تغییرات فصلی و توزیع فضایی شته کاهو(Nasonovia ribisnigri Mosely (Hem.: Aphididae، در اهواز

شته Nasonovia ribisnigri Mosely، کلیدی ترین آفت کاهو محسوب می شود که از جنوب استان خوزستان برای اولین بار در سال ۱۳۸۷ گزارش شد. افزایش جمعیت و تغذیه پنهان این آفت از کاهو، باعث خسارت شدید، در بسیاری از مزارع شده است. به منظور بررسی تغییرات فصلی و توزیع فضایی شته کاهو در طول سال های ۱۳۹۱-۱۳۸۹به طور تصادفی، هفته ای دو بار از مزرعه کاهو نمونه برداری صورت گرفت. فعالیت این آفت در سال اول نمونه برداری اواخر آذر و در سال دوم اوایل دی آغاز شد. جمعیت شته ها در سال ۹۰-۱۳۸۹ و ۹۱-۱۳۹۰ به ترتیب در ۱۸ اسفند ۱۱۶ عدد و ۲۱ اسفند ۶۲ عدد شته در هر بوته به اوج رسید و در نهایت در اواخر فروردین ناپدید شد. افزایش جمعیت شته در سال دوم نسبت به سال قبل روند کندتری داشت و از اختلاف معنی-داری برخوردار بود. بر اساس تخمین تراکم جمعیت شته ها روی برگ های داخلی، وسطی و خارجی، ۵۰ درصد از شته ها روی برگ-های داخلی مستقر بود و پوره ها فراوان ترین مرحله رشدی به شمار آمدند. نتایج پراکنش فضایی با استفاده از دو مدل آیوائو و تیلور نشان داد که مدل تیلور به نحو مطلوب تری داده ها را برازش کرد و الگوی توزیع جمعیت سنین مختلف N. ribisnigri به صورت تجمعی بود. بر اساس یافته های این مطالعه، علیرغم اختلاف در روند تغییرات جمعیت شته های کاهو در طول دو سال نمونه برداری، شمارش پوره ها با الگوی پراکنش تجمعی روی برگ های داخلی می تواند شاخص خوبی جهت تخمین جمعیت و مدیریت این آفت -باشند.