بررسی مهارتهای ارتباطی دستیاران تخصصی دندانپزشکی و تاثیر آن بر رضایتمندی بیماران در دانشگاه علوم پزشکی مشهد (۱۳۸۳)

مقدمه  : برقراری ارتباط موثر بین پزشک و بیمار بر جنبه های مختلف پزشکی تاثیر مثبت داشته وموجب افزایش رضایتمندی بیماران می شود. امروزه در آموزش پزشکی بر آموزش مهارتهای ارتباطی به کادر پزشکی به منظور تقویت دانش، نگرش و مهارتهای ارتباطی آنها تاکید می گردد. در حال حاضر تمرکز بر مراقبت های فنی و محدوده وسیع آن سبب شده است که پزشکان بطور سنتی از روشهای ارتباطی غیر موثر استفاده نموده و در نتیجه مشکلات کلیدی و عمده بیماران به روشنی مشخص نمی گردد.این مطالعه به منظور بررسی و تحلیل مهارتهای ارتباطی دستیاران تخصصی دندانپزشکی و تاثیر مهارتهای آنان بر رضایتمندی بیماران انجام شده است. مواد و روشها  : برای انجام این پژوهش ۳۰ نفر دستیار سال اول دانشکده دندانپزشکی مشهد و ۳۰ نفر از بیماران آنها که به طور تصادفی انتخاب شده بودند مورد مطالعه قرار گرفتند. برای جمع آوری اطلاعات مربوط به مهارتهای ارتباطی دستیاران با استفاده از روش فیلم برداری و سیستم *IAS، چک لیست مشاهده ای تکمیل گردید. اطلاعات مربوط به رضایتمندی بیماران از طریق پرسشنامه جمع آوری شد. برای تعیین روایی ابزارهای جمع آوری اطلاعات از روش اعتبار محتوا استفاده گردید و پایایی ابزارها نیز به وسیله آزمون آلفاکرانباخ تایید شد. داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی توسط نرم افزار SPSS موردتجزیه و تحلیل قرارگرفتند. یافته ها  : در زمینه  مهارتهای ارتباطی در کل۳/۴۳%، در حیطه مهارتهای روانی- اجتماعی۳/۶۳% ، در حیطه مهارتهای تشخیصی۲۰% ودر حیطه مهارتهای مشاوره و آموزش۷/ ۲۶% دستیاران از وضعیت مطلوب برخوردار بوده اند. درکلیه حیطه های موردبررسی با بهبود وضعیت مهارتی دستیاران میانگین نمره رضایتمندی افزایش یافته است. آزمون آماری ANOVA در کل و در سه حیطه اختلاف معنی داری را بین میانگین نمره رضایت  بیماران بر حسب وضعیت مهارت ارتباطی دستیاران نشان داد (۰۵/۰P<). آزمون همبستگی نیز وجود رابطه خطی بین مهارت ارتباطی و رضایتمندی را نشان داد. ضریب همبستگی برای مهارتهای ارتباطی در کل و حیطه روانی - اجتماعی در سطح ۰۱/۰ و در حیطه تشخیصی و مشاوره  در سطح ۰۵/۰ معنی دار بود. معادله خط محاسبه شده نیز وجود همبستگی را تائید کرد. نتیجه گیری :  مهارتهای ارتباطی جزء جدایی ناپذیر مهارتهای بالینی پزشکان است. آنها می توانند با بکار گیری صحیح مهارتهای ارتباطی کلامی و غیر کلامی موثر نظیر احترام به بیمار، توجه و همدلی با بیمار، پرسیدن سوالات باز، گوش کردن فعال و استفاده از کلمات قابل فهم برای بیماران اثر بخشی فرآیند مصاحبه پزشکی و درمان و همچنین میزان رضایتمندی بیماران  را افزایش دهند. بدیهی است دست اندر کاران آموزش پزشکی بایستی دوره های آموزشی لازم برای تقویت مهارتهای ارتباطی دانشجویان و کادر پزشکی را طراحی و اجرا نمایند.