تحلیلی بر کاربرد مفهوم پارادایم در جامعه شناسی

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 75

فایل این مقاله در 27 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IHCSP-12-2_004

تاریخ نمایه سازی: 5 شهریور 1402

چکیده مقاله:

موضوع مقاله حاضر بررسی و تحلیل چگونگی کاربرد مفهوم پارادایم در جامعه شناسی است. بنابراین مقاله هدف خود را نه درنقد نظریه پارادایمی کوهن بلکه در نقد چگونگی کاربرد مفهوم پارادایم در جامعه شناسی جستجو می کند. برای رسیدن به اینهدف سعی شده است تا با استفاده از روش اسنادی و بهره گیری از منابع و پژوهش های معتبر، چند موضوع مورد بررسیقرار گیرد: اول؛ بیان طرحی کلی از نظریه انقلاب علمی تامس کوهن و جایگاه مفهوم پارادایم در این نظریه برای مقایسه آن باکاربردش در جامعه شناسی، دوم؛ بررسی مفهومی واژه پارادایم و شباهت ها و تفاوت های آن با سایر واژه های مصطلح درعلوم اجتماعی، سوم؛ مشخص نمودن بعضی کاربردهای صورت گرفته از مفهوم پارادایم در جامعه شناسی و نقد آنها. مطابقیافته های پژوهش می توان گفت نه خود مفهوم پارادایم، بلکه دو ویژگی که کوهن برای آن قائل است، یعنی نسبی گرایی معرفتیو قیاس ناپذیری پارادایم ها با موضوع جامعه شناسی یعنی، تعین اجتماعی معرفت، دارای سنخیت هستند. به عبارتی از نظرگاهجامعه شناسی معرفت مفهوم پارادایم از حیث خصلت های نسبی گرایی و قیاس ناپذیری با جامعه شناسی دارای سنخیت است، امااز حیث ویژگی تحول پارادایمی، که مبتنی بر انقلاب علمی است، سنخیتی با جامعه شناسی ندارد و کاربرد آن نه تنها با مشکلروبرو است، بلکه به واسطه ایجاد ذهنیت پارادایم یافته به محدود شدن بینش انتقادی محققان جامعه شناسی منجرمی گردد. بنابراین از دید پژوهش حاضر بهتر است در علومی مانند جامعه شناسی به جای مفهوم پارادایم از مفاهیم رایج اینعلوم استفاده نمود، مفاهیمی مانند «گفتمان».

کلیدواژه ها:

نویسندگان

مجتبی جهانگردی

دکتری جامعه شناسی دانشگاه تربیت مدرس

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آراسته خو،محمد(۱۳۷۰)، نقد و نگرش بر فرهنگ اصطلاحات علمی-اجتماعی، تهران: ...
  • آزاد ارمکی، تقی(۱۳۷۲)، پارادایم و جامعه شناسی»، نامه علوم اجتماعی، ...
  • آزاد ارمکی، تقی(۱۳۷۶)، نظریه های جامعه شناسی، تهران: سروش ...
  • ایزدی، فائزه و دیگران(۱۳۹۳)، «بررسی روند تحولات شبه پارادایم های ...
  • بشیر، حسن(۱۳۸۴)،تحلیل گفتمان دریچه ای برای کشف ناگفته ها، تهران: ...
  • بشلر، ژان(۱۳۷۰)، ایدئولوژی چیست، ترجمه علی اسدی، تهران: سهامی انتشار ...
  • پالمر، ریچارد ا(۱۳۷۷)، علم هرمنوتیک، ترجمه محمدسعید حنایی کاشانی، تهران: ...
  • تاجیک، محمدرضا(۱۳۸۳)،گفتمان، پادگفتمان و سیاست، تهران: موسسه تحقیقات و توسعه ...
  • توکل، محمد(۱۳۷۰)جامعه شناسی علم، تهران: نص ...
  • توسلی، غلام عباس(۱۳۶۹)،نظریه های جامعه شناسی، تهران: انتشرات سمت ...
  • ریتزر، جرج(۱۳۸۵)،نظریه های جامعه شناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ...
  • ساعی، علی(۱۳۷۸)، روش تحقیق در علوم اجتماعی(با رهیافت عقلانیت انتقادی)، ...
  • سروش، عبدالکریم(۱۳۷۶)، درسهایی در فلسفه ی علم الاجتماع، تهران: نشر ...
  • شیخی، غفور(۱۳۸۸)، تشریح و تعریف اصطلاح پارادایم(http://searches.blogfa.com/post-۱۲۹.aspx)طالبان، محمدرضا(۱۳۹۲)، تلاش نافرجام ...
  • صمدی، هادی و همتی مقدم، احمدرضا، «انقلاب علمی: مروری بر ...
  • علیزاده، عبدالرضا و دیگران(۱۳۸۵)، جامعه شناسی معرفت (جستاری در تبیین ...
  • علی پور، مهدی و حسنی، سید حمیدرضا(۱۳۸۹)، پارادایم اجتهادی دانش ...
  • فرقانی، محمدمهدی(۱۳۸۲)، راه دراز گذار، تهران: فرهنگ و اندیشه ...
  • فطورچی، پیروز. «نسبی گرایی معرفتی و فلسفه علم: بررسی آرای ...
  • فی، برایان(۱۳۹۳)، فلسفه امروزین علوم اجتماعی(با نگرشی چند فرهنگی)، ترجمه ...
  • کرلینجر، فرد(۱۳۷۷)، مبانی پژوهش در علوم رفتاری، ترجمه حسن پاشاشریفی ...
  • کنوبلاوخ، هوبرت(۱۳۹۱)، مبانی جامعه شناسی معرفت، ترجمه: کرامت اله راسخ، ...
  • کوئن، بروس(۱۳۷۲)، مبانی جامعه شناسی، ترجمه غلامعباس توسلی و رضا ...
  • کوهن، تامس(۱۳۸۹)، ساختار انقلاب های علمی، ترجمه سعید زیبا کلام، ...
  • کوهن، تامس (۱۳۸۷)، ساختار انقلاب های علمی، ترجمه عباس طاهری، ...
  • گنجوی، اشرف(۱۳۸۷)، نظریه در جامعه شناسی(https://rasekhoon.net/article/print-۷۱۶۱.aspx) ...
  • گیدنز، آنتونی(۱۳۸۸)، جامعه شناسی، ترجمه: حسن چاوشیان، تهران: نشر نی ...
  • لیتل، دانیل(۱۳۷۳)، تبین در علوم اجتماعی، درآمدی بر فلسفه علم ...
  • مقدم حیدری، غلامحسین(۱۳۸۵)، قیاس ناپذیری پارادایم های علمی، تهران: نشر ...
  • ملکیان، مصطفی(۱۳۹۳)، چرا باید پارادایم داشت؟، مرکز دائره المعارف بزرگ ...
  • بررسی و نقد برنامه پژوهشی لاکاتوش به مثابه یک روش تحلیل در علوم سیاسی [مقاله ژورنالی]
  • Burrell, Gibson and Morgan, Gareth(۲۰۱۹), Sociological Paradigms and Organisational AIlalysis: ...
  • Deshpande, Rohit(۱۹۸۳),Paradigms Lost: On Theory and Method in Research in ...
  • Firinci Orman, Turkan(۲۰۱۶), “Paradigm” as a Central Concept in Thomas ...
  • Gallifa, Josep(۲۰۱۸), Research traditions in social sciences and their methodological ...
  • Grandy, R(۲۰۰۶), Thomas Kuhn, in Sahortasarker& Jessica Pfrifer(Eds), The philosophy ...
  • Hoyningen-huene (۲۰۰۵),Kuhn, Thomas Samuel , in idwardcraing(Ed), the shorter routledge ...
  • Klee, Robert(۱۹۹۷), introduction to the philosophical of Sience; Cutting Nature ...
  • Kuhn, Thomas(۱۹۷۰), The Structure of Scientific Revolutions (Second Edition, Revised). ...
  • Kunn, Thomas S. ۱۹۷۷. The Essential Tension. Chicago: Uniuersity of ...
  • Larrauri Pertierr, Inaki Xavier(۲۰۲۰), Kuhn the Contextualist?, Aristos ۵(۱), ۱-۱۵, ...
  • Masterman, Margaret (۱۹۷۰), "The Nature of a Paradigm", in Lakatos, ...
  • Ritzer, George(۲۰۰۷), The Blackwell Encyclopedia of Sociology, published by Blackwell ...
  • Romero Marques, Heitor and et al(۲۰۱۹), THE CONCEPT OF PARADIGM ...
  • Siegel, Harvey(۱۹۸۷), Rrelativism Refuted: A Critique of Contemporary Epistemological Rrelativism. ...
  • Swerdlow, M.N. (۲۰۰۴). An Essay on Thomas Kuhn’s First Scientific ...
  • Thomas, Justine and Suleiman, Sanusi Mohammed(۲۰۱۹), Thomas Kuhn's Paradigm Shift ...
  • Walker, Thomas C(۲۰۱۰), The Perils of Paradigm Mentalities:Revisiting Kuhn, Lakatos, ...
  • Wendel, Paul J(۲۰۰۸), "Models and Paradigms in Kuhn and Halloun", ...
  • Yuann, Jeu- Jenq(۲۰۰۷); "Lakatos, A Methodologist Of Research Programmes Or ...
  • نمایش کامل مراجع