نشانه شناسی قرآنی خاستگاه تصوف و عرفان اسلامی

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 54

فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JPHT-15-2_006

تاریخ نمایه سازی: 5 شهریور 1402

چکیده مقاله:

صرف نظر از ادعای عرفا، در میان دانشمندان مسلمان و غیرمسلمان از گذشته تاکنون بحث های متنوعی پیرامون خاستگاه تصوف و عرفان اسلامی مطرح بوده و کوشش هایی چند برای نمایاندن سرچشمه اصلی آن در اسلام در دو قلمرو نفی و اثبات انجام گرفته است. علامه طباطبایی، حسن زاده آملی، جوادی آملی، رمضانی، یزدانپناه شهید مطهری و حضرت امام خمینی (ره) و بسیاری دیگر از استوانه ها و دانش آموختگان حوزوی و نیز همایی، زرین کوب، پورجوادی، پازوکی، اعوانی و ده ها شخصیت بزرگ دیگر از دانشگاهیان در دوره معاصر، سرچشمه عرفان اسلامی را خوان گسترده قرآن و میراث حدیثی اسلام می دانند. چنانکه ماسینیون، نیکلسون، کربن، شیمل، پل نویا، چیتیک و ده ها دانشمند دیگر از حوزه شرق شناسی به جد معتقدند که چشمه سار اصلی عرفان اسلامی، قرآن و سیره و سنت پیامبر اکرم (ص) بوده است. در پژوهش پیش رو، نشانه شناسی قرآنی خاستگاه عرفان و تصوف به نحو تحلیلی در کوشش های زیر سامان یافته است: الف) نقل نمونه هایی از سخنان برخی از شخصیت های فوق الذکر در تایید مدعا؛ ب) گزارش صریح و بیان آشکار برخی مشایخ بزرگ و عرفای متقدم در این زمینه؛ ج) تبیین نسبت قرآن با تعریف، موضوع، مسائل و غایت تصوف و عرفان؛ د) واژه گزینی عرفا برای عناوین کتاب های خود و نیز اصطلاح گزینی های فنی آنان در دو قلمرو اصطلاحات عرفان نظری و سلوک عملی و تصوف با عنایت به کلمات قرآن؛ ه) گزارش بیش از پنجاه دسته آیات قرآن که هر یک به نحوی به آموزه های مهم عرفان اشاره یا تصریح داشته اند و سرمنشا اصلی شکل گیری عرفان اسلامی را برساخته است.

نویسندگان

محمدرضا رجبی

استادیار، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

محمد نصیری

استادیار، دانشگاه تهران، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آقانوری، علی (۱۳۸۷). عارفان مسلمان و شریعت اسلام، قم: انتشارات ...
  • ابن ترکه، صدرالدین محمد (۱۳۶۰). تمهید القواعد، تصحیح سید جلال ...
  • ابن عربی، محی الدین (۱۴۱۸ ق). الفتوحات المکیه (۴ جلدی)، ...
  • ۵انصاری، قاسم (۱۳۷۹). مبانی عرفان و تصوف، ویرایش دوم، تهران: ...
  • پورجوادی، نصرالله (۱۳۵۸). درآمدی بر فلسفه افلوطین،تهران: انجمن فلسفه ایران ...
  • جامی، عبدالرحمن (۱۳۷۵). نفحات الانس من حضرات القدس، تهران: انتشارات ...
  • زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۷۵). دنباله جست وجو در تصوف ایران، ...
  • سراج طوسی، محمد (بی تا). اللمع فی التصوف، با تحقیق ...
  • سجادی، سید ضیاءالدین (۱۳۸۰). مقدمه ای بر مبانی عرفان و ...
  • صدرالمتالهین شیرازی، صدرالدین محمد (۱۴۰۵ ق). کسر اصنام الجاهلیه، ترجمه ...
  • صدوقی سها، منوچهر (۱۳۸۳). فواید در عرفان و فلسفه و ...
  • عرب، علیرضا (۱۳۸۸). تصوف و عرفان از دیدگاه علمای متاخر ...
  • عطار نیشابوری، فریدالدین (۱۳۷۶). تذکره الاولیاء، تهران: بهزاد ...
  • غنی، قاسم (۱۳۷۵). تاریخ تصوف در اسلام و تطورات و ...
  • فرحات، عبدالوهاب (۲۰۰۳). ابوالحسن الشاذلی: حیاته و مدرسته فی التصوف، ...
  • فناری، حمزه (۱۴۲۶ ق). مصباح الانس، مقدمه و ترجمه محمد ...
  • قیصری، داوود (۱۴۱۶ ق). مقدمه شرح قیصری بر فصوص الحکم، ...
  • کلابادی، محمدبن اسحاق (۱۴۱۳ ق). التعرف لمذهب التصوف، بیروت: دارالکتب ...
  • گوهرین، سید صادق (۱۳۸۰). شرح اصطلاحات تصوف، ایران: زوار ...
  • لفاخوری، حنا خلیل الجر (۱۳۷۷). تاریخ فلسفه در جهان اسلام، ...
  • مطهری، مرتضی (۱۳۶۲). خدمات متقابل اسلام و ایران، تهران: انتشارات ...
  • موسوی خمینی (امام)، سید روح الله (۱۳۸۱). تقریرات فلسفه امام ...
  • هجویری، علی بن عثمان الجلابی (۱۳۵۸). کشف المحجوب، تصحیح ژوکوفسکی،تهران: ...
  • همدانی، عین القضات (۱۳۶۲). نامه های عین القضات، به اهتمام ...
  • یزدانپناه، یدالله (۱۳۸۸). مبانی عرفان نظری، قم: موسسه آموزشی و ...
  • نمایش کامل مراجع