تبیین و بررسی رویکرد هگل نسبت به رابطه علم و دین

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 66

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JPHT-14-3_009

تاریخ نمایه سازی: 5 شهریور 1402

چکیده مقاله:

دیرزمانی است که میان برخی از دانشمندان و متکلمان غربی نزاع سختی در باب حوزه و قلمرو و همچنین اعتبار و وثاقت علم و دین درگرفته است. در طول سده های گذشته، هر یک از این دو قلمرو از اینکه دیگری را به مثابه یک دانش و معرفت واجد حقیقت در نظر بگیرند، طفره رفته اند و دلایل فراوانی در رد و محکومیت دیگری ارائه کرده اند. از این رو در نوشتار حاضر ضمن تاکید بر این نکته که پیشرفت علمی جوامع بشری لزوما با سکولاریسم ارتباطی ندارد، با نظر به کل نظام فکری هگل، دیدگاه وی در زمینه رابطه علم و دین بررسی خواهد شد. به باور هگل، معرفت و آگاهی بشر بر اساس یک سیر دیالکتیکی تاریخی پیوسته در حال تکامل بوده و متناسب با بسط و پیشرفت آن، علم و دین نیز توامان و با تناظر یک به یک دچار تحول و پویایی شده اند. به بیان دیگر، او با اشاره به مراحل چهارگانه تکامل تمدن ها و مراتب استکمال ادیان در بستر تاریخ، بر این باور است که در هر دوره ای از تاریخ جهان، میان علم و دین آن زمان، تعامل و ارتباط نزدیکی وجود داشته و این دودر هیچ دوره ای به هیچ عنوان در تباین با هم نبوده اند. گرچه کامل ترین نوع تعامل میان علم و دین و مصداق تام و اتم این رابطه از نظر وی در مسیحیت پروتستان و دوره ژرمنی وجود داشته است. از این رو بر اساس رویکرد تعاملی و آشتی گرایانه هگل، علم و دین دو ساحت متفاوت تجلیات روح مطلق هستند و در طول تاریخ به صورت مشترک و به موازات هم به تعالی آگاهی بشر مدد رسانده اند.

کلیدواژه ها:

دین ، علم ، گفت وگو و تعامل ، نزاع و تعارض ، هگل

نویسندگان

حسن مهرنیا

استادیار گروه فلسفه؛ پردیس فارابی دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • The Cambridge Companion to Science and Religion .(۲۰۱۰) Edited by ...
  • Michael Dowd .(۲۰۰۷).Thank God for Evolution!, How the Marriage of ...
  • Barbour (۱۹۹۷). Religion and Science: Historical and Contemporary Issues (San ...
  • Mikael Stenmark (۲۰۱۰). Science and Religion: Ways of relating Science ...
  • Andrew Dickson White (۲۰۰۹). A History of the Warfare of ...
  • Bas C. Van Fraassen (۲۰۰۲). the Empirical Stance, (Yale University ...
  • Richard Rorty (۲۰۰۲). Review of Van Fraassen, the empirical Stance, ...
  • Alvin Plantinga (۲۰۱۰). Science and Religion in Dialogue: Science and ...
  • Anthony F. C. Wallace (۲۰۰۷). Religion: an Anthropological View(New York: ...
  • M. B. Foster (۱۹۳۴). The Christian Doctrine of Creation and ...
  • Arthur Peacocke (۲۰۰۴). Creation and The World Of Science: The ...
  • David C. Lindberg and Ronald L. Numbers (eds.) (۱۹۸۶). God ...
  • John Hedley Brooke (۲۰۰۸).“Laws Impressed on Matter by the Deity”? ...
  • ۱۲۲۴.۲۶. _________ (۲۰۰۳). ‘Darwin and Victorian Christianity’, in JonathanHodge and ...
  • . T. H. Huxley (۱۸۸۷).‘On the Reception of the “Origin ...
  • John Hedley Brooke and Geoffrey Cantor (۱۹۹۸). Reconstructing Nature: the ...
  • Loren Haarsma. Science and Religion in Dialogue: Scientific Knowledge does ...
  • Del Ratzsch (۲۰۱۰). Science and Religion In Dialogue: The Religious ...
  • Deborah B. Haarsma (۲۰۱۰). Science and Religion In Dialogue: Science ...
  • Daniel P. Buxhoeveden (۲۰۰۹). Trandisciplinarity in Science and Religion: Orthodox ...
  • George Combe (۲۰۰۹). On the Relation between Science and Religion, ...
  • R. S. Cohen and M W. Wartofsky (eds). Hegel and ...
  • The Phenomenology of Mind (۱۹۳۱). Trans. J. B. Baillie. ۲nd ...
  • Lectures on the History of Philosophy (۱۸۹۲-۱۸۹۶). Trans. E. S. ...
  • _________ (۱۹۵۱). Science of Logic. Trans. W. H. Johnston and ...
  • _________ (۱۹۷۰). Philosophy of Nature. Trans. from Nicolin and Poggeler's ...
  • _________ (۱۹۸۸). Lectures on the philosophy of Religion, One Vol ...
  • _________ (۱۹۷۵). Early theological Writings, trans by T. M. Knox, ...
  • _________ (۱۹۷۷). Gluaben und wissen (Faith and knowledge), Walter Cerf ...
  • Moses Mendelssohn (۱۷۸۳). Jerusalem, A Treatise on Ecclesiastical Authority and ...
  • Friedrick Beiser (۲۰۰۵). Hegel, (Routledge). ...
  • G. Lukacs (۱۹۷۵). The Young Hegel, trans. R. Livingstone, (London: ...
  • Yovel. Yirmiyahu (۱۹۹۸). Dark Riddle, Hegel, Nietzsche, and the Jews, ...
  • M. Heidegger (۱۹۶۷). What is thing? Trans, W. B. Barton ...
  • نمایش کامل مراجع