ساخت مجهول در گویش بابلی

در مقاله حاضر ساخت های موسوم به مجهول در گویش بابلی از زبان تبری بررسی می­شود. ساخت مذکور در این گویش از اسم مفعول یک فعل متعدی یا یک گروه اسمی و فعل«bayyen» ساخته می شوند. ساخت مجهول همواره از مقوله های مورد بحث در زبان های ایرانی است. هدف این پژوهش نیز بررسی وجود یا نبود این ساخت و در صورت وجود، چگونگی ساخت آن در گویش تبری است. به این منظور داده هایی بر مبنای شم زبانی یکی از پژوهشگران گردآوری شده و به روش توصیفی- تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است. در این زمینه با استفاده از شواهدی چون وضعیت فعل«bayyen» در رابطه با پیشوند منفی ساز «ن-»(na) و ساختار صوری یکسان آن با افعال اصلی نشان داده ایم که فعل مذکور یک فعل اصلی سبک است. درباره عنصر غیر فعلی نیز شواهدی مانند پسوند تفضیلی «-تر» ((tar و وابسته پیشین «خله» (xale) حاکی از این است که عنصر غیر فعلی در این ساخت ها در واقع صفت است و گاهی نقش مسند دارد. مقایسه رابطه بین این دو جزء و ویژگی های افعال مرکب ذکر شده در دبیرمقدم (۱۳۷۶) و البرزی ورکی (۱۳۷۷) حاکی از آن است که ساخت مذکور مجهول نحوی نیست، بلکه جملات معلومی با محمول مرکب است. در این گویش جملاتی نیز یافت شد که ساختاری به صورت جمله معلوم دارند اما فاقد فاعل مشخصی­اند. از این نظر این نوع جملات را که تنها از نظر معنایی مجهول به نظر می رسند، مجهول معنایی می­نامیم.