مطالعه الگوی استقراری سکونت گاه های ارتفاعات مرکزی بلوچستان، بخش بنت نیک شهر براساس بررسی های قوم باستان شناسی

جنوب شرق ایران تعاملات فرهنگی زیادی با مناطق دره سند، میان رودان، فلات ایران و نوار ساحلی جنوب ایران داشته است. منطقه سفیدکوه نیک شهر، در بنت سیستان و بلوچستان سکونت گاه جوامعی با الگوی استقراری نیمه یک جانشین پراکنده با الگوی سکونت در کنار رودخانه ها یا دشت های میان کوهی است که معماری مدور، بیضی و راست‎ گوشه دارند. راهبرد معیشت این جوامع متنوع است و از الگوهای فرهنگی و اقتصادی و مناسبات سیاسی و اجتماعی منحصربه فردی مشابه دوران پیش از تاریخ پیروی می کنند. با توجه به اهمیت مطالعات قوم باستان شناسی، پژوهش پیش رو سعی دارد تا با بررسی، معرفی و مقایسه یافته های پویای مردم شناسی با یافته های ایستای باستان شناسی، به شناخت هرچه بهتر جوامع انسانی بخش بنت بپردازد. این پژوهش با تلفیقی از روش های میدانی در سه مرحله بررسی و شناسایی محوطه های باستانی؛ بررسی جوامع زنده کنونی منطقه از نظر مردم شناسی؛ و مقایسه تطبیقی یافته های هر دو بررسی به منظور شناسایی وجوه افتراق و اشتراک آنها، انجام شد. براساس نتایج به دست آمده باید اشاره کرد که الگوی معماری کنونی منطقه ریشه در فرهنگ و سنن مردم منطقه داشته که از دیرباز به صورت مدور برپا شده اند. الگویی که با استقرار در مناطق مسطح میان کوهی یا تراس رودخانه ها ایجاد شده و به صورت پلان های بیضی، مدور، خوشه ای، نامنظم، خطی و مشابه با جوامع پیش از تاریخ و بر مبنای شیوه معیشت طیف وسیع اقتصادی شکل گرفته است. با بررسی نتایج به دست آمده از مقایسه دو گروه یافته ها، می توان اذعان داشت که شیوه رایج در منطقه کاملا از هر نظر با شیوه زندگی جوامع اولیه نیمه یک جانشین مطابقت دارد.