الگوپردازی مرجعیت یافتگی قرآن کریم از دیدگاه آیت الله خامنه ای

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 71

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_KGY-13-28_009

تاریخ نمایه سازی: 11 شهریور 1402

چکیده مقاله:

مرجعیت قرآن کریم از تعابیر نوظهور حوزه مطالعات تفسیری به شمار می آید که ضمن وفاق اکثری بر اصل آن، رویکردهای متفاوتی درباره آن وجود دارد.این پژوهش درصدد است با روش تحلیل محتوای کیفی در استخراج مضامین و مقوله ها از بیانات آیت الله خامنه ای، گرانیگاه فکری ایشان در زمینه مرجعیت قرآن را کشف و ارائه نماید.یافته های تحقیق کاشف از عقیده آیت الله خامنه ای به «مرجعیت / امامت قرآن کریم» در فرایندهای حکمرانی، بنیان های دانشی و سبک زندگی است. این نظریه که بر مجموعه ای از مبانی «قرآن شناسی» (بر پایه پدیدارشناختی قرآن)، «انسان شناسی» و «دین شناسی» استوار است، در سه مقوله کلان و سیزده مولفه خرد سامان یافته است؛ «تدبر» دال مرکزی مقوله «الزامات مرجعیت قرآن» است که به موجب آن نظریه مرجعیت متکی به یک هویت واحد و جمعی شکل گرفته از آگاهی های انسجام یافته ای است که محصول مجموع نگری به قرآن است. تحلیل های کمی حاکی از این است که مایز اصلی نظریه آیت الله خامنه ای با دیگر نظریات مشابه در مقوله «چرایی مرجعیت قرآن»، یک «مایز روشی» است. «ظهور عمل دینی» در قواره اجتماع (کارایی / امتداد اجتماعی معرفت)، دال مرکزی این مقوله است که دیگر دال های شناور، حول آن مفصل بندی شده اند. این دال مرکزی، ره آورد «دانایی توام با عاطفه» (توامانی عقل و دل) است و قرآن کریم تنها منبع معرفتی است که در روش تعلیمی خود، دانایی را توام با جهات عاطفی انسان به قصد تحقق کارایی می آمیزد. نقش راهبردی سه گانه «تلاوت، استماع، تدبر» در ساختار معرفت قرآنی و تعلیمات دینی، از این رهگذر بازیابی می شود.

کلیدواژه ها:

مرجعیت قرآن ، آیت الله خامنه ای ، تدبر ، تلاوت ، عمل دینی ، عقل ، عاطفه

نویسندگان

ابوالفضل خوش منش

دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه تهران

رامین طیاری نژاد

دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه تهران

محمود قاسمی قلعه بهمن

طلبه سطح چهار حوزه علمیه

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم؛ابن کثیر، اسماعیل بن عمرو؛ تفسیر القرآن العظیم؛ بیروت: ...
  • باردن، لورنس؛ تحلیل محتوا؛ ترجمه: ملیحه آشتیانی و محمد یمنی ...
  • بلخی، مقاتل بن سلیمان؛ تفسیر مقاتل بن سلیمان؛ بیروت: دار ...
  • بهشتی، سیدمحمد حسینی؛ شناخت از دیدگاه قرآن؛ تهران: بقعه، ۱۳۷۸ش ...
  • بیور، مارک؛ حکمرانی؛ درآمدی بسیار کوتاه؛ ترجمه: غلامرضا سلیمی و ...
  • پاکتچی، احمد؛ جریان های فهم قرآن کریم در ایران معاصر؛ ...
  • جوادی آملی، عبدالله؛ نسیم اندیشه دفتر اول؛ تحقیق: سیدمحمود صادقی، ...
  • خامنه ای، سید علی؛ طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن؛ ...
  • ؛ درس های پیامبر اعظم(ص)؛ چ۴، تهران: انقلاب اسلامی، ۱۳۹۴ش ...
  • ؛ قرآن؛ کتاب زندگی؛ چ۲، تهران: موسسه فرهنگی قدر ولایت، ...
  • ؛ تفسیر سوره برائت؛ تهران: انقلاب اسلامی، ۱۳۹۶ش ...
  • خسروپناه، عبدالحسین؛ منظومه فکری آیت الله العظمی خامنه ای؛ تهران: ...
  • ؛ «حکمرانی اسلامی؛ در انتظار دولت اسلامی»؛ پاسدار اسلام، شماره ...
  • خوش منش، ابوالفضل؛ «قرآن کریم؛ بیداری و بین الملل اسلامی ...
  • ؛ «تدبر در قرآن؛ اصلی بنیادین در تعامل با کلام ...
  • ؛ زبان قرآن؛ چ۲، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۳۹۹ش ...
  • ؛ حمل قرآن؛ چ۴، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۳۹۷ش ...
  • زمخشری، محمود؛ الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل؛ چ۳، بیروت: دار ...
  • سید قطب، سید بن قطب بن ابراهیم شاذلی؛ فی ظلال ...
  • سیوطی، جلال الدین؛ الدر المنثور فی تفسیر الماثور؛ قم: کتابخانه ...
  • طباطبایی، محمد حسین؛ المیزان فی تفسیر القرآن؛ چ۵، قم: دفتر ...
  • طبرسی، فضل بن حسن؛ جوامع الجامع؛ تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۷۷ش. ...
  • ؛ مجمع البیان فی تفسیر القرآن؛ چ۳، تهران: ناصر خسرو، ...
  • طبری، محمد بن جریر؛ جامع البیان فی تفسیر القرآن؛ بیروت: ...
  • طوسی، محمد بن حسن؛ التبیان فی تفسیر القرآن؛ بیروت: داراحیاء ...
  • عترت دوست، محمد؛ «تحلیل محتوای کیفی شبکه معنایی قدرت؛ تلاشی ...
  • فخر رازی، محمد بن عمر؛ مفاتیح الغیب؛ چ۳، بیروت: دار ...
  • فرات کوفی، ابوالقاسم فرات بن ابراهیم؛ تفسیر فرات الکوفی؛ تهران: ...
  • فضل الله، سیدمحمد حسین؛ من وحی القرآن؛ چ۲، بیروت: دار ...
  • فیض کاشانی، ملا محسن؛ الصافی، چ۲، تهران: انتشارات صدر، ۱۴۱۵ق ...
  • قائمی نیا، علیرضا؛ خلجی، سمیه و شیرافکن، محمدحسین؛ «تحلیل میدان ...
  • قطب الدین راوندی، سعید بن هبه الله؛ الدعوات؛ قم: مدرسه ...
  • کاشانی، ملا فتح الله؛ منهج الصادقین فی الزام المخالفین؛ تهران: ...
  • کریپندورف، کلاوس؛ «تجزیه و تحلیل محتوا»؛ رسانه، شماره ۱، ۱۳۷۳ش، ...
  • مازندرانی، محمد صالح؛ شرح الکافی؛ تهران: المکتبه الاسلامیه، ۱۳۸۲ش ...
  • مجلسی، محمدباقر؛ بحار الانوار؛ چ۲، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ...
  • مختارپور قهرودی، علیرضا؛ هفتاد و دو سخن عاشورایی (از بیانات ...
  • مدرسی، سید محمد تقی؛ من هدی القرآن؛ تهران: دار محبی ...
  • مکارم شیرازی، ناصر؛ تفسیر نمونه؛ تهران: دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش ...
  • ملاصدرا، محمد بن ابراهیم؛ شرح اصول الکافی؛ تهران: موسسه مطالعات ...
  • موثقی، سید احمد؛ استراتژی وحدت در اندیشه سیاسی اسلام؛ قم: ...
  • نئوندورف، کیمبرلی ای؛ راهنمای تحلیل محتوا؛ ترجمه: حامد بخشی و ...
  • نمایش کامل مراجع