بازسازی اسلامی حقوق بشر

واژه «حق» به معنای جدید «حقوق انسان»، «حقوق مصرف کننده» و حتی «حقوق حیوانات» که روزنامه های ما را پر کرده است، در قرآن یافت نم یشود. معنای «حق» در منابع اسلامی قرآن و احادیث، ناشی از تکلیف شخص است و یا به خاطر نظم موزون و دارای سلسله مراتب جهان، شایسته انسان است. «حقی» که در آیه بالا ذکر شده: «حق خداست که از او پروا کنند» و «حقی» که در رساله منسوب به امام سجاد علیه السلام، رساله الحقوق، به کار رفته است، به همین معنا می باشد: اکبر حقوق الله علیک ما اوحیه لنفسه تبارک و تعالی من حقه الذی هو اصل الحقوق و منه تفرع. ثم اوحیه علیک لنفسک من قرنک الی قدمک علی اختلاف جوارحک. فجعل لبصرک علیک حقا و لسمعک علیک حقا و للسانک علیک حقا و لیدک علیک حقا و لرجلک علیک حقا و لبطنک علیک حقا و لفرجک علیک حقا. فهذه، الجوارح السبع التی بها تکون الافعال. ثم جعل عز و جل لافعالک علیک حقوقا فجعل لصلاتک علیک حقا و لصومک علیک حقا و لصدقتک علیک حقا و لهدیک علیک حقا و لافعالک علیک حقا. ثم تخرج الحقوق منک الی غیرک من ذوی الحقوق الواجبه علیک. و اوحیها علیک حقوق ائمتک، ثم حقوق رعیتک، ثم حقوق رحمک. یکی از چالشهای اصلی که دنیای جدید غرب برای جهان اسلام پیش آورده، مربوط به موضوع حقوق به ویژه حقوق بشر است؛ در این مقاله من می خواهم این چالش را بررسی کنم و نشان بدهم که وجهه مذهبی اسلام چگونه می تواند به آن پاسخ دهد.