اسلام و دموکراسی در خاورمیانه

گفت وگو درباره دموکراسی در جهان عرب اغلب متوجه جهت گیری های مردان و زنان عادی است، به خصوص که پرسش ها چنین مطرح می شوند که آیا ایستارها و باورهای عمومی که در راه برقراری دموکراسی مانع ایجاد می کنند، ممکن است به این باشد که سنت های مذهبی حاکم بر بیشتر کشورهای عربی از ظهور فرهنگ سیاسی دموکراتیک جلوگیری کنند. در حالی که پرسش هایی که اغلب و مکرر مطرح می شوند درباره دیدگاه های شهروندان عادی راجع به چیزی است که گاهی مواقع با عنوان عرب بدوی توصیف می شوند و پاسخ ها نیز در بیشتر مواقع بر پایه اطلاعات برداشت گرایانه (امپرسیونیستی) و روایتی استوار است. به نظر می رسد برخی تحلیل گران تحت تاثیر پندارهای قالبی غربیان درباره اعراب و مسلمانان هستند و بر عکس، پژوهش های تجربی نظام مند راجع به ماهیت، پراکندگی و عوامل تعیین کننده گرایش های سیاسی در جهان عرب نادر است.برخلاف این وضعیت، مقاله حاضر در پی بررسی تاثیر و نفوذ اسلام بر گرایش به سمت دموکراسی است که در این زمینه از داده های مربوط به افکار عمومی کشورهای فلسطین (کرانه باختری و غزه)، مراکش، الجزایر و مصر استفاده می کند. در نظر سنجی هایی که توسط محققان عرب یا با همکاری آنها صورت گرفته است، جداول مصاحبه که حاوی پرسش هایی درباره نحوه حکمرانی، دموکراسی و همچنین مفاهیم و کنش های مرتبط با اسلام است، طوری طراحی شده اند که طیف وسیع و نمایانگری از افراد بزرگسال را در این چهار کشور در بر می گیرند. این نمونه برداری در کشور مصر دو بار صورت گرفته است. این داده ها بنیاد تجربی قویی را برای پرداختن به پرسش های راجع به رابطه اسلام و دموکراسی در سطح فردی تحلیل فراهم می کند.