عدالت در اندیشه سیاسی امام علی علیه السلام

از عدالت تعاریف مختلفی ارائه شده؛ تساوی، برابری و هر چیزی در جای مناسب خود قرار گرفتن، لیکن همگان اشاره به یک حقیقت دارند که تناسب و شایستگی در هر چیز است. عدالت که رعایت تناسب در هر چیز است در جهان هستی دارای اصالت و حقیقت است و امری اعتباری و قرار دادی نیست. امام علی علیهالسلام هستی خود را با هستی و عدالت تکوینی که در جهان آفرینش وجود دارد هماهنگ کرد. عدالتی را که در آسمان، زمین و تمام پدیدههای جهان وجود دارد در زندگی خویش، خانواده، یاران و جامعه مسلمانان پیاده کرد و همه را با آن هماهنگ کرد. وی عدالت را راز بقای حکومت و استمرار و دوام آن میداند و آن را هدف عالی در تشکیل حکومت قرار میدهد و وظیفهای الهی که خدا بر آن پیمان گرفته است. مردم را نیز در برابر حکومت برای اجرای عدالت وظیفهدار قلمداد کرده است. در اندیشه امام علی علیهالسلامحاکم باید عدالت گستر باشد و عدالت خود را با شریک شدن در رنج و غم مردم و زنده کردن احکام دین و داد خواهی ستمدیدگان و دادگرفتن از ستمگران آشکار نماید. بهترین بندگان خدا پیشوای عادل است که خود هدایت یافته و دیگران را هدایت میکند به مال مردم چشم ندوخته و از ستم کردن بر آنان دریغ نماید. امام علی چنان عدالت را در سیاست و امور سیاسی گسترش داده که شورا، و مشورت را نیز از نظر دور نداشته و همان گونه که اجرای مشورت در مردم نوعی از عدالت اجتماعی است در چگونگی اجرای آن نیز عدالت را لازم دانسته و به آن سفارش میکند و بهترین مشورت را مشورتی قرار داده که عدالت در آن اجرا گردد.