ماهیت حقوقی قرارداد رحم جایگزین در فقه و قانون ایران و آثار مرتبط بر آن

پیشرفت های علوم پزشکی در ارائه روشهای نوین »درمان باروری« باعث شده تا راه حل های زیادی در فرایند تولید مثل انسان پیدا شود. به موازات توانایی بهره گیری از این راه حل ها در علوم تجربی ، فرضیات متنوع و جدید دیگری نیز در رشته های علوم انسانی مانند جامعه شناسی فقه ، روان شناسی و به خصوص حقوق ایجاد شده است .چنانچه به دلایل موجه پزشکی ، باروری برای زوجین امکان نداشته باشد، قرارداد رحم جایگزین »دایگی جنین «، راه حل حقوقی متناسبی است ، اما این روش باید به اندازه ضرورت و در موارد استثنایی و محدود استفاده شود. یکی از دستاوردهای مهم در زمینه روش های کمک باروری، استفاده از رحم جایگزین است . این روش یکی از روش های کمک باروری در تولید مثل با روش IVF است . استفاده از این روش محدود به زنان فاقد رحم نیست و در موارد متعددی کاربرد دارد.ابهام در ماهیت قرارداد رحم جایگزین یکی از موانع اجرای این قرارداد است ، در نتیجه تشخیص ماهیت این قرارداد دارای اهمیت زاید الوصفی است . این پدیده مانند هر امر نوظهور دیگری که در جامعه حادث می شود توجه و تدقیق علوم مختلف از جمله فقه و حقوق را به خود جلب نموده است . این قرارداد می تواند درغالب بعضی عقود معین مثل اجاره اشخاص یا ودیعه یا درغالب عقود غیرمعین باشد که برای صحت آن ، رعایت شرایط عمومی و شرایط اختصاصی ضروری است . با عنایت به اینکه حقوق ایران ریشه در فقه اسلامی دارد. پژوهش حاضر با روش توصیفی و تحلیلی و با مولفه هایی همچون : رحم جایگزین ، قرارداد رحم جایگزین ، نسب کودک متولد شده ، حاملگی و با هدف ماهیت حقوقی قرارداد رحم جایگزین در فقه و قانون ایران و آثار مترتب بر آن نگارش شده است .نتایج نشان می دهند که بنا به فتاوی و نظریات فقها که درباره جایز بودن و یا نبودن جایگزینی در بارداری مطرح است ، این امکان برای قانونگذار ایران وجود دارد که به جایز بودن و یا نبودن این گونه جایگزینی حکم کند؛ بنابراین ، با توجه به ریشه های نظام حقوقی ایران ، حکم به جایز بودن استفاده از روش جایگزینی در بارداری در صورتی که مقدمات حرام را فراهم نکند، می تواند امری باشد که مخالف باموازین شرع به شمار نیاید.