بررسی و نقد فرضیه پیدایش از «هیچ»

پیدایش از «هیچ» فرضیه­ای است که برخی فیزیکدانان مانند تریون و ویلنکین در پاسخ به چرایی پیدایش اصل کیهان مطرح کرده­اند. کسانی مانند هاوکینگ و کراوس با صراحت بیشتری ادعا می­کنند این فرضیه ما را از فرض یک خدای آفریننده بی­نیاز می­کند. از آنجا که این سخن یک ادعای فلسفی مهم است پرداختن به آن هم از منظر عقلی و تحلیلی و هم از منظر فیزیکی ضروری است. در این مقاله با تقسیم این ادعا به سه سطح، به شیوه­ای نوین نشان خواهیم داد که هیچ یک از تقریرهای این فرضیه تبیین کاملی از پیدایش کیهان ارائه نمی­دهد و چراهای بنیادینی را بی پاسخ می­گذارد. تقریرهای مختلف این فرضیه گاه دچار ناسازگاری درونی است و در مفاهیمی چون نیستی دچار خلط شده است و گاه با برخی اصول پذیرفته شده در کیهان­شناسی مانند اصل میانگی در تعارض بوده و فاقد مزیتهای تبیینی است که در تبیین خداباورانه وجود دارد.