نقدی بر دیدگاه مشهور فقها در رد شهادت تبرعی با تطبیق آن در فقه مذاهب اسلامی

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 75

فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JORR-14-4_006

تاریخ نمایه سازی: 12 شهریور 1402

چکیده مقاله:

شهادت تبرعی به معنای شهادت داوطلبانه و بدون درخواست محکمه است و پذیرش آن چنانچه در پی اثبات حق الناس باشد، موضع خلاف در میان فقهاست. مشهور فقها به طور مطلق چنین شهادتی را مردود شمرده اند. با توجه به آنکه شهادت یکی از کاربردی ترین ادله اثبات دعواست و با ملاحظه این امر که در واقع بسیار اتفاق می افتد که گواه نسبت به روند دادرسی، جاهل و از این حیث به نحو تبرعی به ادای شهادت مبادرت می کند، نادیده گرفتن شهادت به صرف تبرع در بسیاری موارد، منافی با عدالت قضایی و عاملی برای تفویت حق مدعی است؛ لذا در این جستار به شیوه توصیفی - تحلیلی به نقد و بررسی ادله مشهور در رد شهادت تبرعی و تطبیق این موضوع با نظر فقهای سایر مذاهب و قانون موضوعه خواهیم پرداخت، یافته ها نشان می دهند که ادله مشهور، فاقد صلاحیت لازم در اثبات مدعای آنان است، لذا از سویی رد شهادت تبرعی به نحو مطلق فاقد دلیل محسوب می شود و از سوی دیگر پذیرش شهادت تبرعی به نحو مطلق، با موانعی چون نقض روند دادرسی و تجاوز به حریم مدعی به عنوان ذی حق روبه روست؛ در نتیجه مطابق قول صحیح در این مسئله می توان تبرع را مانع موقتی در پذیرش شهادت به شمار آورد.

نویسندگان

مهدیه غنی زاده

دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

محمدرضا کیخا

استادیار، دانشکده الهیات، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • ابن ادریس حلی، محمد (۱۴۱۰). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، جلد ...
  • ابن بابویه، محمدبن علی [شیخ صدوق] (۱۴۱۳). من لایحضره الفقیه، ...
  • ابن براج، عبدالعزیز (۱۴۰۶). المهذب، جلد ۲، چ دوم، قم: ...
  • ابن تیمیه حرانی، احمدبن عبدالحلیم (۱۴۰۶). منهاج السنه النبویه، جلد ...
  • ابن حنبل، احمد (۱۴۲۱). مسند احمد بن حنبل، جلد ۳۳، ...
  • ابن عباد، اسماعیل (۱۴۱۴). المحیط فی اللغه، جلد ۲، چ ...
  • ابن فهد حلی، احمد (۱۴۰۷). المهذب البارع فی شرح مختصر ...
  • ابن قدامه، عبدالله بن احمد (۱۴۰۵). المغنی، جلد ۱۲، چ ...
  • ابن ماجه، محمد (۱۴۳۰). سنن ابن ماجه، جلد ۳، چ ...
  • ابن منظور، ابوالفضل (۱۴۱۴). لسان العرب، جلد ۸، چ سوم، ...
  • اردبیلی، احمد (۱۴۰۳). مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشاد ...
  • انصاری، احمدبن محمدبن علی [ابن الرفعه] (۲۰۰۹). کفایه النبیه فی ...
  • انصاری، زکریابن محمد (بی تا الف). اسنی المطالب فی شرح ...
  • (بی تا ب). الغرر البهیه فی شرح البهجه الوردیه، جلد ...
  • ایروانی، باقر (۱۴۲۷). دروس تمهیدیه فی الفقه الاستدلالی علی المذهب ...
  • بجیرمی، سلیمان بن محمد (۱۳۶۹). التجرید لنفع العبید، جلد ۴، ...
  • بحرانی، حسین (بی تا). الانوار اللوامع فی شرح مفاتیح الشرائع، ...
  • بغوی، ابومحمد حسین بن مسعود (۱۴۱۸). التهذیب فی فقه الامام ...
  • بهبهانی، وحید (بی تا). الرسائل الاصولیه، بی جا: موسسه العلامه ...
  • بهوتی، منصوربن یونس (بی تا). کشاف القناع عن متن الاقناع، ...
  • بیهقی، ابوبکر (۱۴۲۴). السنن الکبری، جلد ۱۰، چ سوم، بیروت: ...
  • تبریزی، جواد (بی تا). اسس القضاء و الشهاده، چ اول، ...
  • جواهری، محمد (۱۴۲۸). الشهادات و الحدود، جلد ۱، چ اول، ...
  • حر عاملی، محمد (۱۴۰۹). وسائل الشیعه، جلد ۲۷، چ اول، ...
  • حسینی حائری، کاظم (۱۴۱۵). القضاء فی الفقه الاسلامی، چ اول ...
  • حلبی، ابوالصلاح (۱۴۰۳). الکافی فی الفقه، چ اول، اصفهان: کتابخانه ...
  • حلی، جعفر بن حسن [محقق حلی] (۱۴۰۸). شرایع الاسلام فی ...
  • حلی، حسن بن یوسف (۱۴۱۰). ارشاد الاذهان الی احکام الایمان، ...
  • (۱۴۲۰). تحریر الاحکام الشرعیه علی المهذهب الامامیه - الحدیثه، جلد ...
  • حلی، محمدبن حسن [فخرالمحققین] (۱۳۸۷). ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات ...
  • حمیری، نشوان بن سعید (۱۴۲۰). شمس العلوم و دواء کلام ...
  • خوانساری، احمد (۱۴۰۵). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، جلد ...
  • خویی، ابوالقاسم (۱۴۱۰). تکمله المنهاج، چ ۲۸، قم: نشر مدینه ...
  • (بی تا). مبانی تکمله المنهاج، جلد ۱، بی جا: بی ...
  • (۱۴۱۷). مصباح الاصول، جلد ۲، چ پنجم، قم: کتابخانه داوری ...
  • دمیری، محمدبن موسی (۱۴۲۵). النجم الوهاج فی شرح المنهاج، جلد ...
  • رافعی، عبدالکریم بن محمد (۱۴۱۷). العزیز شرح الوجیز المعروف بالشرح ...
  • روحانی، سید صادق (بی تا). منهاج الصالحین للروحانی، جلد ۳، ...
  • سبحانی، جعفر (۱۴۱۸). نظام القضاء و الشهاده فی الشریعه الاسلامیه ...
  • سبزواری، محمد باقر (بی تا). کفایه الاحکام، جلد ۲، چ ...
  • سرخسی، محمدبن احمدبن ابی سهل (۱۴۱۴). المبسوط، جلد ۷، لبنان: ...
  • سعدی، ابوجیب (۱۴۰۸). القاموس الفقهی لغه و اصطلاحا، چ دوم، ...
  • شوکانی، محمد بن علی (بی تا). نیل الاوطار، جلد ۹، ...
  • شیخ طوسی، محمد بن حسن (۱۴۰۰). النهایه فی مجرد الفقه ...
  • (۱۳۸۷). المبسوط، جلد ۸، چ سوم، تهران: المکتبه المرتضویه لاحیاء ...
  • (۱۴۰۷). تهذیب الاحکام، جلد ۹، چ چهارم، تهران: دارالکتب الاسلامیه ...
  • شیخ مفید، محمد (۱۴۱۳). المقنعه، چ اول، قم: کنگره جهانی ...
  • طباطبایی، سید تقی (۱۴۲۵). هدایه الاعلام الی مدارک شرایع الاحکام، ...
  • طباطبایی، سید علی (۱۴۰۹). الشرح الصغیر فی شرح مختصر النافع، ...
  • (۱۴۱۸). ریاض المسائل- الحدیثه، جلد ۱۵، چ اول، قم: موسسه ...
  • عاملی، زین الدین [شهید ثانی] (۱۴۱۰). الروضه البهیه فی شرح ...
  • (۱۴۱۳). مسالک الافهام الی تنقیح شرایع الاسلام، جلد ۱۴، چ ...
  • عاملی، محمد بن مکی [شهید اول] (۱۴۱۴). غایه المراد فی ...
  • عبدری، محمد بن یوسف (۱۴۱۶). التاج و الاکلیل لمختصر خلیل، ...
  • عثیمین، محمد بن صالح (۱۴۲۲). الشرح الممتع علی زاد المستقنع، ...
  • علیش، محمد بن احمد (۱۴۰۹). منح الجلیل شرح مختصر خلیل، ...
  • غزالی، ابوحامد محمد بن محمد (۱۴۱۷). الوسیط فی المذهب، جلد ...
  • فیض کاشانی، محمد حسن (بی تا). مفاتیح الشرائع، جلد ۳، ...
  • فیومی، احمد (بی تا). مصباح المنیر، جلد ۲، قم: منشورات ...
  • قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۸۷ ...
  • قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ ...
  • قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۷۹ ...
  • قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ ...
  • قانون مدنی ...
  • قمی، محمد مومن (بی تا). مبانی تحریرالوسیله - القضاء و ...
  • گلپایگانی، محمد رضا (۱۴۰۵). کتاب الشهادات، چ اول، قم: مولف ...
  • لنکرانی، فاضل (۱۴۲۰). تفصیل الشریعه فی شرح تحریرالوسیله - القضاء ...
  • مارودی، علی بن محمد (۱۴۱۹). الحاوی الکبیر، جلد ۳، چ ...
  • مدنی کاشانی، رضا (۱۴۱۰). کتاب القصاص للفقهاء و الخواص، چ ...
  • مرداوی، علی بن سلیمان (بی تا). الانصاف، جلد ۱۲، چ ...
  • نجفی، جعفربن خضر [کاشف الغطاء] (بی تا). کشف الغطاء عن ...
  • نجفی، محمد حسن [صاحب جواهر] (بی تا). جواهر الکلام فی ...
  • نراقی، ملااحمد (۱۴۱۵). مستند الشیعه فی احکام الشریعه، قم، جلد ...
  • نووی، محی الدین یحیی بن شرف (۱۴۱۲). روضه الطالبین و ...
  • یوسفی، حسن بن ابی طالب (۱۴۱۷). کشف الرموز فی شرح ...
  • A critique of the famous jurisprudent's view on the rejection ...
  • نمایش کامل مراجع