مطالعه ی حوزه ی معنایی «صد» و معناشناسی درزمانی و همزمانی «صدید» در قرآن کریم

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 60

فایل این مقاله در 49 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SCJ-2-17_001

تاریخ نمایه سازی: 12 شهریور 1402

چکیده مقاله:

یکی از مقوله­های کلیدی در دانش معنی­شناسی جهت تعیین معنای دقیق واژگان، مطالعه­ی حوزه­­های معنایی است. از این روش می­توان برای فهم بهتر قرآن کریم بهره برد. این پژوهش با روش تحلیلی و توصیفی واژگان همنشین «صد» و با هدف تبیین حوزه­ی معنایی «صد» و معناشناسی درزمانی و همزمانی واژه­ی «صدید» در قرآن کریم انجام شده و در پی پاسخ به این سوالات است: ۱- واژه­ی «صد» با کدام حوزه­های معنایی ارتباط دارد؟ ۲-کدام یک از واژگان مجاور«صد» در تعیین حوزه­ی معنایی آن نقش برجسته­تری ایفا می­نماید؟ ۳-کدام واژگان همنشین در تبیین معنای «صدید» نقش قابل ملاحظه­ای دارند؟ با تحلیل واژگان همنشین مشخص شد که واژه­ی «صد» به حوزه­ی معنایی کفر، ظلم، نفاق، فسق و ضلالت تعلق و با آن­ها تعامل و رابطه­ ی معنایی دارد.کافران، منافقان و ظالمان به عنوان همنشین­های فاعلی، نقشی تعیین کننده در تبیین حوزه­ی معنایی «صد» ایفا می­کنند.کفر از میان این واژگان به عنوان همنشین تقدمی، نقش چشمگیرتری دارد. این پژوهش علاوه بر تعیین حوزه­ی معنایی «صد» به معناشناسی درزمانی و همزمانی واژه­ی «صدید» مشتق از ماده­ی«صد» در قرآن کریم نیز پرداخته است. بررسی واژگان همنشین و جانشین صدید نشان داد که کلمه­ی «صدید» در سطح روابط همنشینی با کلمات خاب، جبار، عنید، یسقی، ماء، یتجرع و یاتی و در سطح روابط جانشینی با واژگان حمیم و غساق ارتباط معنایی دارد. با تحلیل همنشین­ها و جانشین­های «صدید» نیز مشخص شد که صدید ارتباط عمیقی با حوزه­های معنایی کفر، عذاب و جهنم دارد.

نویسندگان

مرتضی قائمی

عضو هیات علمی

ابراهیم احمدی

دانشجوی مقطع دکتری زبان و ادبیات عربی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • القرآن الکریم، مترجم: محمد مهدی فولادوند، تهران: دار القرآن الکریم، ...
  • نهج البلاغه، ترجمه: محمد دشتی، چاپ سوم، مشهد: به نشر، ...
  • ابن سیده، علی بن اسماعیل، المحکم و المحیط الاعظم، الطبعه ...
  • ابن الطفیل، عامر، الدیوان، بیروت: دار صادر، ۱۹۷۹م.. ...
  • ابن عاشور، محمد بن طاهر، التحریر و التنویر، الدار التونسیه ...
  • ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغه، بیروت: دار احیاء التراث ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت: دار احیاء ...
  • ایزوتسو، توشیهیکو، خدا و انسان در قرآن، ترجمه: احمد آرام، ...
  • بلخی، مقاتل بن سلیمان، الوجوه و النظائر فی القرآن العظیم، ...
  • پالمر، فرانک ر، نگاهی تازه به معنی شناسی، ترجمه: کورش ...
  • جوهری، ابونصر اسماعیل، تاج اللغه و صحاح العربیه، القاهره: دار ...
  • دهقانپور، علیرضا و ژیلا بخشی، معناشناسی احسان در قرآن، پژوهشنامه ...
  • ذبیانی، نابغه، الدیوان، بیروت: دار صادر، ۱۹۶۳م.. ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، بیروت: ...
  • روبینز،آر، اچ، تاریخ مختصر زبان شناسی، ترجمه: محمد علی حق ...
  • زبیدی، محمد مرتضی، تاج العروس فی شرح القاموس،کویت: التراث العربی، ...
  • زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، الطبعه ...
  • سامرائی، فاضل صالح، لمسات بیانیه فی نصوص من التنزیل، الطبعه ...
  • صابونی، محمد علی، صفوه التفاسیر، الطبعه الرابعه، بیروت: دار القرآن ...
  • صادقی، هادی و شعبان نصرتی، الگوی تفکر قرآنی بر اساس ...
  • صالح، صبحی، مباحث فی علوم القرآن، الطبعه العاشره، بیروت: دار ...
  • صفوی،کوروش، درآمدی بر معنا شناسی، چاپ پنجم، تهران: سوره مهر، ...
  • طبری، محمد بن جریر، تفسیر الطبری جامع البیان عن تاویل ...
  • عامری، لبید بن ربیعه، الدیوان، الطبعه الاولی، بیروت: دار الکتاب ...
  • عبسی، عنتره بن شداد، الدیوان، بیروت: مطبعه الآداب، ۱۸۹۳م.. ...
  • عسکری، ابوهلال، الفروق اللغویه، القاهره: دار العلم و الثقافه، بی ...
  • عسکری، ابو هلال، الوجوه و النظائر، الطبعه الاولی، القاهره: مکتبه ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، بیروت: دار الکتب العلمیه، ...
  • فیروزآبادی، مجد الدین، القاموس المحیط، قاهره: دار الحدیث، ۲۰۰۸م.. ...
  • قرشی، علی اکبر، قاموس قرآن، تهران: دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۰۷ش.. ...
  • قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لاحکام القرآن، الطبعه الاولی، بیروت: ...
  • کندی، امروالقیس بن حجر،الدیوان، الطبعه الخامسه، بیروت: دار الکتب العلمیه، ...
  • گیررتس، دیرک، نظریه های معناشناسی واژگانی، مترجم: کورش صفوی، چاپ ...
  • مختار عمر، احمد، علم الدلاله، الطبعه الخامسه، القاهره: عالم الکتب، ...
  • مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: بنگاه ترجمه، ...
  • مکارم شیرازی، ناصر و دیگران، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب ...
  • نمایش کامل مراجع