ماهیت فقهی و حقوقی نمایندگی مادر در دادرسی نفقه بر اساس قانون حمایت از خانواده (مصوب ۱۳۹۱)

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 117

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JORR-14-3_004

تاریخ نمایه سازی: 12 شهریور 1402

چکیده مقاله:

یکی از ابداعات ماده ۶ قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۹۱، اعطای نمایندگی به مادر در روند دادرسی مطالبه نفقه طفل یا محجور است. در تفسیر این ماده قانونی دو نگرش متفاوت مطرح می شود؛ برخی آن را از باب جعل ولایت قهری می دانند؛ برخی دیگر بر این باورند که ماده قانونی، اعطای نوعی از نمایندگی به مادر به مثابه نهاد وکالت یا قیمومت است. هرکدام از این دو دیدگاه، آثار حقوقی متفاوتی در مسئولیت و اختیارات مادر برجای می گذارد که مقاله حاضر با بهره گیری از روش تحلیلی - توصیفی، به تبیین ماهیت و مبانی نمایندگی مادر در دعوای مطالبه نفقه فرزند پرداخته است. نتایج مقاله حاکی از این است که هدف قانونگذار از واگذاری نمایندگی به مادر، اثبات ولایت قهری برای مادر نیست، بلکه بر اساس مبانی و قواعد فقهی، از جمله قاعده ملازمه اذن در شی ء با اذن در لوازم آن و رویه جاری قضایی و رعایت مصلحت و غبطه طفل، صرفا اعطای نمایندگی و حق دادرسی و دادخواهی است. از جمله مهم ترین آثار این نظریه این خواهد بود که آثار حقوقی ولایت قهری، از جمله حق تصرف ولی در اموال مولی علیه، اسقاط ناپذیر بودن و غیرقابل نقل و انتقال بودن حق ولایت بر این نوع نمایندگی مترتب نمی شود.

کلیدواژه ها:

حق دادرسی ، قانون حمایت از خانواده ۹۱ ، نفقه فرزند ، نمایندگی مادر ، ولایت مادر

نویسندگان

جواد حسین زاده

دانشیار گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانش گاه علم و فرهنگ، تهران، ایران

وحیده سادات حسینی

دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران

فرج الله هدایت نیا

استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن جنید اسکافی (۱۴۱۶ ق). مجموعه فتاوی ابن جنید، قم: ...
  • ابن قدامه مقدسی (بی تا). المغنی، بیروت: دارالکتب العلمیه ...
  • اسدی، لیلا سادات (۱۳۸۶). ظرفیت حکومت اسلامی و ضرورت ولایت ...
  • جلالی، محمد؛ مهدوی زاهد، مهدی (۱۳۹۶). نسبت تحولات نهاد خانواده ...
  • جمعی از نویسندگان (۱۳۸۱). مجموعه نشست های قضایی «مسائل آیین ...
  • حاجی عزیزی، بیژن؛ مولودی، محمد؛ حسن خانی، راضیه (۱۳۹۴). نوآوری ...
  • حسینی مراغی، میرالفتاح (۱۳۸۸). العناوین، جلد ۱، تهران: جنگل ...
  • زحیلی، وهبه (۱۴۲۸ ق). قضایا الفقه والفکرالمعاصر، دمشق: دارالفکر ...
  • دانش، تاج زمان (۶۱۳۸).دادرسیاطفالدرحقوقتطبیقی، تهران: میزان ...
  • سعیدزاده، سید محسن (۱۳۷۷). کودک، ولایت قهری و نظریه های ...
  • شحاته، محمد احمد (۲۰۰۹). الزواج فی الفقه الاسلامی: المکتب الجامعی ...
  • شعراوی، محمد متولی (۱۴۲۲ ق). احکام الاسره و البیت المسلم، ...
  • شمس، عبدالله (۱۳۹۴). آیین دادرسی مدنی، تهران: دراک ...
  • شهید ثانی، زین الدین جبعی عاملی (۱۴۱۲ ق). الروضه البهیه ...
  • صادقی، حبیب (۱۳۸۲). رویکردی نوین به ولایت قهری کودکان در ...
  • صدری، سید محمد؛ یار ارشدی، محمد؛ بادینی، حسن؛ عباسی، ثمین ...
  • صفایی، سید حسین؛ امامی، اسدالله (۱۳۸۶). مختصر حقوق خانواده، تهران: ...
  • طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم (۱۴۱۷ ق). عروه الوثقی، قم: ...
  • کاتوزیان، ناصر (۱۳۸۷). حقوق مدنی خانواده، تهران: انتشارات دانشگاه تهران ...
  • کار، مهرانگیز (۱۳۷۸). ولایت قهری، مجله زنان، دوره ۱۱، شماره ...
  • عبادی، شیرین (۱۳۷۶). حقوق زنان، مجله جامعه سالم، دوره ۹، ...
  • عمانی، ابن ابی عقیل (۱۴۱۳ ق). مجموعه فتاوی ابن ابی ...
  • قربان وند، محمد باقر (۱۳۹۳). تفسیر قضایی و نقد قانون ...
  • محامد، علی (۱۳۸۸). بررسی حکم حضانت کودک از دیدگاه فقه ...
  • مصدق مصدقی، صدیقه (۱۳۸۴). نفقه زوجه در فقه امامیه، حقوق ...
  • معاونت آموزش قوه قضاییه (۱۳۸۸). رویه قضایی ایران در ارتباط ...
  • موسوی بجنوردی، سید محمد؛ ترکمان، عفت (۱۳۸۵). ولایت مادر در ...
  • مهرپور، حسین؛ روشن، محمد (۱۳۹۱). مطالبات زوجه و روش وصول ...
  • نجفی، محمد حسن (۱۴۲۸ ق). جواهرالکلامفیشرحشرایعالاسلام، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی ...
  • نقیبی، سید ابوالقاسم؛ کاردوانی، راحله؛ وکیلی، مهدی (۱۳۹۲). ظرفیت سنجینقشحضانتی ...
  • هدایت نیا گنجی، فرج الله (۱۳۸۷). داوری در حقوق خانواده، ...
  • (۱۳۹۴). عناوین ثانوی و حقوق خانواده، چ اول، قم: پژوهشگاه ...
  • نمایش کامل مراجع