تحلیل جامعه شناختی رمان «زقاق المدق» از نجیب محفوظ

اثر ادبی همواره محصول و مولود حیات و محیط اجتماعی است. «رمان» به عنوان نوع غالب معاصر، ویژه جامعه بورژوازی و قهرمان نقش آفرین آن یک فرد عادی و غالبا از طبقه متوسط است. رمان، بسیار دقیق تر از هر قالب ادبی دیگر می تواند مساله واقعیت را مطرح سازد و نجیب محفوظ به عنوان یک رمان-نویس برجسته، با نگارش رمان های اجتماعی، سعی در بیان واقعیت های اجتماعی جامعه مصر داشته است. رمان «زقاق المدق» محصول همین دوره است. محفوظ کوچه را نمادی از جامعه سنتی مصر در نظر گرفته است، با شخصیت هایی که هر کدام نماد یک طبقه اجتماعی هستند. در این اثر، سنت در تقابل با مدرنیته قرار دارد و نویسنده به تشریح پیامدهای ترک سنت و روی آوردن به مدرنیته می پردازد. فاسد شدن زنان، فقر اقتصادی و فرهنگی و جهل سیاسی از عمده ترین مضامینی است که می توان در بررسی متن این اثر به آن اشاره نمود.