بروز فاسیولیازیس حاد به همراه سایر آلودگی های انگلی از یک مزرعه پرورش گوسفند در حومه شهرستان بابل، استان مازندران، ایران.

عفونت های انگلی یکی از مهم ترین عوامل خطر برای سلامت انسان و دام در سراسر دنیا است. از میان این عفونت ها، فاسیولیازیس که به طور معمول توسط ترماتود Fasciola hepatica (فاسیولا هپاتیکا) ایجاد می شود، ممکن است به عنوان یک آلودگی انگلی مشترک بین انسان و دام، که علاوه بر تهدید سلامت عمومی، خسارات اقتصادی زیادی در سطوح مختلف در سراسر جهان ایجاد کند از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در تیرماه ۱۴۰۰ گزارشی از یک گله در حومه بابل با تلفات شدید مشکوک به مسمومیت به دانشکده دامپزشکی دانشگاه فناوری های نوین ویژه آمل ارجاع شد. از مجموع ۲۰۸ راس دام، ۲۴ مورد تنها طی یک الی دو هفته تلف شدند. پس از اخذ شرح حال و گرفتن تاریخچه مشخص گردید که برای چرای بهتر گوسفندان به مدت یک ماه به باغی غنی در مجاورت دامداری منتقل شده بودند. علائم بیماری چندین هفته پس از بازگشت گله از مرتع به مزرعه مشاهده شد. با مشاهده برخی از علائم مشابه مسمومیت اولین حدس احتمال مسمومیت بود. بی حالی، کم خونی، بطری فکی و آسیت و لاغری به همراه تب، ناراحتی شکمی، و بی اشتهایی توسط صاحب دام گزارش گردید. بیشترین نمونه های جدا شده از کبد به عنوان F. hepatica شناسایی شدند. بنابراین فاسیولیازیس عفونت غالب در کبد مشخص گردید. در مطالعه حاضر فاسیولیازیس مهمترین علت تلفات بالا در گله شناخته شد که این می تواند نشانه فاسیولیازیس حاد و فاز لاروی ان باشد. به نظر می رسد پس از بازگشت دام ها از مرتع مذکور و با وجود متاسرکرهای احتمالی باقی مانده از گله قبلی به همراه شرایط اقلیمی مساعد برای رشد حلزون به همراه حضور دام در این منطقه به مدت نزدیک به یک ماه و تغذیه از بقایای علوفه های اطراف نهرها و نواحی آبی می تواند از علل احتمالی آلودگی دام ها به فاسیولیازیس حاد باشد. وجود متاسرکرهای فراوان در مرتع باعث شکل حاد فاسیولیازیس می شود که در این نوع از آلودگی به دلیل تلفات سنگین و مرگ و میر سریع انگل ها بالغ نشده و به همین دلیل در نمونه های مدفوع تخم فاسیولا مشاهده نگردید. در ایران نوع حاد و تحت حاد فاسیولیازیس ایران شایع نیست. در مازندران نوع تحت حاد آن (به گویش محلی بانه بیتا) به معنای زمین گیری است که معمولا پس از انتقال دام به مناطق مرطوب رخ می دهد مشاهده می گردد. کاهش آلبومین و افزایش گلوبولین هر دو نشان دهنده مهاجرت کبدی نوزادان بوده که در فرم حاد مشاهده می گردد. در پایان لازم به ذکر است که با توجه به شیوع بالای انواع فاسیولیازیس در مناطق شمالی کشور، اقدامات جدی تری برای پیشگیری و کنترل این عفونت انگلی توسط سازمان های بهداشتی و درمانی و دولتی انجام شود