الزامات حقوقی تامین اجرای موثر قوانین برنامه توسعه در ایران؛ مورد کاوی قانون برنامه ششم توسعه (آموزه هایی برای قانون برنامه هفتم توسعه)

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 121

فایل این مقاله در 32 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_NASH-30-115_002

تاریخ نمایه سازی: 19 شهریور 1402

چکیده مقاله:

با سپری شدن بیش از هفت دهه از عمر برنامه ریزی توسعه در نظام حقوقی ایران (از سال ۱۳۲۸)، قوانین برنامه های توسعه همچنان با مشکلات مربوط به خلا اجرای موثر احکام آنها مواجه اند. متن قوانین مذکور علی القاعده باید حاوی الزامات متعددی جهت تامین اجرای آنها باشد تا بتوان به صورت نسبی از اجرایی شدن مفاد احکام مزبور اطمینان حاصل کرد. برخی از الزامات مذکور به جهت ماهیت خاص احکام قوانین مزبور (برنامه ای بودن) در مقایسه با دیگر قوانین، اقتضائات خاصی را می طلبد. پژوهش حاضر با برگرفتن روش توصیفی - تحلیلی می کوشد به این پرسش ها پاسخ دهد که با توجه به اقتضائات خاص قوانین برنامه توسعه، برای اجرای موثر این قوانین چه الزامات و سازوکارهایی باید مورد پیش بینی قرار گیرد؟ قانون برنامه ششم توسعه تا چه میزان از این الزامات پیروی کرده است؟ دستاورد این مقاله آن است که با توجه به سلسله مراتب هنجارهای حقوقی در ایران، به نظر می رسد طراحی هرگونه سازوکار اجرایی برای قوانین برنامه نیازمند توجه ویژه به ضرورت برقراری انسجام و به هم پیوستگی میان قانون اساسی، سیاست های کلی نظام، قوانین برنامه توسعه، قوانین بودجه، دیگر قوانین مربوط و مقررات دولتی است. در چارچوب این ضرورت، اجرای موثر قوانین برنامه دست کم می تواند از طریق الزاماتی همچون پیش بینی نظام گزارش دهی دوره ای پیشرفت اجرای برنامه، پیش بینی میزان اجرای برنامه ها توسط دستگاه های مربوط به عنوان عاملی جهت تعیین میزان اعتبارات قابل تخصیص به آن دستگاه، پیش بینی تهیه اسناد و سازوکارهای اجرایی لازم برای اجرای مفاد قوانین برنامه توسعه و ... تامین شود. گرچه برخی الزامات پیش گفته در قانون برنامه ششم پیش بینی شده، اما به دلیل فقدان طراحی سازوکار مناسب، نتایج مطلوبی نداشته است.

کلیدواژه ها:

اجراپژوهی ، سلسله مراتب هنجارهای حقوقی ، نظام گزارش دهی ، تخصیص بودجه ، نتایج عملیاتی

نویسندگان

مهدی مرادی برلیان

استادیار گروه حقوق، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران (نویسنده مسئول)؛

محمدقاسم تنگستانی

استادیار گروه حقوق بین الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران؛

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • الوانی، سیدمهدی (۱۳۹۳). تصمیم گیری و تعیین خط مشی دولتی، ...
  • مهم ترین علل قابل اجرا نبودن قوانین در نظام حقوقی ایران [مقاله ژورنالی]
  • اشتریان، کیومرث، سمانه کشور دوست و مجید فراهانی (۱۳۹۴). «اجراپژوهی ...
  • انصاری، باقر (۱۳۹۹). اصول و فنون قانونگذاری؛ تنظیم پیش نویس ...
  • پرهیزگاری، سیدعباس، ابوالفضل رزقی و سیدعلی روحانی (۱۳۹۴). «درباره برنامه ...
  • پوست فروش تهرانی، ایمان (۱۳۸۷). «برنامه ریزی و مدیریت توسعه ...
  • توری، کارلو (۱۳۸۷). «قانونگذاری: امری میان سیاست و حقوق»، ترجمه ...
  • چالش‌های نظارتی مجلس شورای اسلامی بر برنامه‌های توسعه [مقاله ژورنالی]
  • خاندوزی، سیداحسان (۱۳۸۹). «ارزیابی شیوه برنامه نویسی توسعه در ایران ...
  • دبیرنیا، علیرضا (۱۳۹۸). «جایگاه قوانین برنامه توسعه در قانون اساسی ...
  • رجب پور، حسین (۱۳۹۸). «آسیب شناسی نظام برنامه ریزی: مروری ...
  • زارعی، محمدحسین (۱۳۸۳). «نظام قانونگذاری ایران و جایگاه مجمع تشخیص ...
  • سجادی، حمید و ابراهیم متقی (۱۳۹۳). «آسیب شناسی امکان پذیری ...
  • ماهیت قوانین برنامه توسعه در نظام حقوقی ایران [مقاله ژورنالی]
  • عبادی، محمدحسین و محمدجواد رضایی (۱۳۹۷). «آسیب شناسی جایگاه نظارت ...
  • عطار، سعید و احمد مرکز مالمیری (۱۳۹۸). «بایسته های برنامه ...
  • بودجه ریزی بر مبنای عملکرد [مقاله ژورنالی]
  • کشور دوست، سمانه (۱۳۹۶). «بررسی عوامل موثر بر اجرای برنامه ...
  • کلسن، هانس (۱۳۹۱). نظریه ناب حقوقی، ترجمه اسماعیل نعمت الهی، ...
  • کمالی، یحیی، صدیقه شیخ زاده جوشانی و فاطمه احمدی نژاد ...
  • کیانی، منوچهر (۱۳۷۸). «مروری بر برنامه ریزی در ایران و ...
  • مرکز مالمیری، احمد (۱۳۹۰). «تاملی در مرزهای سیاستگذاری و قانونگذاری ...
  • (۱۳۹۸). «ویژگی های بوروکراسی توانمند برای اجرای قانون»، فصلنامه حقوق ...
  • مکنون، رضا، جلیل سلیمی و محسن بهرامی (۱۳۹۳). «فراتحلیلی بر ...
  • میرزایی، حجت الله (۱۳۸۹). «نقد و ارزیابی ساختار و نگرش ...
  • نخبه فلاح، افشین و همکاران (۱۳۹۸). «تحلیل محتوای گزارش های ...
  • نوبری، فرزانه (۱۴۰۰). «راهبردهای تقویت ارتباط بین بودجه و برنامه ...
  • نورمحمدی، خسرو و احمد صمیمی (۱۴۰۰). برنامه ریزی توسعه در ...
  • نیکونهاد، حامد و سیده نگار موسوی (۱۳۹۷). «فرایند و الزامات ...
  • ویژه، محمدرضا (۱۳۸۸). «تاملی بر سلسله مراتب هنجارها در نظام ...
  • Baer, W. C. (۱۹۹۷). "General Plan Evaluation Criteria: An Approach ...
  • DeGroff, A. and M. Cargo (۲۰۰۹). "Policy Implementation: Implications for ...
  • Hill, M., and P. Hupe (۲۰۰۲). Implementing Public Policy: Governance ...
  • McLeod, I. (۱۹۹۹). Legal Theory, London, MacMillan Education UK ...
  • Mazmanian, D.A. and P.A. Sabatier (۱۹۸۳). Implementation and Public Policy,Glenview, ...
  • Natesan S. D. and R. Marathe (۲۰۱۵). "Literature Review of ...
  • Siedentopf, H., et al. (۱۹۹۴). Modernization of Legislation and Implementation ...
  • Ugwuanyi, B. and E. Chukwuemeka (۲۰۱۳). "The Obstacles to Effective ...
  • نمایش کامل مراجع