مبانی و اصول دفاعی اسلام از منظر نهج البلاغه

دفاع از مهم ترین موضوعات تمامی جوامع بشری و به ویژه جوامع اسلامی است. ازآنجاکه دین اسلام دین کامل، جامع و همه جانبه نگر است، به تمامی موضوعات موردنیاز انسان ها توجه ویژه داشته است. یکی از کلیدی ترین موضوعاتی که در دین اسلام و آموزه های دینی نیز به آن توجه شده است، اندیشه دفاعی است. اگر مقوله دفاع وجود نداشته باشد، امنیت به عنوان نخستین و مهم ترین نیاز فرد و اجتماع در نظام اسلامی حاصل نخواهد شد. موضوع دفاع در قرآن، فرهنگ اسلامی و در قلمرو معارف نهج­البلاغه اهمیتی خاص دارد و در این کتاب سترگ، بخش عمده­ای از نوشتارها و بیانات ارزنده­ی امام علی (ع) به­طور مستقیم یا غیرمستقیم به تبیین مولفه­های دفاعی، جهاد و امور نظامی مربوط می­شود. هدف این پژوهش، تبیین مبانی و اصول دفاعی اسلامی از منظر نهج­البلاغه است. جامعه آماری اسنادی این تحقیق نامه ها، حکمت ها و خطبه های حضرت علی(ع) است که در نهج البلاغه آمده و همه گزاره های استخراج شده در مورد جامعه آماری مورد تحلیل قرار گرفته و جامعه آماری غیر اسنادی، شامل ۱۲ نفر از نخبگانی است که با علوم دینی و نهج البلاغه و فقه اسلامی سروکار دارند. داده­های موردنیاز از راه مطالعات کتابخانه­ای و با استفاده از ابزار فیش برداری و میدانی و از طریق پرسش­نامه و مصاحبه با صاحب­نظران گردآوری شده است و با روش استفاده از توصیفی و تحلیل محتوا سعی دارد به ارائه پاسخ به این سوال بپردازد که مبانی و اصول دفاعی اسلام از منظر نهج­البلاغه کدام­اند؟ نتایج تحقیق دربرگیرنده، ۱۸ مورد مبانی ارزشی دفاع و ۴۰ مورد اصول دفاعی از منظر نهج البلاغه می­باشد.