تبیین الگوی الفت قلوب و سنجش نسبت آن با آیت مندی قرآن کریم

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 55

نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_TQH-20-2_003

تاریخ نمایه سازی: 19 شهریور 1402

چکیده مقاله:

قرآن کریم به معرفی «آیات» و مصادیق و کارکردهای آن پرداخته است. «الفت قلوب» نشانه ای از این دست آیات است که کثیری از اندیشمندان ناظر به وضعیت تاریخی زمانه نزول، از آن به اعجاز اجتماعی یاد کرده اند. کشف الگوی مفهومی برای تحلیل پدیده الفت قلوب، مسئله مهمی است که تاکنون مغفول مانده است. این تحقیق درصدد است با بررسی آیات مشتمل بر الفت قلوب و بهره گیری از روش اکتشافی تحلیل محتوای مضمونی در واکاوی زنجیره آیات همسو و نیز با رویکردی پدیدارشناختی به شیوه تاثیرگذاری قرآن در مخاطب عصر نزول، الگوی مفهومی الفت قلوب و نسبت آن با آیت مندی قرآن را تبیین نماید. یافته های تحقیق نشان می دهد قرآن در بیش از ۳۰۰ آیه به ترسیم «نظامی از آیات» با مصادیق و کارکردهای گوناگون پرداخته است؛ بسیاری از آیات با کارکردهای «تعقلی»، «تفقهی»، «تذکری»، «تفکری»، «تعلمی» و... معرفی شده اند، ولی کارکرد «هدایتی» تنها برای دو آیه یعنی «قرآن» و «الفت قلوب» به کار رفته است. ظهور هدایت خاص قرآنی که از طریق استماع تلاوت به قلب منتقل و در آنجا محقق می شود، با «لینت قلب» در ساحت فردی و «الفت قلوب» در ساحت اجتماعی همراه است. الفت قلوب امری خارق عادت، غیروابسته به شئون مادی و متفاوت با اتحادهای مرسوم اجتماعی است. این پدیده به عنوان بروز اجتماعی اعجاز قرآن، از الگوی معینی تبعیت می کند که در این پژوهش مورد تبیین قرار گرفته است.

نویسندگان

منصور پهلوان

استاد گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

رامین طیاری نژاد

دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • نهج البلاغه ...
  • آصفی، محمدمهدی(۱۴۳۱ق). حوارات و اثارات حول المرجعیه و الفقاهه. نجف ...
  • آلوسی، سید محمود(۱۴۱۵ق). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم. بیروت: ...
  • ابن بابویه، محمدبن علی(۱۴۱۳ق). من لا یحضره الفقیه. قم: دفتر ...
  • ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد(۱۴۰۸ق). تاریخ ابن خلدون. بیروت: دارالفکر ...
  • ابن عربی، محی الدین محمد(۱۴۲۲ق). تفسیر ابن عربی. بیروت: دار ...
  • ابن فارس، احمد(۱۴۰۴ق). معجم مقاییس اللغه. قم: مکتب الاعلام الاسلامی ...
  • ابن کثیر، اسماعیل بن عمرو(۱۴۱۹ق). تفسیر القرآن العظیم. بیروت: دار ...
  • ابن منظور، محمدبن مکرم(۱۴۱۴ق). لسان العرب. بیروت: دار صادر ...
  • ابوالفتوح رازی، حسین بن علی(۱۴۰۸ق). روض الجنان و روح الجنان ...
  • ابوهلال عسکری، حسن بن عبدالله(۱۴۰۰ق). الفروق فی اللغه. بیروت: دار ...
  • باردن، لورنس(۱۳۷۵ش). تحلیل محتوا. ترجمه ملیحه آشتیانی و محمد یمنی ...
  • بحرانی، سید هاشم(۱۴۱۶ق). البرهان فی تفسیر القرآن. تهران: بنیاد بعثت ...
  • برقی، احمد بن محمد(۱۳۷۱ش). المحاسن. قم: دار الکتب الاسلامیه ...
  • بلاغی، محمدجواد(۱۴۲۰ق). آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن. قم: بنیاد بعثت ...
  • نقش آیات اخلاقی قرآن کریم در تدوین نظام هدایت فردی و اجتماعی [مقاله ژورنالی]
  • جوادی آملی، عبدالله(۱۳۸۴ش). بنیان مرصوص امام خمینی(ره)، محقق: محمدامین شاهجوئی، ...
  • جوادی آملی، عبدالله(۱۳۸۸ش). تسنیم. جلد اول. محقق: علی اسلامی، قم: ...
  • جوادی آملی، عبدالله(۱۳۸۹ش). تسنیم، جلد هجده. محقق: حسین اشرفی و ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد(۱۴۱۲ق). مفردات الفاظ القرآن. بیروت: دار ...
  • زرکشی، محمدبن عبدالله(۱۴۱۰ق). البرهان فی علوم القرآن. بیروت: دار المعرفه ...
  • زمخشری، محمود(۱۴۰۷ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل. بیروت: دار الکتاب ...
  • سید قطب، سید ابراهیم حسین شاذلی(۱۴۱۲ق). فی ظلال القرآن. بیروت: ...
  • صادقی تهرانی، محمد(۱۳۶۵ش). الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن. قم: انتشارات ...
  • صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم(۱۳۸۳ش). شرح اصول الکافی. تهران: موسسه مطالعات ...
  • طباطبایی، محمدحسین(۱۴۱۷ق). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامی ...
  • طبرسی، فضل بن حسن(۱۳۷۲ش). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تهران: ...
  • طبری، محمدبن جریر(۱۴۱۲ق). جامع البیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد(۱۴۰۹ق). العین. قم: نشر هجرت ...
  • فیض کاشانی، ملامحسن(۱۴۱۸ق). الاصفی فی تفسیرالقرآن. قم: دفتر تبلیغات اسلامی ...
  • قرشی، علی اکبر(۱۳۷۷ش). احسن الحدیث، تهران: بنیاد بعثت ...
  • قمی مشهدی، محمدبن محمدرضا(۱۳۶۸ش). کنز الدقائق و بحر الغرائب. تحقیق ...
  • کاشانی، ملا فتح الله(۱۳۳۶ش). منهج الصادقین فی الزام المخالفین. تهران: ...
  • کریپندورف، کلاوس(۱۳۷۳ش). تجزیه و تحلیل محتوا. رسانه. ۱(۱)، ۴۶ - ...
  • مکارم شیرازی، ناصر(۱۴۲۱ق). الامثل فی تفسیر کتاب الله المنزل. قم: ...
  • نئوندورف، کیمبرلی ای(۱۳۹۵ش). راهنمای تحلیل محتوا. مترجمان: حامد بخشی و ...
  • واعظی، محمود و جدی، حسین(۱۳۹۹ش). ابعاد شناختی قلب در منظومه ...
  • نمایش کامل مراجع