امکان سنجی تحقق ارتداد با اظهار ابتدایی کفر پس از بلوغ در پرتو رویکرد تفضلی شارع

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 82

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FIQH-54-3_005

تاریخ نمایه سازی: 20 شهریور 1402

چکیده مقاله:

آزادی انتخاب دین از مسائل مهم کلامی است. پذیرش اسلام نیز منوط به بلوغ عقلی مکلف است. حال اگر مسلمان زاده پس از بلوغ، اظهار کفر کند، آیا وی را باید مرتد محسوب و آزادی انتخاب دین را از وی سلب کرد؟ ارتداد از حدود غیرمذکور در قانون مجازات اسلامی است و در خصوص شبهات پیرامون آن باید به منابع معتبر فقهی مراجعه کرد. از طرف دیگر، آرای فقها به ویژه فقهای متاخر در خصوص اظهار کفر بعد از بلوغ توسط مسلمان زاده، متشتت و زمینه وقوع شبهه دارئه حد ارتداد را فراهم ساخته است.در میان فقهای امامیه درباره اظهار کفر مسلمان زاده پس از بلوغ سه دیدگاه وجود دارد: برخی با اعتباربخشی به اسلام تبعی، وی را مرتد فطری دانسته اند؛ مشهور فقها باتوجه به قاعده درا و اصل احتیاط در دماء، وی را به مرتد ملی ملحق کرده اند و برخی از فقهای متاخر نیز به دلیل مشروط کردن ارتداد به اسلام حقیقی، حکم به کفر وی داده اند. ازآنجاکه حکم به اسلام تبعی صغیر ناشی از رویکرد تفضلی شارع است، اسلام تبعی را نمی توان مبنای تعیین کیفر ارتداد قرار داد. بنابراین کافردانستن مسلمان زاده اظهارکننده کفر بعد از بلوغ موجه است.

نویسندگان

سیدمحمدمهدی ساداتی

استادیار بخش حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه شیراز

محمد هادی صادقی

دانشیار بخش حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه شیراز

سمیه سلیمانی

دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه شیراز

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریمابن بابویه، محمدبن علی، کتاب من لایحضره الفقیه، به ...
  • ابن حیون، نعمان بن محمد، دعائم الاسلام و ذکر الحلال ...
  • اصفهانی، ابوالحسن، وسیله النجاه، قم، موسسه تنظیم و نشر آثار ...
  • امینی، حسین علیان، موسوعه احکام مرتد فی الشریعه الاسلامیه، قم: ...
  • باقی زاده، رضا، «آزاده عقیده و ارتداد»، پژوهش های اعتقادی ...
  • بهجت، محمدتقی، جامع المسائل، چاپ دوم، قم: دفتر معظم له، ...
  • توکل نیا، مریم؛ ولی اله حسومی، «بررسی شبکه معنایی حرف ...
  • جباری، مصطفی، «آیا می توان ارتداد را جرم دانست؟»، مطالعات ...
  • جعفری لنگرودی، محمدجعفر، ترمینولوژی حقوق، چاپ سی و یکم، تهران: ...
  • جوادی آملی، عبدالله، «فقیه و مرجع تقلید شیعه»، روزنامه جمهوری ...
  • حبیبی تبار، حسین، بررسی رابطه آزادی انتخاب دین (لا اکراه ...
  • حر عاملی، محمدبن حسن، وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، ...
  • حسینی عاملی، محمدجوادبن محمد، مفتاح الکرامه فی شرح قواعد العلامه، ...
  • حکیم، محسن، مستمسک العروه الوثقی، چاپ چهارم، بیروت: دار احیاء ...
  • حکیم، محسن، منهاج الصالحین، قم: مدینه العلم، ۱۴۱۰ق ...
  • خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، تهران: موسسه تنظیم و نشر ...
  • خمینی، روح الله، صحیفه نور، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد ...
  • خویی، ابوالقاسم، مبانی تکمله المنهاج، چاپ دوم، تهران: خرسندی، ۱۳۹۱ ...
  • ساداتی، سیدمحمدمهدی، «شرایط اعمال قاعده درا در فقه امامیه و ...
  • سبزواری، عبدالاعلی، مهذب الاحکام، قم: دار التفسیر، ۱۴۱۱ق ...
  • سلطانی، عباسعلی و خسرو اسفهبدی، «بررسی احکام فقهی و حقوقی ...
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی، مسالک الافهام الی تنقیح ...
  • صاحب جواهر، محمدحسن بن باقر، جواهر الکلام فی شرح شرائع ...
  • صاحب جواهر، محمدحسن بن باقر، معجم فقه الجواهر، بیروت: الغدیر، ...
  • صرامی، سیف الله، احکام مرتد از دیدگاه اسلام و حقوق ...
  • طباطبایی، مصطفی و حسن علیدادی سلیمانی، «جستاری در کفایت اسلام ...
  • طباطبائی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ پنجم، قم: دفتر ...
  • طوسی، محمدبن حسن، الاستبصار فی ما اختلف من الاخبار، قم: ...
  • طوسی، محمدبن حسن، تهذیب الاحکام، تهران: دار الکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق ...
  • طوسی، محمدبن حسن، فهرست کتب الشیعه و اصولهم و اسماء ...
  • غروی، سیدمحمد و دیگران، الفقه علی المذاهب الاربعه و مذهب ...
  • فخر رازی، محمدبن عمر، المحصول فی علم الاصول، بیروت: دار ...
  • فلاحی، احمد، «واکاوی جرم انگاری ارتداد»، مطالعات فقه و حقوق ...
  • کلینی، محمدبن یعقوب، الکافی، به تصحیح علی اکبر غفاری، چاپ ...
  • مجلسی، محمدباقربن محمدتقی، مرآه العقول فی شرح اخبار آل الرسول ...
  • مجلسی، محمدباقربن محمدتقی، ملاذ الاخیار فی فهم تهذیب الاخبار، قم: ...
  • محسنی، محمدآصف، معجم الاحادیث المعتبره، قم: نشر ادیان، ۱۳۹۴ ...
  • محقق حلی، جعفربن حسن، شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و ...
  • مصطفوی، محمدکاظم، القواعد مائه قاعده فقهیه معنی ومدرکا و موردا، ...
  • مقتدایی، مرتضی، تقریرات آیت الله مقتدایی در درس خارج فقه، ...
  • مکارم شیرازی، ناصر، دائره المعارف فقه مقارن، قم: انتشارات مدرسه ...
  • مکارم شیرازی، پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی، ...
  • موسوی اردبیلی، عبدالکریم، فقه الحدود و التعزیرات، قم: نشر مفید، ...
  • موسوی بجنوری، محمد، مصاحبه با آیت الله سیدمحمد موسوی بجنوردی، ...
  • میرسلیم، مصطفی، دانشنامه جهان اسلام، چاپ دوم، تهران: بنیاد دائره ...
  • نجاشی، احمدبن علی، رجال النجاشی، قم: دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۰۷ق ...
  • نوری، حسین بن محمدتقی، مستدرک الوسائل، قم: آل البیت، ۱۴۰۸ق ...
  • ورعی، سیدجواد، «ارتداد، نگاهی دوباره تقریری از مباحث آیت الله ...
  • ولائی، عیسی، ارتداد در اسلام، تهران: نشر نی، ۱۳۸۰ ...
  • هاشمی، سیدحسین، ارتداد و آزادی، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و ...
  • نمایش کامل مراجع