بررسی فقهی شرکت گروهی در قتل یک نفر

درفقه و حقوق اسلام مسلم است که اگر گروهی در قتل یک نفر شرکت داشته باشند ولی دم می تواند با رد مازاد دیه همه را قصاص کند. قانون مجازات اسلامی ماده ۲۱۲ می گوید: هرگاه دو یا چندنفر مرد مسلمان به طور مشترک مرد مسلملنی را بکشند ولی دم می تواند با اذن ولی امر همه آنها را قصاص کند در صورتی که قاتل دو نفر باشند باید به هرکدام از آنها نصف دیه و اگر سه نفر باشند باید به هرکدام از آنها دو ثلث دیه و اگر چهار نفر باشند باید به هرکدام از آنها سه ربع دیه را بپردازد و به همین نسبت در افراد بیشتر. برخی از فقها نسبت به این حکم تامل نموده و معتقدند ولی دم فقط می تواند یک نفر از آنها را به قتل برساند و با افراد باقی مانده به اندازه سهم جنایتشان دیه فرد قصاص شده را به خانواده او پرداخت می کند (علم الهدی، مسائل الناصریات، ص۵۳۳، خوانساری، ۷/۳۴۴). در این مقاله ادله طرفین مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. به نظر میر سد، در چنین مواردی احتیاط در خون و منع اسراف در قتل، اقتضا می کند که از کشتن همه آنها در صورت وجود مصلحت خودداری شود.