بررسی و تحلیل محتوای کتاب ریاضی پایه چهارم ابتدایی چاپ۱۴۰۲

تحلیل محتوای کتاب های درسی یک روش سودمند جهت تعیین میزان اثربخشی برنامه درسی مدون است. با توجه به اهمیت فراوان کتاب های درسی، لزوم بررسی و تحلیل محتوای کتاب های درسی جدیدالتالیف ریاضی جهت یافتن علت ناکارآمدی و عدم پیشرفت دانش آموزان در آزمون های مختلف ازجمله تیمز ضرورت دارد. تکنیک ویلیام رومی، روشی متداول در بررسی و تحلیل محتوای کتاب های درسی است. هدف این پژوهش، تحلیل محتوای کتاب ریاضی پایه چهارم چاپ ۱۴۰۲ با آخرین تغییرات آن است. جهت بررسی از روش تکنیکی تحلیل محتوا، یا روش ویلیام رومی استفاده شده است. جامعه آماری تمامی کتب درسی دوره ابتدایی بوده و به عنوان نمونه کتاب ریاضی پایه چهارم انتخاب شده است. همانطور که ملاحظه گردید نتایج حاصل از تحلیل متن کتاب نشان داد با توجه به عدد((۰.۹۰۱ که ازمحاسبه شاخص درگیری یادگیرنده متن کتاب به دست آمده این عدد در محدوده بین((۰.۴ − ۱.۵ است که درچنین محتوایی، فراگیران به توانایی های تفکر، مشاهده و تحلیل گری، دقت، پویایی وانگیزه یادگیری دست می یابند و قدرت پژوهندگی و حل مسئله را کسب خواهند کرد. از سویی نتایج حاصل از شکل ها و منحنی ها با توجه به عدد((۰.۹۳۷۵ که از محاسبه شاخص درگیری یادگیرنده در متن کتاب به دست آمده است، بیان می کند این عدد بیشتر از (۰.۴) بوده و بنابراین کتاب توانایی فکرکردن را در فراگیران افزایش می دهد. همچنین نتایج حاصل از فعالیت های پیشنهادی کتاب با توجه به عدد((۳.۵۵ که از محاسبه شاخص درگیری یادگیرنده درفعالیت های پیشنهادی کتاب به دست آمده و از (۱.۵) بیشتر است؛ بیانگر این است که فعالیت های کتاب توانایی فکر کردن در فراگیران را افزایش نمی دهد و دانش آموزان را با فعالیت های مناسب درگیر نمی کند و مرتب از دانش آموزان می خواهد که فعالیتی را انجام دهند. از طرفی نتایج حاصل از پرسش های متن کتاب با توجه به عدد (۱.۳۳) که از محاسبه شاخص درگیری یادگیرنده، درپرسش های متن کتاب به دست آمده؛ در محدوده بین((۰.۴ − ۱.۵ قرار دارد، بنابراین در چنین محتوایی، فراگیران به توانایی های تفکر، مشاهده وتحلیل گری، دقت، پویایی وانگیزه یادگیری دست می یابند وقدرت پژوهندگی وحل مسئله را کسب خواهندکرد. با توجه به نتایج، پژوهشگر چهار مولفه از مراحل تحلیل محتوای ویلیام رومی را مورد بررسی قرار داده است، اگرمحتوای کتاب را ۴۴ در نظر بگیریم، ۳۴ محتوای کتاب (شکل ها، متن و پرسش های متن) فعال بوده و، ۱۴ محتوای کتاب (فعالیت ها) غیرفعال بوده است.