بررسی آراء متفکران سنت گرا در باب محدودیت شمایل نگاری در هنر اسلامی و تاثیرات آن در نقاشی ایرانی

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 41

نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_NAGHS-1-4_006

تاریخ نمایه سازی: 1 مهر 1402

چکیده مقاله:

پس از ظهور اسلام و تسط مسلمانان بر کشورها و تمدن های همسایه، شمایل نگاری در هنر اقوام مختلف تازه مسلمان شده، با وقفه ای نسبتا طولانی مواجه شد. در باب علل نهی و محدودیت تصویرگری موجودات ذی روح در هنر اسلامی فرضیات مختلفی مطرح شده که طی قرون متمادی تفاسیر متفاوتی از آن ها استخراج شده است. سوالات این پژوهش عبارتند از: ۱) از میان محققان هنر اسلامی، سنت گرایان به عنوان جریان فکری که بر تاثیر مستقیم آموزه های دینی بر شکل گیری هنر اسلامی تاکید دارند، چه عواملی را در ایجاد این بی میلی نسبت به شمایل نگاری مهم ارزیابی کرده اند؟ ۲) از نظر این گفتمان، احادیث و آیات مطرح شده در نهی خلق تصاویر موجودات زنده به چه میزان در کنار گذاشته شدن شمایل نگاری از هنر رسمی مسلمانان و تدوین اصولی ویژه در تصویرگری تاثیرگذار بوده است؟ به نظر می رسد سنت گرایان ضمن تایید این مهم که شمایل نگاری نتوانسته در هنر رسمی مسلمانان سهمی داشته باشد، معتقدند که تصویرگری موجودات زنده از جمله پیکره انسان در نهایت، تحت حدودی خاص و قوانینی مشخص مورد استفاده قرار گرفته است. در این پژوهش، آراء و فرضیات بزرگان این جریان فکری در نهی رواج شمایل نگاری، در هنر اسلامی(بایدها و نبایدها) شرح و تفسیر شده و تاثیرات این موانع در شکل گیری اصول تصویرگری در کتاب آرایی اسلامی و در نهایت نقاشی ایرانی مشخص شده است. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی به معرفی باورهای متفکران سنت گرا در باب محدودیت شمایل نگاری در هنر اسلامی پرداخته و با توجه به مطالب ذکر شده تحلیلی در مورد تاثیرات این نوع نگرش در شمایل نگاری اسلامی و هم چنین نقاشی ایرانی ارایه کرده است. مدارک،  مستندات و تصاویر ارایه شده در مقاله به روش کتابخانه ای گردآوری شده است.

نویسندگان

هدی حمیدیه

دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ایران