کاربرد گلباد و گلغبار در تحلیل پدیدهی گردوخاک و تعیین رژیم فصلی بادهای همراه با این پدیده (مطالعهی موردی: شهر سبزوار)
سال انتشار: 1390
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 158
فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JPHGR-43-76_006
تاریخ نمایه سازی: 3 مهر 1402
چکیده مقاله:
یکی از نیازهای اساسی اقلیمشناسی، دستیابی بهروشهای آسان، سریع و کاربردی تحلیل دادههای بادسنجی، بهمنظور شناخت رژیم وزش بادهای همراه با گردوخاک، است. پدیدهی گردوخاک در سبزوار بهعنوان یک معضل جوی در طی سال بهطور دائم روی میدهد. در این پژوهش، پدیدهی گردوخاک از نظر زمانی و فضایی، مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور دادههای شامل زمان و تاریخ دیدهبانی، سمت و سرعت باد و وضعیت هوای حاضر ایستگاه سینوپتیک سبزوار، طی دورهی آماری بیستساله (۱۳۶۷-۱۳۸۷) تهیه شد. نتایج حاصل از تحلیل آماری و تحلیل فضایی دادهها با استفاده از نرمافزار View WRplot (رسم گلباد و گلغبار بهصورت سالانه و فصلی) نشان میدهد، بهطور متوسط ۱۵/۱۷ روز در سال هوا همراه با گردوخاک است و در دورهی آماری ذکرشده وقوع این پدیده، روند افزایشی داشته است. همچنین، در شهر سبزوار، فصل بهار، شایعترین زمان بروز پدیدهی گردوخاک است. بررسی گلباد و گلغبار سالانه نیز، تشکیل کانال باد را در مسیر شرقی غربی تایید میکند که کاملا با وضعیت توپوگرافی منطقه سازگار است. گلغبارهای سالانه که به تفکیک دو کد هواشناسی ۰۶ و ۰۷ ترسیم شدند، مشخص میکند، بادهایی که در اثر تشکیل سیستمهای حرارتی در دورهی گرم سال از نیمهی شرقی بهسمت منطقه میوزند، در ایجاد گردوخاکهای محلی و گردوخاکهای فرامنطقهای نقش مهمی دارند؛ اما نقش سیستمهای غربی، در انتقال ذرات معلق گردوخاک از سرزمینهای دورتر، پررنگتر است. گلغبارهای فصلی نیز، تاثیر سیستمهای جوی مختلف را در طی سال در شکلگیری پدیدهی گردوخاک در منطقه بهتر و دقیقتر نشان میدهد. با آغاز دورهی سرد سال، وزش بادهای همراه با گردوخاک از نیمهی غربی بهسمت شهر سبزوار شدتگرفته و در زمستان به بیشترین حد خود میرسد؛ اما با شروع فصل بهار و عقبنشینی سیستمهای غربی، وزش این بادها از نیمهی غربی کاهش مییابد؛ بهطوریکه، در فصل تابستان وزش آنها از سمت غرب تقریبا به صفر رسیده و همه از نیمهی شرقی بهسمت منطقه میوزد.
نویسندگان
کمال امیدوار
دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه یزد
زری نکونام
دبیر فیزیک آموزش و پرورش شهرستان مشهد