تمثیلات وحدت وجودی مبتنی بر بازنمایی کثرت و وحدت در اشعار شمس مغربی

اندیشه وحدت وجود در تاریخ عرفان اسلامی با نام ابن عربی پیوند خورده است و قدرت نفوذ این اندیشه تا جایی است که می توان ادعا کرد پس از ابن عربی هیچ نوشته یا سروده ای درباره عرفان نیست که به نوعی این اندیشه را نمایندگی نکرده باشد. بحث وحدت و کثرت که از مهم ترین مباحث در ارتباط با اندیشه وحدت وجود و مفهوم تجلی است به دلیل خاصیت متناقض نمایی آن برای تبیین و توضیح محمل تمثیلات متعددی در آثار ابن عربی و شارحان او بوده است. در این تحقیق که به روش توصیفی تحلیلی صورت گرفته است انواع این تمثیلات در اشعار شمس مغربی که از مشهورترین شاعران وحدت وجودی در شعر فارسی است مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. با توجه به تاثیرپذیری قابل توجه شمس مغربی از ابن عربی و آثار او مشخص شد که اکثر تمثیلاتی که او درباره وحدت و کثرت استفاده کرده است ریشه در آثار خود ابن عربی دارد و او کمترین تصرفات شاعرانه را در این تمثیلات انجام داده است زیرا نحوه استفاده ابن عربی از این تمثیلات بسیار دقیق بوده است و هر گونه دخل و تصرف در آنها از سوی مغربی می توانست به تحریف مفاهیم بینجامد.