بررسی نیازهایاکولوژیکیگونه های مختلف آویشن (Thymus L.) در رویشگاه های استان کردستان

این تحقیق به منظور بررسی ویژگی های اکولوژیک و شناسایی گونه های جنس آویشن در ۶ رویشگاه مرتعی استان کردستان  در شهرستان های سقز، سنندج، قروه و بیجار به مدت ۴ سال از ۱۳۸۶ تا ۱۳۸۹ اجرا گردید. برای انجام این تحقیق با استفاده از نقشه ها و داده های رقومی استان کردستان نقشه رویشگاه های آویشن تهیه شد و توپوگرافی رویشگاه (شیب، جهت و ارتفاع از سطح دریا)، ویژگی های اکولوژیکی رویشگاه ها (اقلیم، دما، تبخیر و بارندگی) مورد بررسی قرار گرفت. مطالعه سیستم ریشه و خاکشناسی رویشگاه نیز همزمان در مسیر ترانسکت های مستقر شده در رویشگاه ها انجام و با استفاده از نرم افزار PC-order تجزیه و تحلیل شد. نتایج این بررسی نشان داد که در رویشگاه های استان کردستان حداقل ۸ گونه آویشن شامل گونه های Thymus kotschyanus،Th. fallax ،Th. Fedtschenkoi ،Th. pubescens ،Th. daenensis ،Th. Lancifolius ، Th. transcaucasicusو Th. eriocalyxرویش دارند و رویشگاه های آویشن تقریبا در سراسر استان پراکنده هستند. مساحت رویشگاه هایی که در آنها یکی از گونه های آویشن دارای غالبیت هستند بالغ بر ۲۹۳ هزار هکتار است. گونه های آویشن بیشترین مساحت رویشگاه ها را در دامنه ارتفاعی ۲۰۰۰-۱۶۰۰ متر از سطح دریا، متوسط بارندگی ۵۰۰-۴۰۰ میلی متر در سال، متوسط درجه حرارت ۱۲-۱۰ درجه سانتی گراد و عمدتا اقلیم های مدیترانه ای فراسرد و نیمه مرطوب فرا سرد و جهت های شیب شمال و شمالغربی را بطور غالب به خود اختصاص داده اند. از نظر خاکشناسی کلیه رویشگاه ها از نظر اسیدیته خاک دارای حالت قلیایی با pH بین ۲/۸-۰۷/۷ بودند و از نظر قابلیت هدایت الکتریکی خاک (EC) در دامنه ۸۷/۰-۳۱/۰ دسی زیمنس بر متر (ds/m) قرار داشتند. بافت خاک رویشگاه های آویشن جز در رویشگاه بیجار که گونه Th. pubescens در خاک نسبتا سنگین رسی لوم استقرار داشت در سایر رویشگاه ها خاک های با بافت سبک شنی و شنی لوم بود.