مساله آب و شکل گیری تعادل سیاسی-اجتماعی در توسعه جامعه ایرانی (مورد مطالعه: نظام مدیریت آب در حوضه زاینده رود)

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 86

فایل این مقاله در 10 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JWWSE-8-2_003

تاریخ نمایه سازی: 3 مهر 1402

چکیده مقاله:

کم­آبی و ویژگی­های اقلیمی، یکی از مهم ترین وجوه تمایزی است که نظریه­پرداران توسعه در توضیح ویژگی­ها و شرایط جوامع شرقی و ایران در تحولات اجتماعی جامعه به آن توجه کرده­اند. این نگرش منجر به ارائه نظریاتی ازجمله شیوه تولید آسیایی، استبداد شرقی و استبداد ایرانی شده است که هرکدام با توجه به برخی از ویژگی­های جامعه، سعی در ارائه توضیحی در مناسبات توسعه شرق و پیوند آن با آب داشته­اند که نتوانسته­اند با توجه به مشخصات جامعه ایرانی، پاسخ دقیقی برای آن تبیین کنند. این مطالعه با بهره­گیری از روش تحقیق کیفی و مطالعات تاریخی، با بررسی اسناد و هم چنین مشاهده و مصاحبه با کشاورزان، سیاست­گذاران و مردم ساکن حوضه زاینده رود، تصویر دقیق تری از پیوند آب و توسعه در جغرافیای این منطقه از ایران ارائه می دهد. نتایج به دست آمده در این تحقیق نشان می­دهد که مسئله کم­آبی در ایران سبب شکل­گیری نظامی شده است که برآمده از دو بازوی مشروعیت سیاسی و مقبولیت اجتماعی با فرآیند­های انتصاب و انتخاب است و توسعه جامعه ایرانی، منوط به توازن قوای این دو بخش بوده و چنان چه تعادل قدرت آنان بر هم بخورد، جامعه به سمت استبداد سیاسی و یا انقلاب اجتماعی حرکت می­کند.

کلیدواژه ها:

توسعه ، جامعه ایرانی ، حکمرانی آبی ، کمبود آب ، مدیریت آبی زاینده رود

نویسندگان

مهرداد توحیدی

دانشجوی دکتری جامعه شناسی اقتصادی و توسعه، پردیس البرز، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

تقی آزاد ارمکی

استاد گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

سید محمدعلی توکل کوثری

دانشیار گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

حمیدرضا جلایی پور

دانشیار گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

علی باقری

دانشیار گروه مهندسی و مدیریت منابع آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آزاد ارمکی، ت.، (۱۳۹۱)، بنیان های فکری نظریه جامعه ایرانی، ...
  • ابن خلدون، ع.، (۱۳۹۳). مقدمه ابن خلدون، ترجمه محمد پروین ...
  • افضلی، ر.، (۱۳۸۳)، "رویکردی فرهنگی به نظم سیاسی پیشامدرن و ...
  • تاورنیه، ژ.، (۱۳۶۳)، سفرنامه تاورنیه، ترجمه ابوتراب نوری، تصحیح حمید ...
  • حسینی ابری، ح.، (۱۳۷۷)، "مدیریت سنتی آب زاینده­رود، بحثی در ...
  • دورکیم، ا.، (۱۳۸۱)، درباره تقسیم کار اجتماعی، ترجمه باقر پرهام، ...
  • سراج، م.، و یوسفی­فر، ش.، (۱۳۹۶)، "نقش حکومت­ها در ایجاد ...
  • شاردن، ژ. (۱۳۴۵). "سیاحت­نامه شاردن"، ترجمه محمد عباسی، تهران: امیرکبیر ...
  • علمداری، ک.، (۱۳۸۰)، چرا ایران عقب ماند و غرب پیش ...
  • فلیک، ا.، (۱۳۹۶)، درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمه هادی جلیلی،. ...
  • کاتوزیان، م.، (۱۳۹۱)، ایرانیان، دوران باستان تا دوره معاصر، ترجمه ...
  • کاتوزیان، م.، (۱۳۹۶)، ایران، جامعه کوتاه مدت و سه مقاله ...
  • کاتوزیان، م.، (۱۴۰۰)، اقتصاد سیاسی ایران، از مشروطیت تا پایان ...
  • کاظمی، ح.، (۱۳۹۹)، "نظریه استبداد شرقی و ماهیت دولت و ...
  • کمپفر، ا.، (۱۳۶۳)، سفرنامه کمپفر، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران: خوارزمی ...
  • نامدار، م.، و نظری مقدم، ج.، (۱۳۹۷)، "اعتبارسنجی نظریه استبداد ...
  • ویتفوگل، ک.، (۱۳۹۸)، استبداد شرقی: بررسی تطبیقی قدرت تام، ترجمه ...
  • Madani, K., and Mariño, M., (۲۰۰۹), "System dynamics analysis for ...
  • Mohajeri, S. (۲۰۱۷), "Integrated water resources management Zayandeh Rud”, German-Iranian ...
  • نمایش کامل مراجع