برنامه ریزی راهبردی برای بهسازی و بازسازی بافت های فرسوده و شکوفایی شهری (مطالعه موردی شاخص کیفیت ساختمان ها، شهرک ها حوزه یک منطقه ده شیراز)

فرسودگی شهری یکی از مشکلات جدی و پدیده های غیر قابل اجتناب است که مدیریت شهری در تمام کشورهای جهان با آن رو به رو است، آنچه مهم است اینکه فرسودگی شهری و ایجاد بافت فرسوده مختص به کشور خاص یا شهر مشخصی نیست بلکه تمامی شهرها و روستاها در جهان با آن درگیر هستند ولی بسته به شرایط، قدمت، نوع مصالح و کیفیت ساخت وساز شهرها، شدت و ضعف دارد؛ بدیهی است که استانداردهای ساخت وساز، دوره زمانی تعریف شده برای عمر مفید بناها، کیفیت و مقاومت مصالح، سیاست های حمایتی و تشویقی دولت و برنامه های مدیریت شهری از عناصر تعیین کننده در ایجاد و گسترش بافت های فرسوده و کنترل و نوسازی بناها هستند. به منظور پیشگیری از عواقب نامطلوب و گاه غیر قابل جبران بافت های فرسوده شهری، مداخله صحیح در بافت های فرسوده شهری و نوسازی آن ها ضروری است. از این رو توسعه نوسازی بافت های فرسوده باید از اهداف اصلی باشد، تا در برابر چرخه توسعه نیافتگی و فرسودگی ایستادگی کند. بدین منظور اتخاذ مدل و روش علمی در شناسایی بافت های فرسوده و تعیین معیارها و شاخص های فرسودگی شهرها از کلیدی تر ین موضوعات در این رابطه به شمار می آیند. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است؛ و تلاش می گردد با استفاده از کیفیت ابنیه ساختمانی به شناخت بافت های فر سوده منجرگردد. هدف از این پژوهش، مطالعه ی نمونه ای، شهرک های گلدشت محمدی، شهید باهنر و عرفان است که در حوزه یک منطقه ۱۰ شهرداری شیراز واقع شده اند می باشد. با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، یکی از شاخص های میزان فرسودگی در این شهرک شناسایی، استخراج و نقشه های خروجی برای تصمیم سازی ها و تصمیم گیری های بعدی امید است مورد استفاده قرار بگیرد. در این پژوهش از نرم افزاری Excel، Arc GIS و Google earth استفاده شده است. ۹۲۸ قطعه در در این شهرک شناسایی و اطلاعات آنها جمع آوری و ثبت گردید. نقشه پهنه بندی واحد های ساختمانی بر اساس کیفیت ابنیه ساختمانی نشانگر آن است که در این شهرک ها ۶۱ درصد ساختمان ها کیفیت مناسب دارند و ۳۶ درصد قطعات، کیفیت مناسب ندارند. پس میزان قطعاتی که استحکام کالبدی کمی دارند در این شهرک ها زیاد است و می بایست در اولویت برنامه ریزی قرار بگیرد. همچنین بر اساس نتایج، کاربردهای متعدد (GIS) موجب می شود که در زمینه ی شناسایی بافت های فرسوده ی شهری بتوان به شیوه ای مناسب تر عمل کرده و کیفیت مدیریت شهری را بهبود بخشید. به لحاظ مقایسه کیفیت ساختمان ها در این شهرک ها، شهرک عرفان نسبت به دو شهرک دیگر وضعیت بهتری دارد و در شهرک شهرک شهید باهنر و گلدشت محمدی به ترتیب در رتبه های بعدی می باشند. در شهرک ها گلدشت محمدی و شهید باهنر می باست موضوع بازسازی و بهسازی ساختمان ها جدی تر دنبال شود.