تحلیل عناصر تشعیر در نگاره های نسخه مصور سلسله الذهب جامی

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 82

فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_NIAMG-9-24_012

تاریخ نمایه سازی: 4 مهر 1402

چکیده مقاله:

مکتب نگارگری مشهد در نیمه ی دوم قرن دهم هجری، با هدایت و حمایت ابراهیم میرزای صفوی فعال بود. در این دوره ی تاریخی، نسخه ی مصور سلسله الذهب جامی، به تاریخ ۹۷۷ ه.ق مصور شده است. این نسخه ی کمتر شناخته شده دوره ی صفوی، دارای ۱۴ نگاره و محفوظ در گنجینه ی کاخ گلستان است که دارای تزئینات مختلف تشعیر در حواشی صفحات و نگاره هاست. در حواشی نگاره ها دو گونه ی تزئینات تشعیر و تزئین به روش زرافشان دیده می شود که نیمی از نگاره ها و تعدادی از صفحات تزئینات تشعیر با نقوش گیاهی و حیوانی دیده می شود. بر این اساس، سوال اصلی این پژوهش بر این وجه نهاده شده که عناصر تشعیر نسخه ی مصور سلسله الذهب جامی دارای چه ویژگی های بصری و فرمی است؟ هدف اصلی این پژوهش، بررسی عناصر تشعیر نسخه ی مصور سلسله الذهب جامی است. این پژوهش از نوع بنیادین است که با رویکرد کیفی به تجزیه وتحلیل داده ها به روش توصیفی- تحلیلی- تطبیقی، پرداخته است. بنا به یافته ها و نتایج کلی پژوهش، می-توان عناصر تشعیر این نسخه ی مصور را در چند بخش دسته بندی نمود؛ عناصر تشعیر نسخه ی مصور سلسله الذهب جامی شامل انواع نقوش گیاهی (همچون درخت، گل، اسلیمی ماری)، حیوانی (پرندگان، آهو، بز، روباه، ببر، کایلین و سیمرغ) و نقوش تکمیلی (ابر، رود و موجودات خیالی است).

نویسندگان

مریم عظیمی نژاد

دانشجوی دکترا. دانشگاه تربیت مدرس

رضا افهمی

دانشیار دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس. تهران. ایران

مهدی کشاورزافشار

استادیار دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آتابای، بدری (۱۳۵۵). فهرست دیوان خطی. جلد اول. تهران: سلطنتی ...
  • آژند، یعقوب (۱۳۸۴). مکتب نگارگری تبریز و قزوین و مشهد. ...
  • اشرفی­مقدم، م. (۱۳۶۷). همگامی نقاشی با ادبیات ایران. مترجم: رویین ...
  • افوشته­ای نطنزی، محمد بن هدایت­الله (۱۳۷۳). نقاوه­الآثار فی ذکر الاخبار ...
  • الهی، محبوبه (۱۳۷۷). تجلی عاشورا در هنر ایران. مشهد: آستان ...
  • پاشایی، محمد (۱۳۹۵). «بازخوانی چند مثل از دره­ نادره». متن­شناسی ...
  • پاکباز، روئین (۱۳۷۹). نقاشی ایران از دیرباز تا امروز. تهران: ...
  • پاکزاد، زهرا؛ فدوی، سید محمد. (۱۳۹۱)، بررسی تطبیقی رسم الخط ...
  • حسامی، وحیده؛ رحمانی، فرنوش (پاییز و زمستان ۱۳۹۹). «بررسی و ...
  • حسن­شاهی، میمنت؛ صادقی گندمانی­، مقصودعلی (پاییز ۱۳۹۵). «نقش سلطان­ابراهیم­میرزا در ...
  • حسینی قمی، احمد بن شرف الدین حسین (۱۳۶۶). گلستان هنر. ...
  • دانشگر، احمد (۱۳۹۰). دانشنامه فرش ایران. تهران: سبک زندگی ...
  • روملو، حسن (۱۳۸۴). احسن التواریخ. مترجم: عبدالحسین نوایی. تهران: بابک ...
  • سیمپسون، ماریانا ش. (۱۳۸۲). شعر و نقاشی ایرانی: حمایت از ...
  • شفق، هما (۱۳۹۹). «بررسی کانون ادبی مشهد در عهد سلطان­ابراهیم­میرزا ...
  • شیرازی، عبدی­بیگ (۱۳۶۹). تکمله­الاخبار؛ تاریخ صفویه از آغاز تا ۹۷۸ ...
  • عطارزاده، عبدالکریم؛ رهبر، سارا (۱۴۰۰). «سبک­شناسی تشعیر در نگارگری مکتب ...
  • عمید، حسن (۱۳۸۹). فرهنگ عمید. تهران: فرهنگ­نما ...
  • مجرد تاکستانی، اردشیر (۱۳۷۰). تشعیر. تهران: شاهد ...
  • منشی قزوینی، پیربوداق (۱۳۹۱). جواهرالاخبار. تهران: میراث مکتوب ...
  • میرمحمدصادق، سیدسعید (۱۳۸۵). «سلطان­ابراهیم­میرزا: سیاست پیشینه هنرور». آیینه میراث. شماره۲. ...
  • ندرلو، مصطفی (۱۳۸۶). «مقدمه­ای بر هنر تشعیر در نقاشی ایرانی». ...
  • نوروزی، فائزه؛ عرب­زاده، جمال؛ اسکندری، ایرج (۱۳۹۷). «خوانش صورتگرایانه عناصر ...
  • Blair, Sheila S. and Bloom, Jonathan M. ۱۹۹۵, the Art and ...
  • نمایش کامل مراجع