چهره ی لیلی در شعر معاصر فارسی با توجه به رویکرد اسطوره کاوی (مطالعه ی موردی: نصرت رحمانی، فروغ فرخزاد و حسین منزوی)

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 124

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JBASH-15-2_004

تاریخ نمایه سازی: 4 مهر 1402

چکیده مقاله:

شناخت شخصیت های اساطیری و زنان اساطیری به طورخاص در شعر معاصر فارسی، راهی برای شناخت زن در روزگار معاصر و نیز شناخت شعر، لایه های معنایی و تحلیل آن است. در میان زنان، چهره ی لیلی در شعر فارسی اعم از کلاسیک و معاصر چهره ای شاخص است. لیلی در شعر فارسی یکی از بارزترین نمادهای معشوق است که در این پژوهش با تمرکز بر اشعار حسین منزوی، نصرت رحمانی و فروغ فرخزاد بازتاب چهره ی لیلی در شعر معاصر بررسی می شود. دلیل انتخاب این سه شاعر توجه آنان به جایگاه لیلی از حیث کمیت و کیفیت بوده است. پرسش اصلی پژوهش پیش رو این است که لیلی به عنوان یکی از شخصیت های مهم زن اسطوره ای در ادبیات فارسی، در شعر معاصر چگونه بازتاب یافته و چه نسبتی با چهره ی حقیقی زن در روزگار ما دارد. در این مجال پس از توضیح مبانی نظری، به کاربست نظریه ی اسطوره کاوی ژیلبر دوران در بازخوانی اسطوره ی لیلی در شعر نصرت رحمانی، حسین منزوی و فروغ فرخزاد پرداخته شده است. رویکرد اسطوره کاوی دوران رویکردی است که در آن بررسی چگونگی تاثیر زندگی شخصی مولف در کنار بافت- متن پژوهی به معنای تاثیرات تاریخی و اجتماعی در تالیف اثر موردتوجه است. این مقاله در سه بخش به کاربست الگوی دوران در بازخوانی اسطوره ی لیلی در شعر سه شاعر نام برده می پردازد. در این پژوهش مشخص می شود که هر سه شاعر برگزیده نگاهی متفاوت به اسطوره ی لیلی داشته اند و کارکرد اسطوره ها در شعر معاصر از وجوه گوناگون با کارکرد اسطوره در شعر سنتی متفاوت است.  نصرت رحمانی از چهره ی لیلی اسطوره زدایی می کند. لیلی شعر نصرت، رها، آزاد و بی مرز است. در شعر منزوی گاه لیلی همان معشوق اساطیری است و گاه شاعر، لیلی را به خاطر اتخاذ موضع منفعلانه در عشق نکوهش می کند و فروغ نیز اسطوره ی لیلی را اسطوره ای کهنه برای عشق ورزی در زمانه ی معاصر می داند.

نویسندگان

لیلا معصومی نایینی

ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، ایران

مرتضی هاشمی

گروه ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، ایران

محمد رضا نصر اصفهانی

گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی ،اصفهان ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اسعد گرگانی، فخرالدین. (۱۳۸۹). ویس و رامین. تصحیح محمد روشن، ...
  • آب شیرینی، اسد. (۱۳۹۶). «تقابل عشق و مرگ در ساختار ...
  • بهفر، مهری.(۱۳۷۷ و ۱۳۷۸). «عاشقانه سرایی در شعر پارسی». گلستانه، ...
  • جلالی، بهروز. (۱۳۷۶). در غروبی ابدی. تهران: مروارید ...
  • حسینی، مریم. (۱۳۸۱). «زن در آیینه ی شعر فارسی». مطالعات ...
  • رحمانی، نصرت. (۱۳۸۹). مجموعه اشعار. تهران: نگاه ...
  • سعیدی سیرجانی، علی اکبر. (۱۳۷۷). سیمای دو زن. تهران: پیکان ...
  • شاکر، کریم. (۱۳۸۸). «جلوه های عشق در شعر حسین منزوی». ...
  • شریفی، فیض. (۱۳۹۱). شعر زمان ما. نصرت رحمانی. تهران: نگاه ...
  • شیخ موسی. (۱۳۸۰). «زن در آیینه ی شعر فارسی». مطالعات ...
  • شیری، قهرمان و همکاران. (۱۳۹۱). «بررسی تحلیلی رمانتیسم سیاه در ...
  • کریمی قره بابا، سعید. (۱۳۹۹). «شیرین در چشمه ی نظامی ...
  • فرخزاد، فروغ. (۱۳۸۰). دیوان اشعار. تهران: جاجرمی ...
  • عوض پور، بهروز. (۱۳۹۵). رساله ی اسطوره کاوی، تهران: نشر ...
  • عوض پور، بهروز؛ نامورمطلق، بهمن. (۱۳۹۳). «ژیلبر دوران و نقد ...
  • غزالی، احمد. (۱۳۶۸). سوانح. به تصحیح هلموت ریتر، تهران: مرکز ...
  • مخبر، عباس. (۱۳۹۶). مبانی اسطوره شناسی. تهران: نشر مرکز ...
  • مختاری، محمد. (۱۳۷۸). هفتاد سال عاشقانه: تحلیلی از ذهنیت غنایی ...
  • مرادی نژاد، سمیه و همکاران. (۱۳۹۷). «مهم ترین کارکردهای عرفانی ...
  • منزوی، حسین. (۱۳۸۹). مجموعه اشعار. تهران: نگاه ...
  • نامورمطلق، بهمن. (۱۳۸۸). «گذر از اسطوره سنجی به اسطوره کاوی ...
  • .......................(۱۳۹۲). درآمدی بر اسطوره شناسی، نظریه ها و کاربردها. تهران: ...
  • یاحقی، جعفر. (۱۳۸۱). جویبار لحظه ها: ادبیات معاصر فارسی، نظم ...
  • یزدانی، زینب. (۱۳۷۸). زن در شعر فارسی. تهران: فردوسBastid, Reger, ...
  • Durand, Gilbert (۱۹۶۰), Les Structures Anthoplogiques Limaginaires, Paris: Dunod, ۱۹۶۰ ...
  • .......................(۱۹۹۲). Figures mythiques ET visages de l'oeuvre. De Llaa Mythocritique ...
  • .................................(۱۹۹۶) Introduction à La Mythodoogie. Mythes ET Sociétés. Albin Michel ...
  • نمایش کامل مراجع