نقش سید محمد فاطمی قمی در تدوین قانون مدنی ایران

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 81

فایل این مقاله در 27 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_LAWT-13-29_005

تاریخ نمایه سازی: 4 مهر 1402

چکیده مقاله:

خواست کانونی جنبش مشروطه خواهی که با شعار عدالتخانه به پیروزی رسید، قانون بود؛ به همین دلیل اولین اقدام مشروطه خواهان تدوین قوانین و احیای عدلیه بود و در این راه کوشش هایی که پیش تر برای برپایی نظام حقوقی آغاز شده بود ادامه یافت و پس از نشیب و فرازهایی در اردیبهشت ۱۳۰۷ با الغای کاپیتولاسیون گام بزرگی در این راه برداشته شد. امروز نظام حقوقی جدید ایران در آستانه یکصدمین سال تاسیس قرار گرفته است. در طول سده گذشته کوشش های مهمی در راه استقرار نظام حقوقی جدید برداشته شده که یکی از این گام های درخشان و ماندگار، تدوین قانون مدنی بوده است. این قانون در نظام حقوقی ایران به دلیل دوام و بقایش اهمیت دوچندان یافت و از این حیث لازم است تا علل توفیق آن بازشناسی شود. با وجود چنین جایگاهی، حقوق مدنی ایران در مطالعه تاریخ تدوین قانون مدنی اهمال کرده و این مهم را از نظر دور داشته است؛ حال آنکه تاریخ قانون مدنی نیز جزئی از حقوق مدنی و موضوع بحث دانشکده های حقوق در جهان است. هرچند پژوهش های محققان رشته های دیگر از منظرهای تاریخی و جامعه شناسی بسیار مهم و مفید است، اما این رشته ها نمی توانند برخی دقایق و ظرایف اندیشه حقوقی چنین تاریخی را توضیح دهند؛ بنابراین، لازم است تا دانشکده های حقوق سهم و نقش خود را در چنین تاریخ اندیشه ای ایفا نمایند و هیچ رشته دیگری نمی تواند چنین تهی گاهی را جبران کند. این مقاله از موضع اندیشه حقوقی و به منظور بررسی تاریخ اندیشه تدوین قانون مدنی نوشته شده است تا درس هایی برای نظام حقوقی ایران از آن اصطیاد کند.

کلیدواژه ها:

تاریخ حقوق مدنی ، تاریخ قانون مدنی ، روش تدوین ، سید محمد فاطمی قمی ، هیئت تدوین قانون مدنی

نویسندگان

سیدناصر سلطانی

استادیار دانشگاه تهران، دانشکدگان فارابی، قم

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • الف) فارسی. ...
  • کتاب هاجعفری لنگرودی، محمدجعفر، المدونه، (تهران: گنج دانش، چ ۱، ...
  • جعفری لنگرودی، محمدجعفر، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، (تهران: گنج دانش، ...
  • جعفری لنگرودی، محمدجعفر، مجموعه محشی قانونی مدنی (علمی، تطبیقی، تاریخی)، ...
  • خواجه نوری، ابراهیم، بازیگران عصر طلایی، (تهران: جاویدان، چ ۱، ...
  • دولت آبادی، یحیی، حیات یحیی، (تهران: چاپخانه محمدحسن علمی، چ ...
  • زندیه، حسن، تحول نظام قضایی ایران در دوره پهلوی، (قم: ...
  • شایگان، سید علی، حقوق مدنی ایران، (تهران: شرکت سهامی، چ ...
  • صدر، سید محسن، خاطرات صدرالاشراف، (تهران: انتشارات وحید، چ ۱، ...
  • صدرالسلطنه نوری، حسین قلی، قانون مدنی و تجاری، (تهران: نسخه ...
  • صدرالسلطنه نوری، حسین قلی، قانون مدنی و تجاری، به کوشش ...
  • طباطبایی، سید جواد، نظریه حکومت قانون در ایران، (تبریز: ستوده، ...
  • عاقلی، باقر، خاطرات یک نخست وزیر (احمد متین دفتری)، (تهران: ...
  • فاطمی قمی، سید محمد، خاطرات، به کوشش حسن زندیه، (تهران: ...
  • فاطمی قمی، سید محمد، فقه فارسی، به کوشش ناصر دولت ...
  • فاطمی قمی، سید محمد، مجموعه مقالات یادنامه سیدمحمد فاطمی قمی، ...
  • فروغی، محمدعلی، «حقوق در ایران»، در مقالات فروغی، به کوشش ...
  • کاتوزیان، ناصر، قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، (تهران: میزان، ...
  • مبارکیان، عباس، چهره های آموزش عالی حقوق و عدلیه نوین، ...
  • متین دفتری، احمد، آیین دادرسی مدنی و بازرگانی، (تهران: چاپخانه ...
  • متین دفتری، احمد، سیر قانونگذاری در ایران، (تهران: انتشارات باشگاه ...
  • مستشارالدوله، میرزا یوسف خان، رساله یک کلمه، نسخه خطی، کتابخانه ...
  • منصورالسلطنه عدل، مصطفی خان، حقوق مدنی، (تهران: مطبعه باقرزاده، ۱۳۰۸) ...
  • نایینی، احمدرضا، مشروح مذاکرات قانون مدنی، (تهران: مرکز پژوهش های ...
  • واردی، احمد، زندگی و زمانه محمدعلی فروغی، ترجمه عبدالحسین آذرنگ، ...
  • مقاله هاالشریف، مهدی، «بازخوانی برخی تصرفات بنیادین در مواد مقتبس ...
  • بارونیانس، آرمائیس، «طرق تفسیر قانون مدنی»، کانون وکلاءش ۳۵، بی ...
  • بهرامی احمدی، حمید، «تاریخچه تدوین قانون مدنی»، پژوهشی دانشگاه امام ...
  • بیگ زاده، صفر، «تدوین و گردآوری علمی قوانین»، مجلس و ...
  • تقوی، سید نصرالله «خطابه سیدنصرالله تقوی»، نامه فرهنگستان (قدیم)، ش ...
  • زندیه، حسن و ده پهلوانی، طلعت، «نقش علمای شیعی در ...
  • سلطانی، سید ناصر، «علل نافرجامی تدوین قوانین در ایران»، پژوهش ...
  • سلطانی، سید ناصر، «مذاق مملکت و معنای مشروطه ایرانی»، جشن ...
  • سلطانی، سید ناصر، «مفهوم برابری در مقابل قانون در متمم ...
  • سلطانی، سید ناصر، «مفهوم برابری در مقابل قانون در مشروطیت ...
  • فروغی، محمدعلی، «تقلید و ابتکار»، مجله تعلیم و تربیت، ش ...
  • نایینی، احمدرضا، «نقش رضاخان در تدوین قانون مدنی»، پیام بهارستان، ...
  • یعقوبی، رضا، «نقش محمد مصدق در تدوین قانون مدنی ایران»، ...
  • – روزنامه هاروزنامه اطلاعات، ش ۴۸۴، بی تا، س ۲، ...
  • روزنامه یومیه ایران، ش ۲۰۸۹، سال دهم، یکشنبه دوازدهم شوال ...
  • – مذاکراتمذاکرات مجلس دوره ششم تقنینیه شورای ملی ...
  • ب) انگلیسیRonald Dworkin, Law’s Empire, The Belknap Press of Harvard ...
  • Amir Ghasem Amir-Soleymani, Etude Comparative Sur la Formation et Les ...
  • Djalal Abdoh, L’Elément Psychologique Dans les Contrats Suivant la Conception ...
  • نمایش کامل مراجع