سازوکارهای اعمال شفافیت تقنینی ایران در پرتو حقوق بین الملل

زمینه و هدف: شفافیت تقنینی یکی از عناصر اصلی حکومت قانون است که عامل اصلی در پیش­گیری و مبارزه با فساد محسوب می­شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی این مفهوم در چهارچوب نظام حقوقی ایران و حقوق بین­ الملل است.مواد و روش ­ها: این تحقیق از نوع نظری و روش تحقیق به ­صورت توصیفی-تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات کتاب­خانه ای و با مراجعه به اسناد، کتاب­ ها و مقاله­ ها صورت گرفته است.یافته ­ها: یافته ­های پژوهش نشان می ­دهد که سازوکارهای شفافیت تقنینی در اسناد بین ­المللی به­ صورت منسجم و دقیق مشخص نشده است؛ بلکه برای تعیین مصادیق و قلمرو آن باید به رویه داخلی دولت­ ها مراجعه کرد که در فضای حقوق بین­ الملل در قامت عرف بین­ المللی مورد شناسایی قرار گرفته است.ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانت­داری رعایت شده است.نتیجه ­گیری: شفافیت در چارچوب نظام حقوق بین­ الملل دارای ارتباط نزدیکی با حقوق بنیادین بشر است. از همین ­رو برخی مصادیق سازوکارهای شفافیت تقنینی در فضای حقوق بین­ الملل دارای وصف آمره هستند. اما در نظام حقوق داخلی سازوکارهای مزبور ذیل قوانین عادی و در قاعده هرم سلسله­ مراتب هنجاری قرار دارند.