تحلیل مبانی تفسیر علمی در اندیشه خاورشناسان مثبت نگر

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 173

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_QKH-18-34_012

تاریخ نمایه سازی: 4 مهر 1402

چکیده مقاله:

تفسیر علمی ازجمله روش های تفسیری است که در دوران معاصر موردتوجه پژوهشگران قرآنی قرار گرفته است. تحلیل و بررسی مبانی این روش تفسیری از آنجا بایسته است که بسیاری از داوری ها درباره روش تفسیر علمی، بر اساس قضاوت درباره مبانی مورداعتقاد و عمل باورمندان به تفسیر علمی صورت می گیرد. پذیرش یا عدم پذیرش این مبانی مفسر را عامل اشتیاق یا رویگردانی از این شیوه تفسیری خواهد گشت. اندیشه ورزان خاورشناس ازجمله افرادی هستند که به داوری مبانی تفسیر علمی پرداخته اند. دسته ای به خطای این مبانی رای داده و به نقض و انکار آن پرداخته اند. دسته ای دیگر به صحت آن مبانی و پذیرش تفسیر علمی قرآن حکم کرده. مطالعه و تحلیل دیدگاه های مستشرقان نشان می دهد دسته دوم که در این مقاله با عنوان خاورشناسان مثبت نگر نامبردار شده اند، با پذیرش ابتنای احکام قرآنی بر مصالح و مفاسد واقعی و امکان آزمون تجربی برخی از معارف علمی قرآن، به نفی هرگونه تعارض قرآن و علم، معتقدند. آنان بهره گیری از معارف علمی قرآن را ضرورتی غیرقابل تردید تلقی کرده و در این راستا، یافته ها در دانش بشری را قرینه ای برای فهم بهتر قرآن کریم معرفی می کنند. این گروه، تمدن علمی و فرهنگی اسلامی گذشته را مدیون معارف قرآنی دانسته و بر پاسخگویی قرآن به نیازهای انسان معاصر و آینده تاکید می ورزند. توجه به اعجاز علمی قرآن به مثابه یکی دیگر از مبانی تفسیر علمی، انسان برای این گروه از مستشرقان چشمگیر بوده که باعث استبصار برخی از آنان گردیده است.

کلیدواژه ها:

مبانی تفسیری ، تفسیر علمی ، مطالعات قرآن و علوم ، رابطه قرآن و علم ، خاورشناسان مثبت نگر

نویسندگان

سیدعیسی مسترحمی

عضو هیئت علمی گروه قرآن و علم، مجتمع آموزش عالی قرآن و حدیث، جامعه المصطفی ص العالمیه، قم: ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم، ترجمه گروهی زیرنظر محمدعلی رضایی اصفهانی، قم: دارالذکر، ...
  • ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغه، دارالکتب اسلامیه، بیروت: الطبعه ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، دارصادر، بیروت: الطبعه ...
  • ابوحجر، احمد عمر، التفسیر العلمی للقران فی المیزان، دارقتیبه، دمشق: ...
  • اسکندرلو، محمدجواد، مستشرقان و تاریخگذاری قرآن، پژوهش های تفسیر و ...
  • امین، احمد، راه تکامل، ترجمه: بهشتی، امامی و لاری، دارالکتب ...
  • باربور، ایان، علم و دین، ترجمه بهاءالدین خرمشاهی، نشر دانشگاهی، ...
  • بوآزار، مارسل، اسلام و جهان امروز، ترجمه: مسعود محمدی، دفتر ...
  • بوکای، موریس، مقایسه ای میان تورات، انجیل، قرآن و علم، ...
  • پترسون، مایکل، عقل و اعتقاد دینی، ترجمه: احمد نراقی، طرح ...
  • تفتازانی، سعدالدین، شرح المقاصد، الشریف الرضی،قم: ۱۴۰۹ ق ...
  • حر عاملی، محمد بن حسن بن علی، وسائل الشیعه، موسسه ...
  • حکمت نیا، محمود، مبانی مالکیت فکری، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و ...
  • حمدی زقزوق، محمود، الاستشراق والخلفیه الفکریه، دارالمنار، قاهره: ۱۴۰۹ ق ...
  • الحمید، عبدالکریم بن صالح، الفرقان فی بیان اعجاز القرآن، مکتبه ...
  • خداپرستی، فرج الله، فرهنگ معارف (انگلیسی _ فارسی)، نشر فرهنگ ...
  • الخولی، امین، مناهج التجدید فی النحو و البلاغه و التفسیر ...
  • دهخدا، علی اکبر، لغت نامه، انتشارات دانشگاه، تهران: ۱۳۷۷ ش ...
  • دورانت، ویلیام جیمز، تاریخ تمدن، ترجمه: احمد آرام، نشر اقبال، ...
  • ذهبی، محمدحسین، التفسیر و المفسرون، دارالکتب الحدیثه، بیروت: چاپ دوم، ...
  • راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ذوی القربی، قم: چاپ پنجم، ...
  • رضایی اصفهانی، محمد علی، منطق تفسیر قرآن ۱، مرکز جهانی ...
  • رضایی اصفهانی، محمدعلی، تعامل قرآن و علوم، انتشارات پژوهش های ...
  • رضوان، عمربن ابراهیم، آراء المستشرقین حول القرآن الکریم، دارالطیبه، ریاض: ...
  • زمانی، محمدحسن، شرق شناسی و اسلام شناسی غربیان، بوستان کتاب، ...
  • زمانی، محمدحسن، غلامی، عبدالله؛ کاظمی، سیدنسیم عباس، مستشرقان هدایت یافته، ...
  • سروش، عبدالکریم، بسط تجربه نبوی، موسسه فرهنگی صراط، تهران: چاپ ...
  • شاکر، محمدکاظم، مبانی و روش های تفسیری، جامعه المصطفی، قم: ...
  • ش‍وق‍ی، اب‍وخ‍ل‍ی‍ل، اس‍لام در زن‍دان ات‍ه‍ام، ت‍رج‍م‍ه ح‍س‍ن اک‍ب‍ری م‍رزن‍اک، ...
  • صدوق، محمد بن علی بن بابویه، علل الشرایع، اعلمی، بیروت: ...
  • صدوق، محمد بن علی بن بابویه، من لا یحضره الفقیه، ...
  • صفا، ذبیح الله، تاریخ علوم عقلی در تمدن اسلامی، نشر ...
  • صفا، مجذوب، دین پنجگام، نشر جوان، تهران: ۱۳۵۰ ش ...
  • عبداللهی خوروش، حسین، فرهنگ اسلام شناسان خارجی، نشر موسسه مطبوعاتی ...
  • عطایی اصفهانی، محمدعلی، اعترافات خدمات اسلام به اروپا، کتابسرای مهدی، ...
  • عقیقی بخشایشی، عبدالرحیم، طبقات مفسران شیعه، دفتر نشر نوید اسلام، ...
  • عقیقی، نجیب، المستشرقون، دار المعارف، قاهره: چاپ چهارم، بی تا ...
  • علی الصغیر، محمدحسین، المستشرقون و الدراسات القرآنیه، دارالمورخ العربی،بیروت: ۱۴۲۰ ...
  • علیقلی، محمدمهدی، قرآن از دیدگاه یکصد و چهارده دانشمند جهان، ...
  • فراستخواه، مقصود، دی‍ن در چ‍ال‍ش م‍ی‍ان اع‍ت‍ق‍اد و ان‍ت‍ق‍اد، نشر ...
  • فواد، عبد المنعم، من افتراءات المستشرقین علی الاصول العقدیه فی ...
  • فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، داراحیاء التراث العربی، بیروت: ...
  • کیث. آل. مور، تی. وی. ان پرساود، جنین شناسی کاربردی ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، دفتر نشر فرهنگ اهل البیت، ...
  • گلشنی، مهدی، آیا علم می تواند دین را نادیده بگیرد، ...
  • لوبون، گوستاو، تمدن اسلام و عرب، مترجم: محمدتقی فخرداعی گیلانی، ...
  • محتسب، عبدالسلام عبدالمجید، اتجاهات التفسیر فی العصر الراهن، النهضه الاسلامیه، ...
  • مردانی، خیرالله، اعتراف دانشمندان بزرگ جهان، آیین جعفری، تهران: ۱۴۰۲ ...
  • مسترحمی، سیدعیسی، اعجاز نجومی قرآن، مجله قرآن و علم، سال ...
  • مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، مرکز الکتاب للترجمه ...
  • مظفر، محمدحسن، دلائل الصدق لنهج الحق، آل البیت، قم: ۱۴۲۲ ...
  • معدی، حسینی الحسینی، من مشاهیر العالم الذین اسلموا، دمشق دار ...
  • معین، محمد، فرهنگ فارسی، امیر کبیر، تهران: چاپ هجدهم، ۱۳۸۰ ...
  • مک کواری، جان، تفکر دینی در قرن بیستم، ترجمه: بهزاد ...
  • مونتگمری وات، ویلیام، برخورد آراء مسلمان و مسیحیان، ترجمه: محمدحسین ...
  • نیک بین، نصرالله، اسلام از دیدگاه دانشمندان غرب، نشر دفتر ...
  • والگیری، لرا والسیا، پیشرفت سریع اسلام، مترجم: غلامرضا سعیدی، درالکتب ...
  • وجدانی، حسین، نظریات دانشمندان جهان درباره قرآن و محمدa، عطایی، ...
  • وزان، عدنان محمد عبدالعزیز، الاستشراق والمستشرقون وجهه نظر، دار ثقیف ...
  • Abenethy, G.L. and Thomas A.Langford (ed), Philosophy of Religion, The ...
  • Ayer, A.J, Language, Truth and Logic, Dover Publication, ۱۹۷۷ ...
  • Dallal, Ahmad, Scirnce and the Quran. In Encyclopedia of the ...
  • Flew, Antony, R.M. Hare, and Basil Mitchell, " Theology and ...
  • Sarton, George, Introduction to the History of Science, Baltimore. ۱۹۵۳ ...
  • نمایش کامل مراجع