نوآوری علامه طباطبایی در مسئله نسبت اختیار و ضرورت علی

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 54

فایل این مقاله در 27 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HPI-1-2_001

تاریخ نمایه سازی: 5 مهر 1402

چکیده مقاله:

یکی از اصول فلسفی متناقض با بحث اختیار، قانون ضرورت علی است. جبر فلسفی از جوانب متعددی اختیار را تهدید نموده و سبب ایجاد شبهاتی در این زمینه شده است. فیلسوفان و متکلمان بر اساس مبانی فکری خود با این مسائل مواجهه متفاوتی داشته‎اند. این پژوهش در صدد است ضمن بیان نظرات علامه و نحوه مواجهه ایشان در خصوص مسائل پیرامون اختیار به نوآوری‎های ایشان در این زمینه اشاره کند. در پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی، شبهات وارده از جانب علیت بر مسئله اختیار تبیین و با تدبر و تفحص در آثار علامه و تحلیل بیانات وی، این مسائل بررسی گردیده و بدانها پاسخ داده شده است. علی رغم شباهت سخنان علامه با سایر فیلسوفان در این زمینه، نوع پردازش مطالب و نقش مبادی ایشان در پاسخ‎های ارائهشده، وجه تفاوت دیدگاه علامه را از سایرین نشان میدهد؛ به صورت ویژه نظر ابداعی علامه در گزینه های زیر مشهود است: تلازم بین وجوب و امکان به جای تقدم و تاخر، منشئیت وجود مطلق برای تمام عالم به جای علم، تعریف اختیار به رهاشدن از غیر و خودشکوفایی (وجود شکوفایی)، شکل‎گیری رابطه طولی از تمام حیثیت، عینیت فاعلیت خداوند و فاعل مختار در فعل.

نویسندگان

رضا اکبریان

دانشگاه تربیت مدرس

زهرا نقوی

دانشجوی دکتر تربیت مدرس

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابع و مآخذارسطو؛ اخلاق نیکوماخوس؛ ترجمه محمدحسین لطفی تبریزی؛ [بی‎جا]: ...
  • حلی، حسن بن یوسف؛ باب حادی عشر؛ شرح فاضل مقداد؛ ...
  • خراسانی، محمدکاظم؛ کفایه الاصول؛ [بیجا]: موسسه آل‎البیت، ۱۴۰۹ق ...
  • شیرازی، صدرالمتالهین؛ الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه؛ بیروت: دار ...
  • ؛ شواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه؛ تصحیح و تحقیق و ...
  • ؛ «رساله خلق الاعمال»، مجموعه رسائل فلسفی؛ تصحیح و تحقیق ...
  • طباطبایی، محمدحسین؛ روابط اجتماعی در اسلام؛ قم: بوستان کتاب، ۱۳۸۷، ...
  • ؛ رسائل توحیدی؛ چ۲، قم: بوستان کتاب، ۱۳۸۸، الف ...
  • ؛ تفسیر المیزان؛ ترجمه سیدمحمدباقر موسوی همدانی؛ چ۵، قم: جامعه ...
  • ؛ نهایه الحکمه؛ ۳جلدی، شرح و ترجمه علی شیروانی، قم: ...
  • ؛ اصول فلسفه و روش رئالیسم؛ چ۲، تهران: صدرا، ۱۳۶۴ ...
  • ؛ شیعه در اسلام؛ چ۵ قم: بوستان کتاب، ۱۳۸۸، ب ...
  • طوسی، نصیرالدین؛ نقد المحصل؛ بیروت: دار الاضواء، ۱۴۰۵ق ...
  • فیاض، شیخ محمداسحاق؛ محاضرات فی اصول الفقه: تقریرات بحث محقق ...
  • غروی، محمدحسین؛ نهایه الدرایه؛ قم: سیدالشهداء، ۱۳۷۴ ...
  • کنگره فرهنگی؛ دومین یادنامه علامه طباطبائی؛ چ۱، تهران: موسسه مطالعات ...
  • مصباح یزدی، محمدتقی؛ آموزش فلسفه؛ تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۶۵ ...
  • ؛ تعلیقه بر نهایه؛ قم: موسسه در راه حق، ۱۴۰۵ق ...
  • نائینی، محمدحسن؛ اجود التقریرات؛ تقریر ابوالقاسم خویی؛ قم: موسسه صاحب ...
  • نمایش کامل مراجع