سنجش نقش عقل فعال در تعقل و بررسی ادله آن در دیدگاه ابن سینا

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 134

فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HPI-1-1_005

تاریخ نمایه سازی: 5 مهر 1402

چکیده مقاله:

مفسران ارسطو در تبیین مسئله تعقل و تعیین چیستی عقل فعال، راه های گوناگونی پیموده اند؛ برخی آن را همان فعلیت نفس انسان، برخی دیگر آن را جوهر مجردی با فعلیت تام و برخی دیگر آن را همان خداوند دانسته اند. ابن سینا قایل است عقل فعال آخرین عقل در سلسله طولی عقول است که علاوه بر نقش وجودشناختی، دارای اثر معرفتی نیز بوده و مفیض صور معقوله بر نفس است. او دلایلی برای نیازمندی نفس به عقل فعال در تعقل ذکر می کند که به نظر می رسد هر کدام قابل بررسی و نقد هستند؛ اما مهمترین آنها که بر مبنایی ارسطویی یعنی مبحث قوه و فعل بنا شده، نیاز به عامل خارجی در خروج از قوه به فعل است که در دیدگاه او این عامل خارجی، جوهری مجرد و جامع صور عقلیه است. به اعتقاد او اگرچه این جوهر عقلی، آخرین عقل در سلسله طولی عقول است، به سبب ربط طولی این عقول می توان فعل تعقل یا افاضه معقولات را منسوب به کل سلسله عقول و حتی خداوند دانست

نویسندگان

حسنی همایون

دکتری دانشگاه تربیت مدرس

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابع و مآخذابن سینا؛ الاشارات و التنبیهات؛ قم: نشر البلاغه، ...
  • ؛ الشفاء (الهیات، منطق، طبیعیات)؛ قم: مکتبه آیهالله مرعشی، ۱۴۰۴، ...
  • ؛ المبدا و المعاد؛ چ۱، تهران: موسسه مطالعات اسلامی، ۱۳۶۳ ...
  • ؛ المباحثات؛ قم: انتشارات بیدار، ۱۳۷۱ ...
  • ؛ النجاه من الغرق فی بحر الضلالات؛ چ۲، تهران: انتشارت ...
  • ؛ رساله نفس؛ چ۲، همدان: دانشگاه بوعلی سینا، ۱۳۸۳ ...
  • ؛ رساله احوال نفس؛ پاریس: دار بیلیون، ۲۰۰۷م ...
  • ؛ رسائل ابن سینا؛ قم: انتشارات بیدار، ۱۴۰۰ق ...
  • ؛ التعلیقات؛ بیروت: مکتبه الاعلام الاسلامی، ۱۴۰۴، الف ...
  • ؛ عیون الحکمه؛ چ۲، بیروت: دار القلم، ۱۹۸۰م ...
  • ارسطو؛ درباره نفس؛ ترجمه علیمراد داوودی؛ چ۵، تهران: حکمت، ۱۳۸۹ ...
  • داوودی، علیمراد؛ عقل در حکمت مشاء از ارسطو تا ابن‎سینا؛ ...
  • صدرالمتالهین؛ الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه؛ ج۸-۹، چ۳، بیروت: ...
  • نصیرالدین طوسی؛ شرح الاشارت و التنبیهات للمحقق طوسی؛ چ۱، قم: ...
  • علمالهدی، جمیله؛ «ارادیبودن تعقل در پرتو نظریه عقل فعال نزد ...
  • Aquinas, Thomas; Summa Theologica; Translated by Fathers of the English ...
  • نمایش کامل مراجع