«تحلیل جرم امساک در فقه جزایی امامیه و حقوق موضوعه»

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 216

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_CLR-8-31_004

تاریخ نمایه سازی: 9 مهر 1402

چکیده مقاله:

امساک در فقه جزائی امامیه به معنای نگه داشتن و گرفتن مقتول است؛ به طوری که شخص «ممسک: نگه دارنده» مانع خروج مقتول از سلطه جانی شده و قاتل به سهولت بتواند وی را به قتل برساند. فقیهان امامی اتفاق نظر دارند که کیفر «ممسک» حبس ابد است؛ اما در باب اینکه ماهیت این کیفر چیست و آیا باید آن را در پرتو حق الناس تحلیل کرده و در نتیجه قابل عفو و اسقاط دانست؛ یا اینکه از در زمره حق الله بوده و درنتیجه امکان مصالحه در آن راه ندارد، بین فقها اختلاف نظر جدی بروز کرده است؛ از آنجا که این تفاوت دیدگاه، در حقوق کیفری نیز منشاء اثر شده و می تواند ثمرات متفاوتی به همراه داشته باشد، نوشتار حاضر در مطالعه ای توصیفی-تحلیلی، و در پرتو مراجعه به منابع فقهی و حقوقی، درصدد تحلیل چیستی کیفر «ممسک» برآمده است. نتایج پژوهش نشان می دهد می توان برای جرم امساک ماهیتی تعزیری در نظر گرفت؛ و یا اینکه دست کم آن را در زمره حق الناس قرار داده و قابل مصالحه و اسقاط دانست.

نویسندگان

علی محمدیان

استادیار گروه فقه و حقوق دانشگاه بزرگمهر قائنات

لیلا مهرابی راد

مربی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

منصوره بکایی

مربی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • جعفری لنگرودی، محمدجعفر. (۱۳۷۲). ترمینولوژی حقوق، تهران، گنج دانش.. ...
  • حاجی ده آبادی، احمد. (۱۳۹۵). «حاکمیت یا عدم حاکمیت اصل ...
  • شمس ناتری، محمدابراهیم و دیگران. (۱۳۹۲). قانون مجازات در نظم ...
  • صادقی، محمدهادی. (۱۳۸۰). جرایم علیه اشخاص، تهران، میزان.. ...
  • طبسی، نجم الدین. (۱۴۲۷). زندان و تبعید در اسلام، قم، ...
  • میرمحمدصادقی، حسین. (۱۳۹۳). حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)، تهران، ...
  • نوبهار، رحیم. (۱۳۹۲). «جستاری در مبانی تقسیم بندی حد-تعزیر»، تحقیقات ...
  • هاشمی شاهرودی، سیدمحمود و دیگران. (۱۴۲۶). فرهنگ فقه، قم، دائره ...
  • قرآن کریم.. ...
  • ابن ادریس، محمد بن احمد. (۱۴۱۰). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ...
  • ابن حمزه طوسی، محمد بن علی. (۱۴۰۸). الوسیله، قم، انتشارات ...
  • اب‍ن س‍عید حلی، ی‍ح‍ی‍ی ب‍ن اح‍م‍د. (۱۳۹۴)، نزهه الناظر، قم، ...
  • ابن فارس، احمد بن فارس. (۱۴۰۴). معجم مقائیس اللغه، قم، ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم. (۱۴۱۴). لسان العرب، بیروت، دارالفکر.. ...
  • اردبیلی، احمد بن محمد. (بی تا). زبده البیان فی احکام ...
  • بجنوردی، محمد. (۱۴۰۱). قواعد فقهیه، تهران، موسسه عروج.. ...
  • بهجت، محمدتقی. (۱۴۲۸). استفتائات، قم، دفتر حضرت آیت الله بهجت.. ...
  • جزیری، عبدالرحمن. (۱۴۱۹). الفقه علی المذاهب الاربعه و مذهب اهل ...
  • جوهری، اسماعیل بن حماد. (۱۴۱۰). الصحاح-تاج اللغه و صحاح العربیه، ...
  • حکیم، سید محمدسعید طباطبایی. (۱۴۲۷). مسائل معاصره فی فقه القضاء، ...
  • خمینی، روح الله. (۱۴۱۴). بدائع الدرر فی قاعده نفی الضرر، ...
  • .......................(بی تا). تحریرالوسیله، قم، موسسه مطبوعات دارالعلم.. ...
  • خوانساری، سید احمد بن یوسف. (۱۴۰۵). جامع المدارک فی شرح ...
  • خویی، ابوالقاسم. (۱۴۲۲). مبانی تکمله المنهاج، قم، موسسه احیاء آثار ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (۱۴۱۲). مفردات الفاظ القرآن، بیروت، ...
  • روحانی، سیدصادق. (۱۴۲۱). فقه الصادق(علیه السلام)، قم، مدرسه امام صادق.. ...
  • سبزواری، سیدعبدالاعلی. (۱۴۱۳). مهذب الاحکام، قم، موسسه المنار.. ...
  • شمس الدین حلی، محمد بن شجاع. (۱۴۲۴). معالم الدین فی ...
  • شهید اول، محمد بن مکی. (۱۴۱۴). غایه المراد، قم، انتشارات ...
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی. (۱۴۱۳). مسالک الافهام، قم، ...
  • صاحب بن عباد، اسماعیل بن عباد. (۱۴۱۴). المحیط فی اللغه، ...
  • صافی گلپایگانی، لطف الله. (۱۴۱۷). جامع الاحکام، قم، انتشارات حضرت ...
  • طب‍اطب‍ائ‍ی ، ع‍ل‍ی ب‍ن م‍ح‍م‍دع‍ل‍ی. (۱۴۱۸) . ریاض المسائل، قم، ...
  • طبرسی، فضل بن حسن. (۱۴۱۰). الموتلف، مشهد، مجمع البحوث الاسلامیه. ...
  • طوسی، محمد بن حسن. (۱۴۰۷). الخلاف، قم، دفتر انتشارات اسلامی.. ...
  • ................................(۱۳۸۷). المبسوط فی فقه الامامیه، تهران، المکتبه المرتضویه.. ...
  • ................................(۱۴۰۰). النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی، بیروت، دارالکتاب العربی.. ...
  • ................................(۱۰۴۷). تهذیب الاحکام، تهران، دارالکتب الاسلامیه.. ...
  • عبدالرحمان، محمود. (بی تا). معجم المصطلحات و الالفاظ الفقهیه، ۳ ...
  • حلی، حسن بن یوسف. (۱۴۱۰). ارشاد الاذهان، قم، دفتر انتشارات ...
  • ..............................(۱۴۱۱). تبصره المتعلمین، تهران، موسسه چاپ و نشر.. ...
  • ..............................(۱۴۲۰). تحریر الاحکام، قم، موسسه امام صادق(ع).. ...
  • ..............................(۱۴۱۳). قواعد الاحکام، قم، دفتر انتشارات اسلامی.. ...
  • ..............................(۱۴۱۳). مختلف الشیعه، قم، دفتر انتشارات اسلامی.. ...
  • ع‍ل‍م ال‍ه‍دی ، ع‍ل‍ی ب‍ن ح‍س‍ی‍ن. (۱۴۱۵) . الانتصار فی ...
  • فاضل آبی، حسن بن ابی طالب. (۱۴۱۷). کشف الرموز، قم، ...
  • فاضل لنکرانی، محمد. (۱۴۲۱). تفصیل الشریعه- کتاب القصاص، قم، مرکز ...
  • .............................(۱۴۲۵). جامع المسائل(عربی)، قم، انتشارات امیر قلم.. ...
  • فاضل هندی، محمد بن حسن (۱۴۱۶). کشف اللثام، قم، دفتر ...
  • فیومی، احمد بن محمد (بی تا). المصباح المنیر، قم، منشورات ...
  • قرشی، علی اکبر. (۱۴۱۲). قاموس قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه.. ...
  • کابلی، محمداسحاق فیاض. (بی تا). منهاج الصالحین، ۳ جلد، بی ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب. (۱۴۰۷). الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه.. ...
  • حلی، جعفر بن حسن. (۱۴۱۸). المختصر النافع، قم، موسسه المطبوعات ...
  • .............................(۱۴۰۸). شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم، اسماعیلیان.. ...
  • محقق داماد، سید مصطفی. (۱۴۰۶). قواعد فقه، تهران، مرکز نشر ...
  • مدنی کاشانی، رضا. (۱۴۱۰). کتاب القصاص للفقهاء و الخواص، قم، ...
  • مرتضی زبیدی، محمد بن محمد. (۱۴۱۴). تاج العروس من جواهر ...
  • مصطفوی، حسن. (۱۴۰۲). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، مرکز ...
  • مفید، محمد بن محمد. (۱۴۱۳). الاعلام بما اتفقت علیه الامامیه، ...
  • مکارم شیرازی، ناصر. (۱۴۲۷). استفتاءات جدید، قم، انتشارات مدرسه امام ...
  • منتظری، حسینعلی. (بی تا). کتاب الحدود، قم، انتشارات دارالفکر.. ...
  • موسوی اردبیلی، عبدالکریم. (۱۳۷۷ش). استفتائات، قم، نجات.. ...
  • نجفی، م‍ح‍م‍دح‍س‍ن. (۱۴۰۴). جواهرالکلام فی شرح شرائع الاسلام، بیروت، داراحیاءالتراث ...
  • وحید خراسانی، حسین. (۱۴۲۸). منهاج الصالحین، قم، مدرسه امام باقر(ع) ...
  • نمایش کامل مراجع