بازتاب تن کامگی زنانه در عصر صفوی در نقاشی های مکتب اصفهان

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 176

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JWICA-13-3_002

تاریخ نمایه سازی: 12 مهر 1402

چکیده مقاله:

دوره صفویه در اوایل قرن یازدهم ه.ق یکی از نقاط عطف تاریخ اجتماعی و فرهنگی ایران است. در حوزه اجتماعی، شهر اصفهان و دربار محل عرضه باز و عمومی برخی از موقعیت های منافی عفت، مانند لذت جنسی زنانه بود؛ و در حوزه هنر نیز شاهد رواج تصاویر تن کامه از جنس زن با مضامین نامتعارف جنسی و اعمال و رفتار زنانه مرتبط با آن هستیم که تا پیش از آن بدین گستردگی در سنت نقاشی ایران رایج نبود.در این مطالعه سعی بر این است تا براساس نظریه بازتاب، علت رواج چنین تصاویری از زنان در مکتب نقاشی اصفهان عصر صفوی شناسایی شود؛و هدف از آن ریشه یابی رواج این پدیده در نقاشی مکتب اصفهان است. فرض این مطالعه این است که شرایط اجتماعی برآمده از سیاست ورزی شاهان صفوی در شهر اصفهان، در رواج این گونه تصاویر دخیل بوده است. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و مطالعه اسناد تصویری(نقاشی ها)است. نمونه های تحقیق به طور هدفمند از بین نقاشی های این دوره که دربردارنده مضامین و اعمال جنسی زنانه هستند،انتخاب شده است.این مطالعه نشان می دهد که شرایط انضمامی و عرفی شده موقعیت جنسی زنانه در بستر اجتماعی اصفهان عصر صفوی در رواج چنین تصاویری در هنر آن دوره موثر بوده است.رواج هنر تن کامه را باید ناشی از رویکردهای شاه محور حکومت صفوی دانست و دربار به دلیل منفعت طلبی های اقتصادی، سیاسی-نظامی و شخصی شاه، برخی از رفتارهای خلاف عرف را در جامعه ترویج داد.این تن کامگی رایج در جامعه به صورت امری عادی در نقاشی ها بروز یافت و این مولفه در ویژگی های مضمونی،تجسمی و نقشی که زنان در نگاره ها دارند، قابل ملاحظه است.

نویسندگان

فاطمه شه کلاهی

دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، شهر تهران، استان تهران.

رضا افهمی

دانشیار گروه پژوهش هنر دانشگاه تربیت مدرس

حسن بلخاری

استاد پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران

مهدی کشاورز افشار

عضو هیات علمی (استادیار) دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، شهر تهران، استان تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آزاد، حسن (۱۳۶۴). پشت پردههای حرمسرا: گوشههایی از تاریخ اجتماعی ...
  • آژند، یعقوب (۱۳۸۵). مکتب نگارگری اصفهان، تهران: فرهنگستان هنر ...
  • آقاجانی اصفهانی، حسین؛ جوانی، اصغر (۱۳۸۶). دیوارنگاری عصر صفویه در ...
  • اثنیعشری، نفیسه (۱۳۹۷). «واکاوی بسترهای اجتماعی موثر بر اقدامات نوگرایانه ...
  • اکبرپور برنجی، فاطمه (۱۳۹۴). چهره در نگارگری ایرانی: مکتب اصفهان ...
  • اولئاریوس، آدام (۱۳۷۹). سفرنامه، ترجمه حسین کردبچه، ج۲، تهران: هیرمند ...
  • پاکباز، رویین (۱۳۹۰). نقاشی ایران از دیرباز تا امروز، تهران: ...
  • ________ (۱۳۷۸). دایرهالمعارف هنر، تهران: فرهنگ معاصر ...
  • تاورنیه، ژان باتیست (۱۳۸۳). سفرنامه، ترجمه حمید شیروانی، تهران: نیلوفر ...
  • ترکمان، اسکندر بیگ (۱۳۸۲). عالم آرای عباسی، مصحح ایرج افشار، ...
  • تولایی، ندا؛ شیرازی، ماهمنیر (۱۳۹۳). «مطالعه تطبیقی بازنمایی زنان در ...
  • حسنوند، محمدکاظم؛ آخوندی، شهلا (۱۳۹۱). «بررسی سیر تحول چهرهنگاری در ...
  • خواندمیر، امیرمحمود (۱۳۷۰). تاریخ شاه اسماعیل و طهماسب صفوی (ذیل ...
  • دلاواله، پیترو (۱۳۷۰). سفرنامه، ترجمه شعاعالدین شفا، تهران: علمی و ...
  • دلند، آندره دولیه (۱۳۶۲). زیباییهای ایران، ترجمه محسن صبا، تهران: ...
  • دو وینیو، ژان (۱۳۷۹). جامعهشناسی هنر، ترجمه مهدی سحابی، تهران: ...
  • راوندی، مرتضی (۱۳۹۳). تاریخ اجتماعی ایران، ج۷، تهران: نگاه ...
  • رشیدی، مرضیه؛ طاهری، علیرضا (۱۳۹۸). «بررسی تاثیر تحولات اجتماعی و ...
  • زرگرینژاد، غلامحسین؛ کاظمزاده، حامد (۱۳۸۷). «چرکسها؛ بحران خاموش»، نشریه مطالعات ...
  • سیوری، راجر (۱۳۶۶). ایران عصر صفوی، ترجمه کامبیز عزیزی، تهران: ...
  • شاردن، ژان (۱۳۷۲). سفرنامه، ترجمه اقبال یغمایی، ج۱، ۲، ۳ ...
  • شریفزاده، عبدالمجید (۱۳۷۵). تاریخ نگارگری ایران، تهران: سوره ...
  • طاهر، حکیمه (۱۳۹۵). «بررسی گفتمان جنسیت در دوره صفوی با ...
  • فیگوئروا، دن گارسیا دوسیلوا (۱۳۶۳). سفرنامه، ترجمه غلامرضا سمیعی، تهران: ...
  • کارری، جملی (۱۳۸۳). سفرنامه، ترجمه عباسعلی نخجوانی، تهران: علمی و ...
  • کمپفر، انگلبرت (۱۳۶۰). سفرنامه، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران: خوارزمی ...
  • کنبی، شیلا (۱۳۸۹). رضا عباسی: اصلاحگر سرکش، تهران: فرهنگستان هنر ...
  • گلدمن، لوسین (۱۳۷۷). «روش ساختگرای نوینی در جامعهشناسی ادبیات»، گزیده ...
  • محبی، بهزاد؛ حسنخانی قوام، فریدون؛ رنجبر، مهسا (۱۳۹۶). «نقش زن ...
  • محمدطالبی طرمزدی، مرضیه؛ ولیبیگ، نیما (۱۳۹۷). «مطالعه مقایسهای تصویر زن ...
  • ولش، آنتونی (۱۳۸۵). «نقاشی و حمایت از آن در سلطنت ...
  • یاسینی، راضیه (۱۳۹۲). تصویر زن در نگارگری، تهران: علمی و ...
  • Alexander, V. D. (۲۰۰۳). Sociology of the arts: exploring fine ...
  • Babaie, S. (۲۰۰۹). “Visual vestiges of travel: Persian windows on ...
  • Ettinghausen, R. (۱۹۷۴). “Stylistic tendencies at the time of Shah ...
  • Loukonin, V., & Ivanov, A. (۲۰۱۴). Persian Miniatures. Parkstone International ...
  • نمایش کامل مراجع