مخالف پوشی در سینمای ایران: رویکردی پساساختارگرایانه

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 89

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JWICA-9-3_003

تاریخ نمایه سازی: 12 مهر 1402

چکیده مقاله:

«مخالفپوشی» به معنای پوشیدن لباس مردانه از سوی زنان، یا لباس زنانه از سوی مردان از سالهای ابتدایی اختراع سینما وارد روایتهای سینمایی شد و همچنان نیز ادامه دارد. بر اساس آنچه تاکنون در مخالف پوشی مشاهده شده است، این کار با هدف دستیابی به امتیازات جنسیت دیگر و خدمت به پیشبرد درام، طبق خواست فرد مخالف پوش، انجام میپذیرد. در پژوهش حاضر، کارکرد مخالفپوشی در ۱۸ فیلم سینمای ایران، از دهه ۱۳۳۰ تا کنون، بر اساس آرای پساساختارگرای فوکو و پسافمنیستی جودیت باتلر، که در کتاب معضل جنسیت آنها را تشریح کرده، بررسی شده است. در چارچوب اندیشه فوکو، جنسیت «برساختهای فرهنگی» تلقی میشود که گفتمان حاکم آن را شکل می دهد و با پایان یافتن اعتبار این گفتمان، تعاریف آن نیز میتواند تغییر کند. از سوی دیگر، باتلر (با تایید نظر فوکو) جنسیت را نه یک ویژگی ذاتی، بلکه ایفای نقشهایی میداند که گفتمان حاکم از هر جنس انتظار دارد. بر اساس یافتههای بررسی پیش رو، مردپوشی زنان در فیلمهای ایرانی از سر درماندگی انجام میگیرد و فقط در صورت رسوایی است که راز از چهره زن مردپوش برگرفته میشود. حال آنکه زنپوشی، که اغلب حربهای سودجویانه است، در اولین فرصت رها می شود و مرد زن پوش با بازگشتن به نقش مردانه خود، تقابل مرد/ زن را تحکیم میکند. هشت فیلمی که توجه اصلی این پژوهش بر آنها متمرکز است، آثاری هستند که در آنها قهرمان یا ضدقهرمان اثر دست به مخالفپوشی زده است؛ حال آنکه ۱۰ اثر دیگر، که در آنها مخالفپوشی نقشی فرعی دارند، مورد مطالعه قرار گرفتند تا شرایط قیاس این دو نگاه متفاوت به مخالفپوشی فراهم شود.

نویسندگان

بهروز محمودی بختیاری

دانشیار گروه هنرهای نمایشی دانشگاه تهران

کورش غنیون

کارشناسی ارشد سینمای دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • باروس، زوزا (۱۳۹۳). «پساساختارگرایی»، در دانشنامه نظریههای ادبی معاصر، ویرایش ...
  • حیدری، غلام (۱۳۸۳). فیلم شناخت ایران: فیلمشناسی سینمای ایران (۱۳۰۹۱۳۵۷)، ...
  • سلدن، رامان؛ ویدوسون پیتر (۱۳۹۲). راهنمای نظریه ادبی معاصر، ترجمه ...
  • کمپبل، جورج (۱۳۹۳). «ساختارگرایی»، در دانشنامه نظریههای ادبی معاصر، ویرایش ...
  • محمودی بختیاری، بهروز؛ خسروی، زهرا (۱۳۹۰). «مردپوشی زنان در دو ...
  • مهرابی، مسعود (۱۳۶۸). تاریخ سینمای ایران از آغاز تا سال ...
  • واکر، ویکتوریا؛ گلفند، الیسا؛ ویدون، کریس (۱۳۹۳). «نقد فمنیستی»، در ...
  • والدس، ماریو (۱۳۹۳). «تقابل دوگانی»، در دانشنامه نظریههای ادبی معاصر، ...
  • Bertens, Hans (۲۰۱۴). Literary Theory: The Basics (Third Edition). London: ...
  • Bonner, Frances (۱۹۹۸). "Forgetting Linda: Women Cross-dresssing in Recent Cinema". ...
  • Butler, Judith (۲۰۰۲). Gender Trouble: Feminism and the Subversion of ...
  • De Beauvoir, Simone (۱۹۵۶). The Second Sex. Translated and Edited ...
  • Kheshti, Roshanak (۲۰۰۹). “Cross-Dressing and Gender (Tres)passing: The Transgender Move ...
  • Modleski, Tania (۱۹۹۷). "A Woman's Gotta Do … What a ...
  • Naficy, Hamid (۲۰۰۱). “Iranian Cinema”. In Oliver Leaman(Ed.), Companion Encyclopedia ...
  • Orr, John (۱۹۹۲). "Peter Weir's Version: The Year of Living ...
  • Suthrell, Charlotte (۲۰۰۴). Unzipping Gender: Sex, Cross-Dressing and Culture. Oxford: ...
  • Tong, Rosemarie (۲۰۰۹). Feminist Thought: A More Comprehensive Introduction. (Third ...
  • نمایش کامل مراجع