مقام نوازندگان در عصر صفوی برپایه نگاره مستی لاهوتی و ناسوتی اثر سلطان‎محمد

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 57

فایل این مقاله در 12 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JFADRAM-23-2_003

تاریخ نمایه سازی: 17 مهر 1402

چکیده مقاله:

نگاره‎های دوره صفویه، افزون‎بر تفاسیر ادبی مرسوم، خوانشی برپایه مستندات تاریخی و جزییات مردم‎شناختی عصر نگارگر را نیز در خود دارد. ازاین‎رو، به نظر می‎رسد اختلاف‎های دیداری میان نوازندگان نگاره مستی لاهوتی و مستی ناسوتی (به رقم سلطان‎محمد) بیش از امری استحسانی در کار هنری است. جامه‎ها و چهره‎آرایی‎های متفاوت، سازهای گوناگون و اندازه‎های نامساوی پیکره‎ها، این پرسش را پیش می‎کشد که این گروه‎ها، هریک نماینده کدام طیف از نواندگان در عصر نگارگرند؟ تحقیق حاضر به هدف بازشناسی گروه‎های نوازندگان در عصر سلطان‎محمد (اوایل دوره صفویه) با استناد به نگاره‎ای هم‎زمان شکل گرفته است و می‎کوشد جایگاه و منزلت اجتماعی این نوازندگان را در زمانه خود روشن سازد. گروه‎های نوازنده در این نگاره، بازنمایی نوازندگان درباری؛ نوازندگان حلقه سماع و نوازندگان دوره‎گرد باشند؛ هم‎چنین نگارگر به موسیقی صوفیان، مقامی خاص بخشیده و مطربان دوره‎گرد را در جایگاهی فرومایه بازنموده است. شیوه تحقیق در این پژوهش بنیادین، توصیفی‎‎تحلیلی و متکی بر تحلیل محتواست. روش گردآوری داده‎های تاریخی (سفرنامه‎ها، تاریخ‎نگاری‎های هم‎زمان) و مستندات دیداری (نگاره‎های برجای‎مانده) اسنادی بوده و تحلیل آن‎ها، کیفی است. این بررسی به‎شکلی موردی، تنها بر شناخت نوازندگان متمرکز است و بررسی سایر چهره‎ها را به مجالی دیگر وامی‎نهد.

کلیدواژه ها:

نوازندگان عصر صفوی ، نگارگری مکتب تبریز ، سلطان محمد ، نگاره مستی لاهوتی و مستی ناسوتی

نویسندگان

مریم کشمیری

دانشگاه الزهرا (س)

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • استعلامی، محمد (۱۳۸۳)، درس حافظ، ج ۲، سخن، تهران ...
  • اسعدی، هومان (۱۳۸۷)، تیموریان، موسیقی، در: دایره‎المعارف بزرگ اسلامی، ج ...
  • اسکندربیک (۱۳۸۷)، عالم‎آرای عباسی، دوره دو جلدی، تصحیح ایرج افشار، ...
  • اشرفی، مقدمه مرجان (۱۳۸۴)، سیر تحول نقاشی ایرانی: سده شانزده ...
  • اشرفی، مقدمه مرجان (۱۳۸۸)، از بهزاد تا رضا عباسی، برگردان ...
  • افلاکی، شمس‎الدین احمد (۱۳۶۲)، مناقب‎العارفین، ج ۱، به کوشش تحسین ...
  • اکرمن، فیلیس (۱۳۸۷)، ویژگی‎های موسیقی ایرانی، برگردان شادی شفیعی جوادی، ...
  • امورتی، ب. س. (۱۳۸۹)، مذهب در دوره صفوی، در: تاریخ ...
  • انوری، حسن (۱۳۸۲)، فرهنگ بزرگ سخن، سخن، تهران ...
  • آژند، یعقوب (۱۳۸۴ الف)، سیمای سلطان‎محمد نقاش، فرهنگستان هنر، تهران ...
  • آژند، یعقوب (۱۳۸۴ ب)، مکتب نگارگری تبریز و قزوین مشهد، ...
  • آژند، یعقوب (۱۳۸۹ الف)، نگارگری ایران، ج ۱، سمت، تهران ...
  • آژند، یعقوب (۱۳۸۹ ب)، نگارگری ایران، ج ۲، سمت، تهران ...
  • بالاندینا، الکساندر (۱۳۸۷)، تمبک، در: دایره‎المعارف بزرگ اسلامی، ج ۱۶، ...
  • بی‎نام (۱۳۵۰)، عالم‎آرای صفوی، به کوشش یدالله شکری، بنیاد فرهنگ ...
  • پوپ، آرتور و فیلیس اکرمن (۱۳۸۷)، سیری در هنر ایران، ...
  • دلاواله، پیترو (۱۳۷۰)، سفرنامه پیترو دلاواله، برگردان شعاع الدین شفا، ...
  • دولتی‎فرد، مریم و فاطمه شاهرودی (۱۳۹۲)، تحلیل نحوه بازنمایی عود ...
  • دهخدا، علی‎اکبر (۱۳۷۷)، لغت‎نامه دهخدا، زیرنظر محمد معین و سیدجعفر ...
  • ذاکرجعفری، نرگس (۱۳۹۲)، سازهای اروپایی در ایران عصر صفوی، هنرهای ...
  • ذاکرجعفری، نرگس (۱۳۹۵)، نقش موسیقی در جنگ‎ها و انواع سازهای ...
  • رابینسون، ب. (۱۳۷۹)، بررسی نقاشی ایرانی، برگردان کرامت‎الله افسر، در: ...
  • راوندی، مرتضی (۱۳۵۷)، تاریخ اجتماعی ایران، ج ۴، بخش ۱، ...
  • راوندی، مرتضی (۱۳۶۸)، تاریخ اجتماعی ایران، ج ۷، امیرکبیر، تهران ...
  • رهبر، ایلناز و هومان اسعدی (۱۳۹۱)، جایگاه بانوان موسیقی‎دان در ...
  • رهبر، ایلناز، هومان اسعدی و رامون گاژا (۱۳۸۹)، سازهای موسیقی ...
  • رهنورد، زهرا (۱۳۹۲)، تاریخ هنر ایران در دوره اسلامی، نگارگری، ...
  • زرین‎کوب، عبدالحسین (۱۳۸۵)، ارزش میراث صوفیه، امیرکبیر، تهران ...
  • سبحانی، توفیق ه. (۱۳۸۷)، شعر و موسیقی در سماع مولویان، ...
  • سوچک، پریسیلا (۱۳۷۸)، سلطان‎محمد تبریزی، نقاش دربار صفوی، برگردان یعقوب ...
  • سیکر، ژ. پ. و ا. م. کورکیان (۱۳۷۷)، باغ‎های خیال، ...
  • شاردن، ژان (۱۳۷۲الف)، سفرنامه شاردن، ج ۲، برگردان اقبال یغمایی، ...
  • شاردن، ژان (۱۳۷۲ب)، سفرنامه شاردن، ج ۳، برگردان اقبال یغمایی، ...
  • صدرنشین، شاهین (۱۳۷۱)، موسیقی، هنر پر رمز و راز، نشریه ...
  • غنی، قاسم (۱۳۸۶)، بحث در آثار و افکار و احوال ...
  • فارمر، هنری جورج (۱۳۸۷)، تاریخچه و مبانی موسیقی، برگردان هومان ...
  • فروغ، مهدی (۱۳۴۳)، موسیقی‎دانان ایرانی در دوره اسلامی، هنرومردم، ش ...
  • کمپفر، انگلبرت (۱۳۶۳)، سفرنامه، برگردان کیکاووس جهانداری، خوارزمی، تهران ...
  • کونل، ارنست (۱۳۸۷)، تاریخچه نقاشی مینیاتور و طراحی، برگردان پرویز ...
  • گرابر، اولگ (۱۳۹۰)، مروری بر نگارگری ایرانی، برگردان مهرداد وحدتی ...
  • گری، بازل (۱۳۹۲)، نقاشی ایرانی، برگردان عربعلی شروه، دنیای نو، ...
  • مراغی، عبدالقادربن غیبی حافظ (۲۵۳۶)، مقاصد الالحان، به اهتمام تقی ...
  • مشحون، حسن (۱۳۸۸)، تاریخ موسیقی ایران، فرهنگ نشر نو، تهران ...
  • مصاحب، غلامحسین (۱۳۸۱)، دایره‎المعارف فارسی، دوره سه جلدی، امیرکبیر، تهران ...
  • ملاح، حسینعلی (۱۳۶۳)، حافظ و موسیقی، هنر و فرهنگ، تهران ...
  • میثمی، سیدحسین (۱۳۸۹)، موسیقی عصر صفوی، فرهنگستان هنر، تهران ...
  • نظرلی، مائیس (۱۳۹۰)، جهان دوگانه مینیاتور ایرانی، برگردان عباس‎علی عزتی، ...
  • واصفی، زین‎الدین محمود (۱۳۵۰)، بدایع‎الوقایع، ج ۲، تصحیح الکساندر بلدروف، ...
  • وجدانی، بهروز (۱۳۸۶)، فرهنگ جامع موسیقی ایرانی، مجموعه دو جلدی، ...
  • Canby, Sheila R. (۲۰۱۴), The Shahnama of Shah Tahmasp, Metropolitan ...
  • Lassikova, Galina (۲۰۱۰), Hushang the Dragon-slayer: Fire and Firearms in ...
  • Durin, Jean & Zia Mirabdolbaghi (۱۹۹۰), The Instruments of Yesterday ...
  • Rogers, J. M. (۲۰۱۰), The Art of Islam, Masterpieces from ...
  • Walbridge, John T (۱۹۹۹), A sufi Scientist of the Thirteenth ...
  • metmusem۱: www.metmuseum.org/collection/the-collection-online/search/۴۴۶۸۹۲ دسترسی در آبان ۱۳۹۴دسترسی در دی ۱۳۹۴ -metmusem ...
  • نمایش کامل مراجع