گیاه زندگی در ایران، میانرودان و مصر باستان

سال انتشار: 1392
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 57

فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JFAVAT-18-2_002

تاریخ نمایه سازی: 17 مهر 1402

چکیده مقاله:

چکیده این نوشتار تلاش دارد با نگاهی بر اساطیر و باورها و نیز نقشمایه های به جای مانده بر روی آثار هنری، کهن الگوی گیاه زندگی را در هنر مردمان ایران، میانرودان و مصر باستان تا آغاز دوران هخامنشی (هنگامه یکی شدن این فرهنگ ها) پیگیری کند، و در این راه با گردآوری داده های اسنادی کتابخانه ای و موزه ای، به پی جویی تحلیلی و تطبیقی ارتباط میان این فرهنگ ها بپردازد. این نوشتار بر اساس هدف از گونه پژوهش های بنیادی و از حیث ماهیت و روش از گونه پژوهش های تاریخی است. پرسش نخستین این پژوهش، بررسی سهم و اهمیت نقشمایه گیاه زندگی در هنر و اساطیر فرهنگ های ساکن ایران، میانرودان و مصر باستان است، و سپس به چیستی این مفهوم و چرایی جایگاه سترگ آن در میان این مردمان خواهد پرداخت. گیاه زندگی در چارچوب کهن الگوهایی چون درخت زندگی بخش، درخت کیهانی و سرچشمه رستنی­ها و داروها در اندیشه بسیاری از ساکنان خاور باستان مکان ارجمندی دارد. گیاه آب، خاک، باد و آتش را به هم می آمیزد. با ریشه هایی در زیرزمین و ساقه ای بر روی آن و شاخسارهایی در آسمان مایه پیوند میان اجزای کیهان است. و باززایی فصلی آن نشانه ای از نامیرایی و فناناپذیری است.

کلیدواژه ها:

واژه های کلیدی گیاه زندگی ، درخت کیهانی ، گوکرن ، بس تخمک ، برسم ، هوم

نویسندگان

صدرالدین طاهری

استادیار گروه موزه داری، دانشکده جهانگردی و کارآفرینی هنر، دانشگاه هنر اصفهان

زهره سلطانمرادی

۲کارشناسی ارشد باستان شناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • فهرست منابعآسموسن، ج. پ (بی تا)، اصول و عقاید و ...
  • اسدیان، محمد، و دیگران (۱۳۵۸)، باورها و دانسته ها در ...
  • انکلساریا، ب. ت. (۱۹۶۴)، گزیده های زادسپرم، بمبئی ...
  • اوشیدری، جهانگیر (۱۳۷۱)، دانشنامه مزدیسنا، واژه نامه توضیحی آیین زرتشت، ...
  • بهار، مهرداد (۱۳۷۵)، پژوهشی در اساطیر ایران، آگه، تهران ...
  • بهرامی، احسان، به یاری فریدون جنیدی (۱۳۶۹)، واژه های اوستا، ...
  • بیرونی، ابوریحان (۱۳۵۲)، آثارالباقیه، اکبر دانا سرشت، ابن سینا، تهران ...
  • بیهقی، ابوالحسن علی بن زید (۱۳۶۱)، تاریخ بیهق، به کوشش ...
  • پوپ، آرتور اوپهام (۱۳۳۸)، شاهکارهای هنر ایران، پرویز ناتل خانلری، ...
  • پورداود، ابراهیم (۱۳۵۶)، یشتها، ج۱و۲ ، دانشگاه تهران، تهران ...
  • تفضلی، احمد (۱۳۸۰)، مینوی خرد، توس، تهران ...
  • دوبوکور، مونیک (۱۳۷۳)، رمزهای زنده جان، جلال ستاری، مرکز، تهران ...
  • دوستخواه، جلیل (۱۳۷۴)، اوستا، ج۱، مروارید، تهران ...
  • شوالیه، ژان و آلن گربران (۱۳۷۹)، فرهنگ نمادها، سودابه فضایلی، ...
  • طاووسی، محمود (۱۳۶۸)، خویشکاری مردمان نسبت به امشاسپندان، ماهنامه فروهر، ...
  • طرسوسی، ابوطاهر بن علی بن حسین (۱۳۵۵)، حماسه ابومسلم خراسانی، ...
  • فردوسی، ابوالقاسم (۱۳۷۹)، شاهنامه، رافع، تهران ...
  • فرنبغ دادگی (۱۳۸۰)، بندهش، مهرداد بهار، توس، تهران ...
  • قرشی، امان الله (۱۳۸۰)، آب و کوه در اساطیر هند ...
  • کتاب مقدس عهدعتیق و عهدجدید (۱۳۷۹)، ویلیام گلن، هنری مرتن، ...
  • کوک، راجر(۱۳۷۸)، درخت زندگی، سوسن سلیم زاده و هلینا مریم ...
  • کندی، ادی سموییل، (۱۳۸۱)، آیین شهریاری در شرق، فریدون بدره ...
  • گرین، ویلفرد و دیگران (۱۳۷۶)، مبانی نقد ادبی، فرزانه طاهری، ...
  • گزنفون(۱۳۸۴)، بازگشت ده هزار یونانی، حسینقلی و مسعود سالور، اساطیر، ...
  • لاهیجی، شهلا (۱۳۶۴)، افسانه درخت هولوپو، نامه فرهنگ ایران، بنیاد ...
  • نوابی، ماهیار (۱۳۴۶)، درخت آسوریک، بنیاد فرهنگ ایران، تهران ...
  • هال، جیمز (۱۳۸۰)، فرهنگ نگاره نمادها در هنر شرق و ...
  • هرودوت (۱۳۸۷)، تاریخ هرودوت، جرج راولینسن، غلامعلی وحید مازندارنی، علمی ...
  • هینلز، جان (۱۳۶۸)، شناخت اساطیر ایران، ژاله آموزگار و احمد ...
  • یونگ، کارل گوستاو (۱۳۷۸)، انسان و سمبولهایش، محمود سلطانیه، جامی، ...
  • Anklesaria, T.D. & B. T., (۱۹۰۸), The Bundahishn, Bombay ...
  • Bonavia, Emanuel, (۱۸۹۰), The Sacred Trees of the Assyrian Monuments, ...
  • Daressy, G., (۱۹۰۵), Statues de divinités, vol. II, Cairo، Imprimerie ...
  • Encyclopedia Iranica, (۱۹۸۵), vol.۱, London، Routledge & Kegan Paul ...
  • Frankfort, Henri, (۱۹۵۵), Stratified Cylinder Seals from the Diyala Region, ...
  • George, A., (۲۰۰۳), The Babylonian Gilgamesh epic، introduction, critical edition ...
  • Goblet d'Alviella, Eugène, comte, (۱۸۹۴), The migration of symbols, London، ...
  • Herrmann, Georgina, (۱۹۸۶), Ivories from Room SW ۳۷ Fort Shalmaneser. ...
  • Layard, A.H., (۱۸۵۳), Discoveries in the ruins of Nineveh and ...
  • Menant, Joachin, (۱۸۸۶), Les pierres gravées de la Haute-Asie. Paris ...
  • Price, Ira Maurice, (۱۹۰۰), Notes on the Pantheon of the Gudean ...
  • Strommenger, Eva, (۱۹۶۲), Fünf Jahrtausende Mesopotamien, München، Hirmer Verlag ...
  • Wolkstein, D. & S. Noah Kramer, (۱۹۸۳), Inanna queen of ...
  • نمایش کامل مراجع