تزیین و ساختار بصری حروف خط کوفی در کتیبه نقاشی مقبره ارسلان جاذب

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 203

فایل این مقاله در 13 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JFAVAT-27-1_007

تاریخ نمایه سازی: 18 مهر 1402

چکیده مقاله:

هنر خوشنویسی یکی از هنرهای خاص و والای دوران اسلامی ایران در تزیینات معماری به شمار می رود. خط کوفی در سده های ۵ و ۶ هجری قمری دچار تغییرات بسیار شد و در راستای خوانایی و زیبابخشی در تزیینات معماری حرکت کرد. هنرمند با اتصال دو هنر خط و ترسیم و نقاشی الگوی جدیدی از خط کوفی را به وجود آورد که نمونه آن را در کتیبه نقاشی ارسلان جاذب در سنگ بست می توان مشاهده کرد. در پژوهش حاضر به منظور شناخت بیشتر خط کوفی ایرانی در سده های ۵ و۶ هجری قمری، دو اصل فرم و ساختار حروف و تزیینات وابسته به آن در کتیبه نقاشی مقبره ارسلان جاذب مورد توجه قرار گرفته است. برای رسیدن به دو اصل مطرح شده نگارنده به بررسی فرم و ساختار حروف کتیبه ارسلان جاذب از لحاظ معیارهای تناسب، تعادل و نوع خط پرداخته و در نگاه دوم فرم حروف و تزیینات وابسته به آن را بررسی کرده است. نتیجه حاصل از این پژوهش، نشان دهنده رشد و دانش خط و خط نگاره در این سده ها است که باعث خلق خطی جدید در محدوده خراسان شده است. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته و اطلاعات به روش کتابخانه ای، اسنادی و به ویژه عکاسی میدانی جمع آوری شده است.

نویسندگان

,وحیده زابلی زاده غضنفرآبادی

کارشناسی ارشد هنر اسلامی، گروه هنر اسلامی، موسسه آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران.

علیرضا شیخی

دانشیار گروه صنایع دستی، دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر، تهران، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • افشار مهاجر.کامران، صالحی. سودابه، فرید. امیر. (۱۳۹۵). شاخصه های تشخیص ...
  • ایتنگهاوزن و همکاران (۱۳۷۶). هنر سامانی و غزنوی. ترجمه: یعقوب ...
  • ایمانی. علی. (۱۳۸۱). سهم ایرانیان در هنر خوشنویسی با تکیه ...
  • ایمانی. علی (۱۳۸۶). سیرخط کوفی در ایران. تهران: انتشارات زوار ...
  • بری. مایکل (۱۳۹۴). تفسیر مایکل بری بر هفت پیکر نظامی. ...
  • بهرامی. مهدی (۱۳۲۷). صنایع ایران. تهران: انتشارات دانشگاه ...
  • پوپ. آرتور (۱۳۶۳). معماری ایرانی. ترجمه: رضا بصیری، تهران: نشر ...
  • پوپ. آرتور (۱۳۸۰). شاهکارهای هنر ایران. ترجمه: پرویز ناتل خانلری، ...
  • پوپ. آرتور، اکرمن. فلیپس (۱۳۸۷). سیری در هنر ایران از ...
  • حلیمی. محمدحسین (۱۳۹۰). زیباشناسی خط در مسجد جامع اصفهان. تهران: ...
  • حمید سفادی. یاسین (۱۳۸۱). خوشنویسی اسلامی. ترجمه: مهناز افشار، تهران: ...
  • جباری. صداقت، معصوم زاده. فرناز. (۱۳۸۹). تنوع خط کوفی در ...
  • خزایی. محمد. (۱۳۸۰). خط کوفی و نقوش اسلیمی. نشریه هنر، ...
  • خزایی. محمد (۱۳۸۱). هزار نقش. تهران: انتشارات موسسه مطالعات هنراسلامی ...
  • راهجیری. علی (۱۳۴۵). تاریخ مختصر خط و سیر خوشنویسی در ...
  • زابلی زاده، وحیده (۷/۱۳۹۷). مصاحبه منتشر نشده، خط کوفی خراسانی، ...
  • فکرت. آصف (۱۳۷۷). خط کوفی. تهران: موسسه رسانه کلام. قلیج ...
  • گرومن. آدلف (۱۳۸۳). منشا توسعه ابتدایی گلدار. ترجمه: مهناز شایسته ...
  • متین. پیمان (۱۳۹۱). از سری مقالات دانشنامه ایرانیکا «خوشنویسی». تهران: ...
  • موسوی جزایری. سید محمد وحید (۱۳۹۲) دست نوشته های خط ...
  • موسی تبار. نجمه، صالحی کاخکی. احمد (۱۳۹۵) سنگ بست مجموعه ...
  • یساولی ثانی (۱۳۵۷). پیدایش و سیر تحول هنر خط. تهران: ...
  • علی بیگی. رضوان، چارئی. عبدالرضا (۱۳۸۸). سیر تحول خط کوفی ...
  • محسنی. شهرام (۱۳۸۱). خط کوفی، هنری مقدس. کتاب ماه هنر، ...
  • موسی تبار. نجمه، صالحی کاخکی. احمد. (۱۳۹۴). بازنگری پلان و ...
  • هنر و مردم، ۱۳۵۲، شماره ۱۲۸، ص۱۵-۳۳ (خط کوفی تزیینی ...
  • نمایش کامل مراجع