پوشش زنان در دو نسخه قاجاری فرهاد و شیرین صنیع الملک و شاهنامه عمادالکتاب از منظر افسانه چشم معصوم ارنست گامبریج

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 36

فایل این مقاله در 13 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JFAVAT-26-2_009

تاریخ نمایه سازی: 18 مهر 1402

چکیده مقاله:

دوره اول نقاشی عصر قاجار با حکومت فتحعلی­شاه و پیکرنگاری­درباری شناخته می­شود. دوره دوم با سلطنت ناصرالدین­شاه نضج گرفته و با رواج طبیعت­گرایی تا انتهای این سلسله، ادامه حیات می­دهد. عموم هنرهای هر زمان به خصایص رایج در عصر خود وفاداری نشان می­دهند، اما برخی از تصاویر نسخ خطی نیمه دوم قاجار، وام­دار پیکرنگاری­درباری در دوره اول هستند و این مسئله در تجسم پوشش زنانه نمود بارزی دارد. ازسویی ارنست گامبریچ، باور دارد هر هنرمند از هم­سلکانش بیشتر از واقعیت تاثیر می­پذیرد، امری که وی به افسانه بودن معصومیت چشم تعبیر می­کند و آن را مقابل اصالت بالفطره ذهن قرار می­دهد. نظر به چنین دیالکتیکی، پرسش این است: از منظر افسانه چشم معصوم ارنست گامبریچ، تفاوت سبکی پوشش زنانه در تصاویر دو نسخه متاخر قاجاری یعنی فرهاد و شیرین صنیع­الملک (عهد ناصری) و شاهنامه عمادالکتاب (عهد مظفری) چه چیزی را نشان می­دهد؟ نتیجه به شیوه تطبیقی تحلیلی و با تدقیق در چهار نگاره، گواه آن است پوشش زنان در نسخه فرهاد و شیرین صنیع­الملک به­خصایص دوره دوم و بروز آن در اجتماع ارجاع می­دهد درمقابل، به­عکس بردار تاریخی، صور زنانه در شاهنامه عمادالکتاب درمقایسه با پیکرنگاری­درباری ارزش­های واقعی­اش را بازگو ­می­کند. این امر نشانگر آن است برخلاف آموزش­های صنیع­الملک که متاثر از طبیعت­گرایی غربی بود، نقاش ناشناس عمادالکتاب، از سلف نگارگران سنتی بوده است.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

آمنه مافی تبار

دانشگاه هنر تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آرنهایم، رودلف. (۱۳۹۲). هنر و ادراک بصری: روان شناسی چشم ...
  • انجمن بین المللی زنان در ایران. (۱۳۵۲). نگار زن ...
  • انجمن بین المللی زنان در ایران. تهران ...
  • پاکباز، رویین. (۱۳۸۳). دایره المعارف هنر. چ ۴. فرهنگ معاصر. ...
  • پن روز، سر رولند. (۱۳۸۹). «در ستایش ایهام». ایهام در ...
  • تاونزند، دبنی. (۱۳۹۳). فرهنگنامه تاریخی زیبایی شناختی. ترجمه فریبرز مجیدی. ...
  • ذکاء، یحیی. (۱۳۳۶). لباس زنان ایران. اداره کل هنرهای زیبای ...
  • رجبی، اشرف. (۱۳۸۴). «تاریخچه تحول پوشاک بانوان ایرانی در عصر ...
  • رضایی، عبدالعظیم. (۱۳۹۴). گنجینه تاریخ ایران: صفویان افشاریه زندیه و ...
  • زرین کوب، عبدالحسین. (۱۳۸۴). روزگاران: تاریخ ایران ازآغاز تا سقوط ...
  • غیبی، مهرآسا. (۱۳۸۵). هشت هزارسال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی. هیرمند. ...
  • فردوسی. ابوالقاسم. (۱۲۷۷). شاهنامه عمادالکتاب. کتابخانه سلطنتی کاخ گلستان. تهران. ...
  • کاظمی، خدیجه. (۱۳۸۸). آرایش و پوشش زنان از عهد مغول ...
  • گامبریچ، ارنست. (۱۳۸۷). تاریخ هنر. ترجمه علی رامین. چ ۵. ...
  • (۱۳۸۹). «ایهام و هنر». ایهام در طبیعت و هنر. گردآوری ...
  • (۱۳۹۳). هنر و وهم: پژوهشی در روان شناسی بازنمایی تصویری. ...
  • (۱۳۹۵). سایه ها. ترجمه سهند سلطان دوست. یزدا. تهران ...
  • مافی تبار، آمنه و کاتب، فاطمه. (۱۳۹۷). «بازیابی طرح و ...
  • متین، پیمان. (۱۳۸۳). پوشاک ایرانیان. دفتر پژوهشهای فرهنگی. تهران. مونسی ...
  • نفیسی، علی اکبر. (۱۳۴۳). فرهنگ نفیسی. ج ۱. کتاب فروشی ...
  • وحشی بافقی. (بی تا). فرهاد و شیرین. کتابخانه سلطنتی کاخ ...
  • (۱۳۹۳). فرهاد و شیرین. به کوشش فرهاد یزدی. فرهنگ دانشجو. ...
  • هرست هاوس، رزالین. (۱۳۸۸). بازنمایی و صدق. ترجمه امیر نصری. ...
  • Bryson, Norman. (۱۹۸۵). Vision and Painting. Yale University. London. Gombrich, ...
  • (۱۹۷۹). The Sense of Order: A Study in the Psychology ...
  • (۱۹۸۲). The Image and The eye: Further Studies in the ...
  • Mitrovic, Branco. (۲۰۱۳). “Visuality after Gombrich: the Innocence of the ...
  • Nyíri, Kristóf. (۲۰۰۹). “Gombrich on Image and Time”. Art Historiography. ...
  • نمایش کامل مراجع