مطالعه تطبیقی نقش مایه موجود ترکیبی زن- پرنده در هنر ایران عصر سلجوقی با هنر تمدن های بین النهرین، یونان، هند و آسیای جنوب شرقی
سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 129
فایل این مقاله در 11 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JFAVAT-26-2_003
تاریخ نمایه سازی: 18 مهر 1402
چکیده مقاله:
نقشمایه موجود ترکیبی زن-پرنده به عنوان مخلوقی افسانه ای در طیف وسیعی از آثار هنری دوران اسلامی قابل مشاهده است. در دوران سلجوقی، این نقش مایه علاوه بر نقش بستن روی سطوح گوناگون به صورت دوبعدی، در آثار برنزی و سفالین پیکرگون نیز به نمایش درآمده است. زن-پرنده اغلب به صورت تک و گاه به صورت جفت به تصویر کشیده شده و در برخی متون از آنها به عنوان حامیانی فرا انسانی یا دربردارنده نیروهای خوش یمنی یاد شده است. با توجه به اینکه در بسیاری از پژوهش های معاصر در داخل و خارج از ایران، از این نقش با عنوان هارپی یاد شده، پرسش اصلی بدین شرح است که چه نسبتی میان مفهوم نقش زن-پرنده در دوران سلجوقی و نمونه های مشابه آن در تمدن های بین النهرین، یونان، هند و آسیای جنوب شرقی وجود دارد. در این راستا پژوهش با تکیه بر منابع مکتوب و با روشی توصیفی- تحلیلی به تجزیه وتحلیل کیفی داده ها می پردازد. چهارچوب نظری مقاله با اتکا بر تئوری بینامتنیت شکل گرفته و هدف اصلی آن تبیین نسبت میان مفهوم نقشمایه زن-پرنده سلجوقی با پیش متنهای موجود است. نتایج نشان می دهد که مفاهیم نهفته در این نقش مایه، برآمده از پیش متن های بین النهرینی و هندی بوده و کمتر با نمونه های مشابه یونانی ارتباط دارد؛ بنابراین استفاده از عنوان هارپی برای زن-پرنده سلجوقی، اشتباه به نظر میرسد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
پروین حسنی
دانشکده هنرهای تجسمی، دانشگاه تهران
مهیار اسدی
گروه مجسمه سازی و نقاشی. دانشکده هنرهای تجسمی. پردیس هنرهای زیبا. دانشگاه تهران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :