مطالعه تقابل هویت ایرانی و غیر ایرانی در مجلس «آوردن سر ایرج نزد سلم و تور» اثر محمد زمان

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 68

فایل این مقاله در 9 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JFAVAT-24-4_007

تاریخ نمایه سازی: 18 مهر 1402

چکیده مقاله:

در این پژوهش، نگاره آوردن سر ایرج نزد سلم و تور به قلم محمدزمان از شاهنامه شاه عباس بررسی می شود. فرضیه این مقاله آن است که تفاوت این نگاره در عنوان، محتوا و فضا، با متن شاهنامه و نیز دیگر نگاره ها از این مجلس؛ ناشی از تحولات فرهنگی عصر صفوی و نمایانگر مواجهه نقاشی ایرانی با نقاشی غربی است. روش تحقیق، تحلیلی است و برای درک دستور زبان تصویری و نشانه های مستتر در آن، به تحلیل اثر مبتنی بر متن ادبی پرداخته و سپس به تفسیر آن براساس زمینه های اجتماعی و فرهنگی اثر می­پردازیم. در این نگاره، برخلاف متن فردوسی، به جای تصویر، فضایی تراژیک و خشونت آمیز از قتل ایرج، قهرمان ایرانی و تاکید بر حقانیتش، فضایی موقر و باشکوه بازنمایی شده که درآن سلم و تور، که نمایانگر هویت غیرایرانی هستند، باصلابت و با پیکرهایی بزرگ­تر از ایرج و سایر افراد تصویر شده اند. محمد زمان از تکنیک­های نقاشی فرنگی، پرسپکتیو، حجم نمایی و سایه روشن در نمایش شکوه این دو بهره برده است. باتوجه به تحولات پارادایمی در اصفهان قرن یازدهم و تجربه گذار از سنت به تجدد، ذبح ایرج، قهرمان ایرانی، در بارگاه سلم و تور را می­توان استعاره ای از کمرنگ شدن ارزش­های نگارگری در برابر پرسپکتیو و دیگر تکنیک­های غربی در سبک فرنگی سازی دانست.

نویسندگان

فرزانه م میرزاییان

دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

زینب صابر

هنر اسلامی، ادیان،دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان ، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اشرافی، فیروز (۱۳۸۷)، اصفهان از دید سیاحان خارجی، آتروپات، تهران ...
  • افشار مهاجر، کامران (۱۳۸۴)، هنرمند ایرانی و مدرنیسم، دانشگاه هنر، ...
  • آژند، یعقوب (۱۳۸۹)، نگارگری ایران(پژوهشی در تاریخ نقاشی و نگارگری ...
  • پاکباز، رویین (۱۳۸۱)، دایره المعارف هنر، فرهنگ معاصر، تهران ...
  • پشت دار، علی محمد و یحیی نورالدینی اقدم(۱۳۸۹)، بررسی تطبیقی ...
  • پورخالقی چترودی، مهدخت و لیلا حق پرست (۱۳۸۹)، بررسی تطبیقی ...
  • جوانی، اصغر(۱۳۸۵)، بنیان های مکتب نقاشی اصفهان، فرهنگستان هنر، تهران ...
  • دیبا، داراب، فیلیپ ریوالت و سرژ سانتلی(۱۳۹۱)، خانه های اصفهان، ...
  • سیمز، الینور(۱۳۸۶)، ویژه نگاشتی درباره محمد زمان بن حاجی یوسف ...
  • فردوسی، ابوالقاسم (۱۳۸۹)، شاهنامه، به کوشش ایرج افشار و محمود ...
  • کنبی، شیلا (۱۳۹۳)، اصلاح گر سرکش، مترجم: یعقوب آژند، فرهنگستان ...
  • موحدفر، یاسر(۱۳۹۰)، شاهنامه، رازهای شاهنامه؛ جستارهایی در یادبود هزاره جهانی، ...
  • مهدی­پور، محمد (۱۳۹۰)، تحقیق تطبیقی داستان حضرت یعقوب و فریدون ...
  • یاحقی، محمدجعفر (۱۳۸۹)، فرهنگ اساطیر و داستان واره ها در ...
  • منابع تصویرآژند، یعقوب (۱۳۸۹)، نگارگری ایران (پژوهشی در تاریخ نقاشی ...
  • نجفی، سید محمدباقر(۱۳۷۶)، شاهنامه های ایران، سفارت جمهوری اسلامی در ...
  • نمایش کامل مراجع