تحلیل بازنمایی فضاهای جنسیتی در نگارگری دوره ایلخانی بررسی فضاهای جنسیتی شده بر اساس نگاره های جامع التواریخ و شاهنامه بزرگ ایلخانی

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 73

فایل این مقاله در 13 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JFAVAT-24-2_006

تاریخ نمایه سازی: 18 مهر 1402

چکیده مقاله:

نوشتار حاضر تلاشی است تا بر اساس نگاره های برجای مانده از دوره ایلخانی، فضاهای جنسیتی بازنمایی شده در آن شناسایی و نسبت حضور زنان و مردان مورد مداقه قرار گیرد. در این راستا، نگاره های دو نسخه مهم بر جای مانده از این دوره، جامع التواریخ و شاهنامه بزرگ ایلخانی بررسی شده است. نگاره های جامع التواریخ، گویای تاریخ مغولان و نگاره های شاهنامه بزرگ ایلخانی، به تاریخ اساطیری ایران اشاره دارد. طبقه بندی نگاره ها به مثابه مواد فرهنگی و توجه به فرایند زمانی، از ویژگی های روش شناختی باستان شناسی این پژوهش به شمار می رود. با استناد به این موارد، فضاهای بازنمایی شده در دو ساحت کلی فضای غیریکجانشینی (اردوهای مغول) و فضای شهری، تفکیک و به موضوعات مختلف در فضاهای عمومی و خصوصی در هر یک از نگاره­ها پرداخته شده است. حاصل پژوهش اینکه در نگاره هایی که به تاریخ مغولان اشاره دارد، نقش زنان در فضاهای گوناگون بسیار پررنگ تر است و نمی توان فضای طرد شده جنسیتی را در آن بازشناخت. در حالی­که زنان در نگاره هایی با موضوع تاریخ ایرانی، عموما دارای نقشی منفعلانه و تنها در جایگاه نظاره گر در روزنه های معماری بازنمایی شده اند. ایوان، پرده و پنجره های مشبک، از جمله نشان های فضایی است که یادآور حضور زنان است. بنابراین فضاهای شهری و ساختمانی که در نگاره ها بازنمایی شد ه اند، از تفکیک پذیری های جنسیتی بیشتری نسبت به فضاهای اردویی برخوردار است.

نویسندگان

مریم کلبادی نژاد

استادیار گروه تاریخ و باستان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی

آرمان مسعودی

باستان شناس دوران اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن اخوه، (۱۳۹۴)، آیین شهرداری در قرن هفتم هجری(معالم القربه ...
  • احمد، لیلا (۱۳۹۲)، زنان و جنسیت در اسلام، ریشه های ...
  • آژند، یعقوب (۱۳۸۹)، نگارگری ایرانی(پژوهشی در تاریخ نقاشی و نگارگری ...
  • اللهیاری، فریدون؛ حسین میرجعفری و روح الله رنجبر (۱۳۹۲)، بازتاب ...
  • اینسل، تیموتی (۱۳۹۴)، باستان شناسی و ادیان جهانی، ترجمه مجید ...
  • بویل، جان اندرو (۱۳۹۵)،اریخ دودمانی و سیاسی ایلخانان، در: تاریخ ...
  • بیانی، شیرین (۱۳۸۸)، زن در ایران عصر مغول، موسسه انتشارات ...
  • بیانی، شیرین (۱۳۸۹)، دین و دولت در ایران عهد مغول، ...
  • بیران، میکال (۱۳۹۴)، سازندگان جهان ایرانی-اسلامی (چنگیزخان)، ترجمه مانی صالحی ...
  • پطروشفسکی، ایلیا پائولوویچ (۱۳۹۵)، اوضاع اجتماعی- اقتصادی ایران در دوره ...
  • پلیو، پل (۱۳۸۲)، تاریخ سری مغول، ترجمه شیرین بیانی ، ...
  • ترکمه، آیدین و آناهید شیرخدایی (۱۳۹۴)، تولید فضای هانری لوفور، ...
  • حیدرخانی، مریم (۱۳۹۴)، نقاشی ایرانی در مقام منبع تاریخ معماری ...
  • خزایی، محمد (۱۳۸۷)، شاهنامه سلطان ابوسعید مهم ترین شاهکار نگارگری ...
  • رضوی، سید ابولفضل (۱۳۸۷)، ساختار حیات شهری در عصر ایلخانان، ...
  • ژینیچ، آندری(۱۳۹۳)، تولید فضای هانری لوفور، در: درآمدی بر تولید ...
  • عابدی، محمود، (۱۳۷۴)، کاسه گرفتن، زبان و ادبیات فارسی، شماره ...
  • فروتن، منوچهر (۱۳۸۴)، درک نگارگران ایرانی از ساختار فضای معماری ...
  • فضل الله همدانی، رشیدالدین (۱۳۵۸)، جامع التواریخ- تاریخ مبارک غازانی، ...
  • کدی، نیکی آر. (۱۳۹۵)، زنان در خاورمیانه گذشته تا کنون، ...
  • کنارودی، قربانعلی و سهیلا نعیمی (۱۳۹۵)، ناسازگاری زندگی کوچ رویی ...
  • کولمان، دونه (۱۳۹۶)، فضا، قدرت، تمایز: مطالعات جنسیت در معماری، ...
  • لمب، هارولد، (۱۳۸۸)، چنگیز خان امپراطور مقتدر سرتاسر جهان، ترجمه ...
  • لوفور، هانری (۱۳۹۵)، بقای سرمایه داری: بازتولید روابط تولید، ترجمه ...
  • لین، جورج (۱۳۹۰)، ایران در اوایل عهد ایلخانان (رنسانس ایرانی)، ...
  • محمد مرادی، اصغر و ساناز جعفرپور ناصر (۱۳۹۲)، بررسی روند ...
  • مرادی، امین؛ سید رسول موسوی حاجی و بهروز عمرانی (۱۳۹۵)، ...
  • مظاهری، مهرانگیز؛ خشایار قاضی زاده و علی احمدی فر (۱۳۸۹)، ...
  • ولادیمیرتسف، باریس یاکوولیویچ (۱۳۸۶)، نظام اجتماعی مغول(فئودالیسم خانه به دوشی)، ...
  • یزدان پناه، مریم؛ غلامعلی حاتم؛ سید حسن سلطانی و شهریار ...
  • Abu-Lughod, Janet L (۱۹۷۱), Cario: ۱۰۰۱ years of the city ...
  • Atwood, Christopher P (۲۰۰۴), Encyclopedia of Mongolia and the Mongol ...
  • Colomina, Beatriz (۱۹۹۲), sexuality and space, Princeton Architectural Press, New ...
  • Dalkesen, Nilgün (۲۰۰۷), Gender Roles and Women’s Status in Central ...
  • Doan, Petra L (۲۰۱۰), "Gendered Space", in: Encyclopedia of Urban ...
  • Evans, Cristopher & Caroline Humphrey (۲۰۰۲), After- Lives of the ...
  • Lefebvre, Henry (۱۹۹۱), The Production of Space, Blackwell, Oxford ...
  • Rendell, Jane & Barbara Penner & Ian Borden (۲۰۰۳), Gender ...
  • Rorex, Robert A & Wen Fong (۱۹۷۴),Eighteen Songs of a ...
  • Spain, Daphne (۱۹۹۲), Gendered Spaces, University of North Carolina Press, ...
  • نمایش کامل مراجع