مقایسه تطبیقی پیکره های ایستاده فتحعلی شاه قاجار به رقم مهر علی با پیکره های انسانی در هنر سغدی

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 106

فایل این مقاله در 10 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JFAVAT-23-4_005

تاریخ نمایه سازی: 18 مهر 1402

چکیده مقاله:

مهرعلی، یکی از نگارگران عصر فتحعلی شاه قاجار، در برخی از آثار خود، پیکره ایستاده پادشاه را با کمر باریک، شانههای پهن و عصای مرغ نشان در دست راست می نمایاند. سغد، از سرزمین های ایران باستان نیز در آثاری مانند سکه، سپر چوبی و نقاشی های دیواری، پیکره هایی مزین به جواهرات، کمر باریک، شانههای پهن و عصای مرغ نشان در دست راست معرفی می کند که شیوه روایی برخی از آنها متاثر از ادبیات حماسی شاهنامه است. تحقیق حاضر در پی پاسخ گویی به این سوال است: معناشناختی عناصر نمادین یکسان بکار رفته در آثار مورد پژوهش چیست؟ نوشتار حاضر به شرح هشت تصویر و تطبیق آنها با متن دینی- اخلاقی گاهان و شاهنامه می پردازد و تلاش دارد تا با بررسی جنبه های گوناگون خشترویریه، مظهر سیطره قدرت خدا نزد ایرانیان باستان و فره کیانی یکی از نمادهای قدرت و عطیه الهی است. شیوه ی گردآوری اطلاعات به طریق اسنادی و کتابخانه ای بوده و با روش تحلیلی و توصیفی– تاریخی، بررسی شده است. نتایج نشان می دهد که الگوهای بصری و مفهومی پیکره نگاره های فتحعلی شاه قاجار به رقم مهرعلی و پیکره های انسانی هنر سغدی، تلفیقی از ادبیات حماسی شاهنامه فردوسی با اندیشه فلسفی ایران باستان است و بر اقتدار و مشروعیت حکومت ایزدی پادشاه دلالت دارد.

کلیدواژه ها:

"مهرعلی" ، "پیکرنگاری درباری فتحعلی شاه قاجار" ، "هنر سغدی" ، "خشترویریه" ، "فره کیانی"

نویسندگان

سهیلا نمازعلیزاده

دانشگاه الزهرا

ابوالقاسم دادور

استاد دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آژند، یعقوب (۱۳۹۲)، نگارگری ایران (پژوهشی در تاریخ نقاشی و ...
  • اتینگهاوزن، ریچارد و یارشاطر، احسان (۱۳۷۹)، اوج­های درخشان هنر ایران، ...
  • اسلامی، روح الله و بهرامی، وحید (۱۳۹۴)، پدیدارشناسیسیاسیفره در اوستا ...
  • بریان، پی یر(۱۳۸۵)، امپراتوری هخامنشی، جلد اول، ترجمه ناهید فروغان، ...
  • بلنیتسکی، الکساندر (۱۳۹۰)، هنر تاریخی پنجکنت، ترجمه عباس علی عزتی، ...
  • بویل، جان اندرو (۱۳۹۵)، تاریخ ایران کیمبریج از آمدن سلجوقیان ...
  • بیکرمان، ا.د.ه؛ بیوار، لئو؛ رادیتسا، ر و دیگران (۱۳۹۲)، تاریخ ...
  • پاکباز، رویین (۱۳۸۷)، نقاشی ایران از دیرباز تاکنون، چاپ هفتم، ...
  • پاکباز، رویین (۱۳۸۵)، دایره المعارف هنر، چاپ پنجم، انتشارات وزارت ...
  • پرادا، ایدت (۱۳۹۱)، هنر ایران باستان(تمدن­های پیش از اسلام)، ترجمه­ی ...
  • خادمی ندوشن، فرهنگ (۱۳۸۱)، تاریخ کوشانیان با استفاده از منابع ...
  • دوستخواه، جلیل (۱۳۸۵)، اوستا، کهن­ترین سرودها و متن­های ایرانی، انتشارات ...
  • دیبا، لیلا (۱۳۷۸)، تصویر قدرت و قدرت تصویر: نیت و ...
  • رایس، تامارا تالبوت (۱۳۸۹)، هنرهای آسیای مرکزی، ترجمه رقیه بهزادی، ...
  • رضا، عنایت الله (۱۳۸۴)، ایران و ترکان در روزگارساسانیان، انتشارات ...
  • زرشناس، زهره (۱۳۸۰)، دگرگونی مفهوم «فر» در نوشته های سغدی، ...
  • شیرازی، ماه منیر؛ دادور، ابوالﻘاسم؛ کاتب، فاطمه و حسینی، مریم ...
  • کربن، هانری (۱۳۹۵)، ارض ملکوت، ترجمه انشاءالله رحمتی، نشر سوفیا، ...
  • کن بای، شیلا (۱۳۸۹)، نقاشی ایرانی، ترجمه مهدی حسینی، انتشارات ...
  • گیرشمن، رومان (۱۳۹۰)، هنر ایران در دوران پارتی و ساسانی، ...
  • قائمی، فرزاد (۱۳۹۰)، تحلیل انسان شناختی اسطوره فر و کارکردهای ...
  • سیمز، ویلیامز (۱۳۸۷)، آشنایی زبان سغدی، ترجمه ویدا نداف، محمد ...
  • هینلز، جان (۱۳۹۳)، شناخت اساطیر ایران، ترجمه ژاله آموزگار و ...
  • نیولی،گراردو (۱۳۸۱)، زمان و زادگاه زرتشت، ترجمه سید منصور سجادی، ...
  • Azarpay, Guitty (۱۹۸۱), Sogdian painting, University of California press ...
  • Sims Eleanor & Boris I Marshak (۲۰۰۲), Peerless Images: Persian ...
  • URL۱: http//: British museum. Com (access date :۲۰۱۶/۱۱/۹) ...
  • نمایش کامل مراجع