مقایسه انگاره های شهریاری در چند نگاره از شاهنامه عمادالکتاب از منظر رودلف آرنهایم

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 51

فایل این مقاله در 10 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JFAVAT-23-3_004

تاریخ نمایه سازی: 18 مهر 1402

چکیده مقاله:

براساس نظریه گشتالت، در لحظه مشاهده هر نوع تصویر توسط مخاطب، ترکیب آن در ذهن؛ به سوی ساده ترین و آشناترین ساختار ممکن، سوق پیدا می کند. در این رخداد، اصل هم گونی، مشتمل بر مشابهت اندازه، رنگ، شکل، جای گیری و جهتمندی فضایی، عمده ترین نقش را دارد اما بنا به نظر رودلف آرنهایم، برقراری مشابهت به تنهایی منجر به خوانش درست تصویر نمی شود. او پیش شرط دیگری را تحت عنوان تمایزیابی مطرح می کند و مدعی می شود تشابه در حضور تفاوت، معنی پیدا می کند. برای آزمون این منظر، مقاله پیش رو به دنبال این پرسش است: «مطابق با اصل تمایزیابی رودلف آرنهایم، شباهت بسیار انگاره های شهریاری در تصاویر شاهنامه عمادالکتاب، چگونه ارزیابی می شود؟» به این منظور، شش تصویر از نسخه عمادالکتاب، به شیوه تطبیقی تحلیلی و با بهره گیری از مطالعات اسنادی مورد مداقه قرار گرفت. نتیجه بررسی ها نشان داد در این تصاویر به دلیل جایگزینی معنی به عوض مصداق؛ تشابه بر تفاوت پیشی دارد پس تمایزیابی به اختلال دچار می شود. درحقیقت چون نقاش این نسخه، پادشاهان را متعهد به زیبایی شناسی فتحعلی شاهی و عاری از ویژگی های شخصی به تصویر درمی آورد؛ مفهوم شهریاری به عوض فردیت هر پادشاه می نشیند. گویی همه حاکمان اساطیری این متن ادبی در قالب شخصیت واحدی تحت عنوان فرمانروا تعریف می شوند به گونه ای که برقراری تمایز میان آنها به سادگی ممکن نیست.

نویسندگان

آمنه مافی تبار

دانشگاه الزهرا

فاطمه کاتب

مدیر گروه دکتری پژوهش هنر دانشکده هنر دانشگاه الزهرا

منصور حسامی کرمانی

رئیس دانشکده هنر و عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آرنهایم، رودلف (۱۳۹۲)، هنر و ادراک بصری: روان­شناسی چشم خلاق، ...
  • افشار، ایرج (۱۳۵۵)، کتاب­شناسی فردوسی، ج ۲، شرکت سهامی خاص، ...
  • پاکباز، رویین (۱۳۸۵)، نقاشی ایران، چ ۵، زرین و سیمین، ...
  • خلیلی، ناصر و ورنویت، استیون (۱۳۸۳)،گرایش به غرب در هنر ...
  • دیبا، لیلا (۱۳۷۴)، «نقاشی زیرلاکی»، در: هنرهای ایران، گردآوری ر، ...
  • رابی، جولیان (۱۳۸۴)، «چهره­های قاجاری»، فصلنامه هنر، ترجمه مریم خلیلی، ...
  • سودآور، ابوالعلاء (۱۳۸۰)، هنر دربارهای ایران، ترجمه محمد شمیرانی، کارنگ، ...
  • علیمحمدی اردکانی، جواد (۱۳۹۲)، همگامی ادبیات و نقاشی قاجار، یساولی، ...
  • فالک، اس.جی (۱۳۹۳)، شمایل­نگاران قاجار، ترجمه علیرضا بهارلو، پیکره، تهران ...
  • فدوی، سید محمد (۱۳۸۶)، تصویرسازی در عصر صفویه و قاجار، ...
  • گودرزی، مصطفی (۱۳۹۳)، تاریخ نقاشی ایران، چ۴، سمت، تهران ...
  • نوایی لواسانی، زهرا (۱۳۹۲)، نگاهی به نقاشی دوره قاجار، نیک ...
  • Arnheim, Rudolf (۱۹۵۴), Art & Visual Perception: A Psychology of ...
  • Arnheim, Rudolf (۱۹۶۹), Visual Thinking, University of California Press, Berkeley ...
  • Ginger, Serge (۲۰۰۷), Gestalt Therapy, Trans. By Sarah Spargo & ...
  • Diba, Layla (۱۹۹۸), Royal Persian Paintings, I.B. Tauris Publication, London ...
  • Rotman, Roger & Verstegen, Ian (۲۰۰۷), Arnheim's lesson: Cubism, collage ...
  • Verstegen, Ian (۲۰۱۰), Arnheim and Ingarden on the Ontology of ...
  • Verstegen, Ian (۲۰۱۴), Cognitive Iconology, Rodopi, New York ...
  • URL۱:http://www.britishmuseum.org/research/collection_online/collection_object_details/collection_image_gallery.aspx?assetId=۳۰۳۰۹۸۰۰۱&objectId=۲۳۱۷۲۶&partId=۱(Access date: ۳۰/۰۸/۲۰۱۷, ۱۹:۱۵)URL۲:http://www.hermitagemuseum.org/wps/portal/hermitage/digitalcollection/۰۱.+paintings/۷۸ (Access date: ۳۰/۰۸/۲۰۱۷, ۱۹:۱۰)URL۳:https://imagesonline.bl.uk/?service=search&action=do_quick_search&language=en&q=+K۹۰۰۵۹-۶۴ (Access date: ...
  • نمایش کامل مراجع