"بررسی تطبیقی نگاره هایی از کهن ترین شاهنامه ی جهان با شاهنامه های مکتب شیراز اینجو (۷۲۵-۷۵۸ه.ق)"

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 113

فایل این مقاله در 12 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JFAVAT-22-4_007

تاریخ نمایه سازی: 18 مهر 1402

چکیده مقاله:

یکی از کهن ترین شاهنامه های مصور ایران، که برای بسیاری از پژوهشگران ناشناخته است، شاهنامه ی « کاما» یا «دستور» است که به نظر می رسد متعلق به اوایل قرن هفتم ه.ق باشد. این نسخه ی مصور دارای جنبه های ساختاری بسیار اصیلی است که تاکنون بدان و تاثیرات زیبایی شناختی آن بر سایر نسخ ادوار بعد پرداخته نشده است. هدف اصلی این جستار تحلیل هندسه ی مبنایی و بررسی تاثیرات زیبایی شناختی این شاهنامه بر شاهنامه های مکتب شیراز اینجوست. سوال اصلی پژوهش حاضر این است که شاهنامه ی مذکور به لحاظ عناصر تصویری و هندسه ی مبنایی چه تاثیراتی بر نگاره های اصیل مکتب اینجو گذارد؟ روش این تحقیق توصیفی و تحلیلی- تطبیقی، مبتنی بر اولین مرحله از رویکرد اروین پانوفسکی، که توصیفی پیشا شمایل نگارانه است، با تکیه بر منابع کتابخانه ای و اینترنت می باشد. تحقیقات این پژوهش اشکار می سازد نگارگر شاهنامه ی کاما از نسبت رادیکال ۲ که نسبتی است متعلق به دوران کهن -پیش از نسبت طلایی که مصریان باستان به کار می بردند_ حداکثر بهره برداری را نموده است. این نسبت در شاهنامه های اینجو تداوم می یابد. نتایج حاصل از تطبیق نگاره های دو مکتب سلجوقی و اینجو آشکار می سازد که به جز هندسه ی مبنایی، بسیاری از عناصر تصویری شاهنامه های اینجو نظیر رنگ های ناب، فضاسازی کتیبه وار و فشردگی عناصر بصری در کادر افقی و طراحی پویا، از نگاره های شاهنامه ی کاما، تاثیرات بسیاری پذیرفته است.

نویسندگان

معصومه عباچی

عضو هیات علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان

اصغر فهیمی فر (نویسنده مسوول)

دانشیار دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس

محمود طاووسی

استاد دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آدامووا، ا. ت و گیوزالیان، ل. ت (۱۳۸۶)، نگاره­های شاهنامه، ...
  • آژند، یعقوب (۱۳۸۷)، مکتب نگارگری شیراز، فرهنگستان هنر، تهران ...
  • آیت­اللهی، حبیب­الله (۱۳۸۶)، ترکیب­­بندی افقی در نگارگری مکتب شیراز، آینه­ی ...
  • آیت­اللهی، حبیب­الله (۱۳۶۳)، نسبتهای طلایی در هنر، فصلنامه­ی هنر، شماره­ی ...
  • اتینگهاوزن، ر و گرابر، ا (۱۳۷۹)، هنر و معماری اسلامی ...
  • بازورث و دیگران (۱۳۹۰)، سلجوقیان، ترجمه و تدوین: یعقوب آژند، ...
  • پاکباز، رویین (۱۳۸۳)، نقاشی ایران از دیرباز تا امروز، چاپ ...
  • تجویدی، اکبر (۱۳۸۶)، نگاهی به هنر نقاشی ایران از آغاز ...
  • سورن ملکیان شیروانی، اسدالله (۱۹۷۰)، داستان ورقه و گلشاه، هنرهای ...
  • عیوقی (۱۳۴۳)، ورقه و گلشاه، به اهتمام کتر ذبیح­الله صفا، ...
  • غروی، مهدی (۱۳۵۲)، قدیمی­ترین شاهنامه­ی مصور جهان، شاهنامه­ی فیروز پشتونجی ...
  • غروی، مهدی (۱۳۵۶)، سیمرغ سفید (نگرشی ژرف در چگونگی استمرار ...
  • فردوسی، ابوالقاسم (۱۳۷۴)، شاهنامه فردوسی، به تصحیح ژول مل، بهزاد، ...
  • معرفی نسخه­های شاهنامه فردوسی (۱۳۶۹)، موسسه مطالعات تحقیقات فرهنگی، تهران ...
  • مقدم، علیرضا (۱۳۸۹)، عبدالمومن بن محمد خویی نقاش قرن هفتم ...
  • Brend, B & Melville, C. P (۲۰۱۰),Epic of the Persian ...
  • Canby, S (۱۹۹۳), Persian painting, Thames and Hudson,London ...
  • Graber, o (۲۰۰۰), Mostly MINIATURES: An Introduction to Persian Painting, ...
  • Panofsky, E (۱۹۵۵), Meaning in the Visual Arts, Dobleday Anchor ...
  • Robinson, B. V (۱۹۵۸), A Distractive Catalogue of the Persian ...
  • Swietochowski, M. L (۱۹۹۴), The Metropolitan Museum of Art's Small ...
  • نمایش کامل مراجع